Współczesna literatura francuska wyrażająca żydowską wrażliwość

fakultatywne

Kurs poświęcony jest prezentacji tożsamości i świadomości Żydów francuskich odzwierciedlonych we współczesnej literaturze tworzonej w języku francuskim. Omawiana problematyka zostanie osadzona w specyficznym kontekście historycznym Francji (ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku). Zasadniczym punktem odniesienia jest czas Zagłady, który ujawnia całą złożoność kwestii tożsamości żydowskiej we Francji i stosunek Żydów francuskich do państwa francuskiego przed i po II Wojnie Światowej. Współczesna literatura francuska tworzona przez pisarzy pochodzenia żydowskiego najlepiej ilustruje kwestie tożsamości Żydów francuskich, stosunku do państwa i zmieniającej się sytuacji międzynarodowej (powstanie państwa Izrael i konflikt żydowsko-palestyński).

Mimo zawirowań historycznych we Francji (np. prześladowania Żydów, a nawet ich powtarzające się wypędzanie z kraju w okresie średniowiecza), Żydzi stanowią integralną część społeczeństwa francuskiego, w dużym stopniu zasymilowanego ze społeczeństwem francuskim. Silne tendencje asymilacyjne przejawiają się również w przypadku Żydów z Europy Środkowo-Wschodniej, którzy masowo przyjeżdżają do Francji w okresie dwudziestolecia międzywojennego. II Wojna Światowa i Zagłada powodują zredefiniowanie tożsamości Żydów francuskich poddanych prześladowaniom i deportowanych do obozów śmierci. Trauma Zagłady i kwestie tożsamości znajdują odzwierciedlenie w literaturze powojennej stanowiącej artystyczną próbę konceptualnego zmierzenia się z tragiczną przeszłością, która zdestabilizowała świadomość ludzi czujących się pełnoprawnymi członkami społeczeństwa francuskiego. Literatura ta jest nader zróżnicowana; tworzą ją bowiem autorzy żydowscy, którzy świadomie i niejako arbitralnie wybrali język francuski jako środek ekspresji artystycznej (A. Langfus, P. Rawicz), autorzy, których ojczyzną jest Francja (np. P. Modiano), czy wreszcie tacy, dla których określenie swej tożsamości stanowiło rozciągnięty w czasie proces (G. Rozier). To zróżnicowanie znajduje odbicie w ich twórczości i postawie wobec sytuacji politycznej we Francji i w świecie.

Zostanie przedstawiona przez poszczególnych wykładowców

W zakresie wiedzy student zna:

- historyczne uwarunkowania istnienia społeczności żydowskiej we Francji, zwłaszcza w okresie poprzedzającym II Wojnę Światową i po niej

- najważniejsze trendy we współczesnej literaturze francuskiej o tematyce żydowskiej

- najbardziej reprezentatywnych dla tych trendów autorów i ich dzieła

W zakresie umiejętności student:

- określić specyfikę społeczności żydowskiej we Francji, zwłaszcza w odniesieniu do znanej mu sytuacji Żydów w Polsce

- dokonać rewizji własnych poglądów i obiegowych stereotypów nt. społeczności żydowskiej

- potrafi dostrzec różnorodność zjawisk historycznych i kulturowych

W zakresie kompetencji społecznych student:

- wykazuje się umiejętnością zrelatywizowania swojej wiedzy i przekonań w duchu zrozumienia drugiego człowieka i tolerancji

- jest otwarty na nową wiedzę i jej posiadaczy

Do zaliczenia kursu wymagana jest obecność na co najmniej 11 zajęciach. Osoby chcące uzyskać wyższą ocenę będą proszone o zredagowanie eseju na temat uzgodniony z jednym z wykładowców