Arystoteles, Etyka nikomachejska – wybrane zagadnienia 3006-AEN-OG
Konwersatorium (KON) Semestr zimowy 2019/20

- Arystoteles, Etyka nikomachejska, tłum. D. Gromska, Warszawa 1996;

- Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek, Warszawa 1992;

- Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, Warszawa 2001;

- Tomasz z Akwinu, Traktat o człowieku, opr. S. Swieżawski, Poznań 1956;

- Tomasz z Akwinu, Traktat o cnotach, tłum. W. Galewicz, Kęty 2006;

- Tomasz z Akwinu, Komentarz do Etyki nikomachejskiej (materiały własne prowadzącego);

- W. Tatarkiewicz, Trzy etyki Arystotelesa, Warszawa 1933;

- S. Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa-Wrocław 2000;

- Z. Pańpuch, W poszukiwaniu szczęścia: śladami aretologii Platona i Arystotelesa, Lublin 2015;

Po ukończeniu przedmiotu student:

– zna główne założenia i tezy systemu etyki Arystotelesa;

– dostrzega powiązania między etyką a psychologią oraz wpływ etyki na teorię polityki;

– rozumie aparat pojęciowy arystotelesowskiej etyki i potrafi się nim posługiwać;

– umie przeprowadzić analizę tekstu źródłowego pod kątem zawartych w nim merytorycznych treści oraz terminów i pojęć, za pomocą których zostały one wyrażone;

Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność);

końcowe zaliczenie pisemne.

1. Wprowadzenie: Człowiek Arystotelesa jako zwierzę rozumne

1.1 Zarys psychologii arystotelesowskiej;

1.2 Władze duszy: ich podział i hierarchia;

1.3 Władze i akty;

1.4 Wolna decyzja i jej znaczenie;

2. Teoria działania i celu

2.1 Pojęcie sprawności (hexis) i cnoty (arete);

2.2 Zasada celowości i jej znaczenie dla etyki;

2.3 Szczęście (eudaimonia) jako ostateczny cel życia i działania;

2.4 Doktryna aktu i możności oraz jej wpływ na rozumienie szczęścia;

2.5 Etyka Arystotelesa a relatywizm moralny;

3. Środki do osiągnięcia celu

3.1 Cnoty: ich struktura i podział;

3.2 Cnoty dianoetyczne i etyczne;

3.3 Zasada złotego środka jako motyw przewodni etyki Arystotelesa;

3.4 Trudności związane z zasadą złotego środka;

4. Miejsce rozumu w etyce

4.1 Działanie a kontemplacja;

4.2 Rozum praktyczny i teoretyczny (spekulatywny);

4.3 Życie zgodne z rozumem jako źródło szczęścia;

5. Etyka a polityka i prawo

5.1 Dobro wspólne jako cel państwa;

5.2 Sprawiedliwość i przyjaźń jako cnoty społeczne;

5.3 Prawo na usługach etyki

6. Recepcja systemu etycznego Arystotelesa

6.1 Arystotelizm a chrześcijaństwo w średniowieczu;

6.2 Tomasz z Akwinu i jego wkład w teorię cnót;

6.3 Arystotelizm a Reformacja;

6.4 Spór o wolną wolę;

Wykład, dyskusja, analiza i interpretacja wybranych fragmentów tekstów źródłowych.