Looking for identity. Polish intelligentsia after 1989.

Celem zajęć jest refleksja nad funkcjonowaniem grupy, będącej spadkobiercą etosu polskiej inteligencji i próba określenia jej roli we współczesnej Polsce. Rola i miejsce inteligencji jest różnie postrzegane i oceniane w kontekście zmian politycznych, gospodarczych i społecznych. W wyniku zajęć i spotkań uczestnicy projektu winni móc podjąć refleksję i dokonać samookreślenia swojej roli i płynącej z niej zobowiązań we współczesnym społeczeństwie obywatelskim.

Zajęcia będą się odbywać wedle następującej listy zagadnień:

1. Pytania badawcze, które można sformułować, źródła i ich specyfika dla wskazanego okresu.

2. Najważniejsze wydarzenia polityczne i ich znaczenie dla funkcjonowania i roli społecznej inteligencji:

(„Karnawał Solidarności”, Stan wojenny i jego konsekwencje, Obrady Okrągłego Stołu, Upadek muru berlińskiego, pierwszy niekomunistyczny rząd za żelazną kurtyną).

3. Tadeusz Mazowiecki i jego dziedzictwo. Pojednanie z Niemcami.

4. Kultura polska w obliczu transformacji (Zdradzone przymierze kultury narodowej z widownią, odejście od klasyki romantycznej, czy „zmierzch romantyzmu”?)

5. Edukacja obywatelska: zaniedbania i konsekwencje

6. Działalność NGO i III sektor. Społeczeństwo obywatelskie

7. Ojcobójstwa autorytetów.

8. Nowe pokolenia: JP2, mp3 , millenialsów

9. Zwrot konserwatywny w polityce i kulturze

10. „Autorytecie wróć”. Co nam zostało - ocena? Wzorzec? Antywzorzec?

11. Współczesna polityka historyczna a etos polskiej inteligencji

W trakcie zajęć wykorzystywane będą różne źródła: m. in. teksty prawnicze (konstytucje), prasa, źródła literackie, film, spektakle teatralne.

Podstawowa literatura przedmiotu. Lista uzupełniana będzie trakcie zajęć, w zależności od zainteresowań studentów.

1. Dzieje inteligencji polskiej do r. 1918, red. J. Jedlicki t. I M. Janowski, Narodziny inteligencji 1750 – 1831, t. II J. Jedlicki, Błędne koło 1832 – 1864; t III M. Micińska, Inteligencja na rozdrożach 1864 – 1918, Warszawa 2008.

2. Czy zmierzch inteligencji? Dyskusja na łamach dziennika Rzeczpospolita r. 2000. http://niniwa22.cba.pl/index-kultura.htm#3

3. Piotr Kulas, Inteligenckość zaprzeczona. Etos i tożsamość młodych inteligenckich elit. Warszawa 2017. (tamże obszerna bibliografia)

4. Inteligencja w Polsce : specjaliści, twórcy, klerkowie, klasa średnia? / pod red. Henryka Domańskiego. Warszawa. 2008

5. Jarosław Kuisz, Koniec pokoleń podległości. Młodzi Polacy, liberalizm i przyszłość państwa. Warszawa 2018

6. https://www.skwerwolnosci.eu/a/2017-10-27/syndrom-inteligenckiej-hegemonii-debata-forum-przyszlosci-kultury-2017/

7. Marta Fik Autorytecie wróć? Warszawa 1997

8. Marta Fik, Kultura polska po Jałcie, Warszawa 1991

9. Tadeusz Lubelski, Historia kina polskiego 1895-2014 (wybrane rozdziały), Kraków 2016

10. Głosy wolności. 50 lat Polskiej Szkoły Filmowej, red. i oprac. S. Kuśmierczyk, S. Zawiśliński, Warszawa 2007

11. Dobrochna Dabert, Kino moralnego niepokoju: wokół wybranych problemów poetyki i etyki, Poznań 2003.

12. A. Krajewski, Między współpracą a oporem. Twórcy kultury wobec systemu politycznego PRL (1975-1980), Warszawa 2004.

13. Joanna Kr akowska, Demokracja. Przedstawienia, Warszawa 2018

14. 20-lecie. Teatr polski po 1989 roku, red. Dorota Jarżabek, Marcin Kościelniak, Grzegorz Niziołek, Kraków 2010

15. Marcin Wicha, Rzeczy, których nie wyrzuciłem. Kraków 2017

16. Aleksandra Boćkowska, Można wybierać, 4 czerwca 1989 Wołowiec 2019

17. Adam Strzembosz. Między prawem a sprawiedliwością. Rozmawia Stanisław Zakroczymski. Warszawa 2017

18. Tadeusz Mazowiecki, Rok 1989 i lata następne. Warszawa 2012

19. Witold Bereś, Krzysztof Burnetko, Marek Edelman. Życie. Po prostu. Warszawa 2008

20. Adam Michnik, W poszukiwaniu utraconego sensu. Warszawa 2007

21. "Umrzeć za Gdańsk. 12 rozmów o Pawle Adamowiczu, wolności i magii Gdańska". 12 wywiadów T. Lisa. Warszawa 2019 ( Donald Tusk, Aleksander Hall, Magdalena Adamowicz, Stefan Chwin, Lech Wałęsa, ojciec Ludwik Wiśniewski, Bogdan Borusewicz, Paweł Huelle, Aleksandra Dulkiewicz, Antoni Pawlak, Piotr Adamowicz, Jacek Karnowski).

WIEDZA. Studentka/student posiada wiedzę o:

1. Metodach analizy różnorodnych źródeł wykorzystywanych w trakcie zajęć.

2. Historii polskiej inteligencji i jej roli we współczesnej Polsce

UMIEJĘTNOŚCI: studentka/student potrafi

- samodzielnie podejmować próby poszukiwania opracowań i materiałów źródłowych związanych z tematyką konwersatorium

- Wyciągać wnioski dotyczące zależności miedzy różnymi tekstami źródłowymi

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: Studentka/student potrafi:

- w dyskusjach szanuje poglądy innych; wykazuje postawę tolerancyjną w stosunku do poglądów innych osób

- docenia walory pracy w grupie.

- potrafi podjąć refleksję i dokonać samookreślenia swojej roli i płynącej z niej zobowiązań we współczesnym społeczeństwie obywatelskim.

Zaliczenie na podstawie obecności (dopuszczalne 2 nieobecności w semestrze), oceny aktywności na zajęciach, pracy pisemnej lub prezentacji.

Ocena ogólna zajęć będzie składową oceny aktywności studenta podczas zajęć (40%) oraz oceny pracy (60%).

Kryteria brane pod uwagę przy ocenie pracy/ prezentacji: przygotowanie bibliografii, umiejętność stawiania pytań badawczych i selekcji materiału źródłowego.