Różne przypadki z życia książki

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Przedmiot internetowy realizowany na platformie IBIZA

Przeznaczony dla studentów studiów I stopnia stacjonarnych i niestacjonarnych

zdalnie

Dzieje książek to losy pojedynczych egzemplarzy, całych kolekcji prywatnych bądź instytucjonalnych, a przede wszystkim historie ludzi, którzy je pisali, ilustrowali, tłoczyli, oprawiali, finansowali ich wydanie, gromadzili, dla własnych przyjemności lub dla szerszej publiczności, oraz strzegli i chronili. To także etapy rozwoju: pisma i jego funkcji, sposobów wyrabiania papieru, technik drukarskich, graficznych, introligatorskich, form dystrybucji i kultury czytelniczej. Zgłębiając historię książki poruszamy się po fascynującym obszarze intelektualnych dociekań i różnych zagwozdek proweniencyjnych, typograficznych, autorskich.

Zajęcia realizowane są w ramach IBIZA (Interdyscyplinarna Baza Internetowych Zajęć Akademickich) na platformie edukacyjnej dostępnej pod adresem: http://kampus.uw.edu.pl

Kurs przeznaczony jest dla studentów studiów licencjackich wszystkich kierunków uniwersyteckich.

Dzieje książek to losy pojedynczych egzemplarzy, całych kolekcji prywatnych bądź instytucjonalnych, a przede wszystkim historie ludzi, którzy je pisali, ilustrowali, tłoczyli, oprawiali, finansowali ich wydanie, gromadzili, dla własnych przyjemności lub dla szerszej publiczności, oraz strzegli i chronili. To także etapy rozwoju: pisma i jego funkcji, sposobów wyrabiania papieru, technik drukarskich, graficznych, introligatorskich, form dystrybucji i kultury czytelniczej. Zgłębiając historię książki poruszamy się po fascynującym obszarze intelektualnych dociekań i różnych zagwozdek proweniencyjnych, typograficznych, autorskich.

W trakcie zajęć omówione i rozwinięte zostaną zagadnienia:

1) rozwoju pisma i różnych form książka w starożytność

2) budowy i funkcji książki w wiekach średnich

3) narodzin i rozwoju przemysłu drukarskiego (XV-XIX w.)

4) mikrokosmosu książki, czyli słów kilka o drukarzach, nakładcach, księgarzach i czytelnikach

5) bibliotek i ich kustoszy

6) mecenatu i fundacji w służbie książki

7) wojennych losów książki

Uwaga:

W trakcie realizacji kursy zalecany jest dostęp do szybkiego łącza internetowego ze względu na zamieszczony materiał dydaktyczny (np. ikonograficzny, audiowizualny).

Podstawowym językiem kursu jest język polski, niemniej niektóre zagadnienia wymagają znajomości języka angielskiego (czytanie ze zrozumieniem).

Bąbiak G., Sobie ojczyźnie czy potomności, Warszawa 2010.

Bednarska-Ruszajowa K., Uczyć – bawić – wychowywać. Książka i jej funkcje społeczne w Polsce w okresie Oświecenia, Kraków 2004.

Biblioteki naukowe w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945. Wybór dokumentów źródłowych = Wissenschaftliche Bibliotheken im Generalgouvernement in den Jahren 1939–1945. Ausgewählte Quellendokumente, wybór i oprac. A. Mężyński, przy współpr. H. Łaskarzewskiej, Warszawa 2003.

Bibliotheca Lindiana. Samuel Bogumił Linde (1771-1847): pierwszy dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie : w 165. rocznicę śmierci : materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, 19-20 listopada 2012 r., red. nauk. Maria Cubrzyńska-Leonarczyk ; współpr. Halina Mieczkowska, Warszawa 2015.

Bieńkowska B., Książka na przestrzeni dziejów, Warszawa 2005.

Bracia Załuscy. Ich epoka i dzieło, zbiór studiów pod redakcją naukową D. Dukwicz, Warszawa 2011.

Febvre L., Martin H.-J., Narodziny książki, Warszawa 2014.

Houston K., Książka. Najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski, Warszawa 2017.

Kossarzecki K., Szyller S., Rękopisy Biblioteki Załuskich w Sankt Petersburgu, „Rocznik Biblioteki Narodowej”, 2013, r. XLIV, s. 243–257.

Lech M., Ludzie druku i książki w Królestwie Polskim 1869-1905, Warszawa 1983.

Maleczyńska K., Książki i biblioteki w Polsce okresu zaborów, Wrocław 1992.

Mężyński A., Biblioteki Warszawy w latach 1939–1945, Warszawa 2010.

Pirożyński J., Johannes Gutenberg i początki ery druku, Warszawa 2002.

Potkowski E., Książka rękopiśmienna w kulturze Polski średniowiecznej, Warszawa 1984.

Sowiński J., Sztuka typograficzna Młodej Polski, Wrocław 1982.

Świderkówna A., Nowicka M., Książka się rozwija, Wrocław 1970.

Tafiłowski P., Inkunabuły zawierające treści geograficzne w zbiorach polskich. Z dziejów komunikacji społecznej i naukowej w dawnej Polsce, Warszawa 2017.

Vogler W., Kultura opactwa Sankt Gallen, Warszawa 1999.

Walka o dobra kultury. Warszawa 1939–1945. Księga zbiorowa, t. 1-2, pod red. S. Lorentza, Warszawa 1970.

Wiercińska J., Sztuka i książka, Warszawa 1986.

Literatura może zostać rozszerzona w trakcie zajęć.

WIEDZA

- Posiada wiedzę ogólną w zakresie bibliologii

- Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy

- Zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych w zakresie bibliologii oraz dyscyplin właściwych dla bibliotekoznawstwa

UMIEJĘTNOŚCI

- Posiada umiejętność przygotowania typowych prac pisemnych w języku polskim, dotyczących omawianych zagadnień z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a także różnych źródeł

- Potrafi rozpoznać różne typy dokumentów bibliotek, przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

- Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy

- Uczestniczy w życiu kulturalnym, korzystając z różnych mediów i różnych jego form

- Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego (ze szczególnym uwzględnieniem dorobku piśmienniczego) regionu, kraju, Europy

Student poddawany jest ocenie po każdych zajęciach. Kontrola procesu nauczania polega na cząstkowym sprawdzeniu zdobytej wiedzy (np. pytania testowe, krótkie wypowiedzi pisemne, prezentacje itp.). Na koniec semestru przeprowadzony zostanie test pisemny „w realu”.

brak