| Zakres tematów: |
Główne tematy warsztatu badawczego oraz problemy opracowywane w raportach badawczych wynikają z przyjętych założeń i hipotez badawczych. Skupiają się one na:
1. Ustaleniu sposobów rozumienia „polskości” (więzi narodowej). Zestawienie wyników badania "Polacy a inni" z 1988 r. i 1998 r. oraz wyników innych badań sondażowych z lat 2000-2016 pozwala oddalić hipotezę mówiącą, że im silniejsza identyfikacja z własnym narodem, im większa duma z przynależności do własnego narodu, im wyższa samoocena w kategoriach narodowych, tym większy dystans, niechęć i częstsze akty wrogości wobec innych narodów.
2. Konkretyzacji pojęcia „cudzoziemiec” oraz typów nastawień wobec cudzoziemców. Porównanie badań 1988 – 1998 wskazywało na to, że w społeczeństwie polskim dokonywał się proces, który w 2001 r. został nazwany "konkretyzacją obcego". Zetknięcie się z cudzoziemcami w konkretnych sytuacjach społecznych prowadzi do ukształtowania się postaw i reakcji, które wcześniej nie miały okazji się rozwinąć. W ciągu lat dzielących porównywane badania (1988 r. i 1998 r.) oraz w latach następnych poszerzyło się znacznie "pole świadomościowe" naszego społeczeństwa na temat cudzoziemców. Objęło grupy, które niegdyś w ogóle nie istniały lub też były abstrakcyjne w świadomości społecznej, takie, jak np. uchodźcy, migranci zarobkowi itp. Pojawiły się także postawy wobec cudzoziemców, które przedtem w ogóle nie istniały, bądź też nie były istotne społecznie. Już w ciągu tamtych dziesięciu lat stosunek do poszczególnych kategorii cudzoziemców stał się bardziej zróżnicowany i bogaty, co nie znaczy, że w każdym przypadku zmieniał się na bardziej przychylny.
3. Otwartości społeczeństwa polskiego na odmienność fizyczną (rasową) Ważnym elementem sytuacji cudzoziemców w społeczeństwie polskim są postawy wobec osób o innym kolorze skóry (Mikulska 2010; Nowicka 2011), a zwłaszcza w wśród kibiców sportowych (Włoch 2014). Ostatni raport Europejskiej Komisji przeciw Rasizmowi i Nietolerancji z 2015 r. stwierdzał, że w ciągu minionych pięciu lat w Polsce nic się nie poprawiło, jeżeli chodzi o nienawiść na tle rasowym i ksenofobiczne treści w internecie i w mediach (Raport ECRI… 2015).
|
