Książka i prasa w kulturze XIX wieku

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Wiedza, umiejętności i kompetencje umożliwiające studia humanistyczne

Zajęcia zapoznają z historią książki i prasy polskiej na tle europejskim w XIX w. Ukazują ewolucję i cechy charakterystyczne XIX-wiecznych druków oraz najciekawsze i najważniejsze zjawiska związane z ruchem wydawniczym i czytelniczym w XIX w. Są spotkaniem z oryginalną książką i czasopismem XIX-wiecznym, ponieważ omówienie każdego tematu wiąże się z prezentacją i wspólną analizą cech konkretnych obiektów – różnojęzycznych druków z historycznego księgozbioru BUW.

Konwersatorium zapoznaje z historią książki i prasy polskiej na tle europejskim w XIX w., ewolucją i specyfiką druków z lat 1801-1918 oraz najważniejszymi i najciekawszymi zjawiskami ruchu wydawniczego i czytelnictwa w XIX w. Podczas zajęć zostaną omówione zagadnienia produkcji książki i czasopisma w XIX w. oraz budowy druku XIX-wiecznego, ilustratorstwa książki i czasopiśmiennictwa XIX-wiecznego, specyfiki opisu bibliograficznego książki i czasopisma XIX-wiecznego, środowisk wydawców i drukarzy w XIX w., powstawania i rozwoju oraz specyfiki XIX-wiecznych kolekcji, księgozbiorów i bibliotek, bibliofilstwa XIX-wiecznego, ewolucji prasy w XIX w., XIX-wiecznego edytorstwa źródeł historycznych, dawnych i współczesnych dzieł literackich, Biblii, ksiąg liturgicznych, książek do nabożeństwa, druków dewocyjnych, rynku książki popularnej (literatura przygodowa, historyczna, romans, science fiction, fantasy, literatura grozy, literatura kryminalna i sensacyjna), książki dla dzieci i młodzieży, podręczników i książek do nauki czytania i pisania, literatury specjalistycznej (nauki przyrodnicze, medyczne, ścisłe, rolnicze itd.). Zajęcia są spotkaniem z oryginalną książką i czasopismem XIX-wiecznym, ponieważ omówienie każdego tematu wiąże się z prezentacją i analizą cech konkretnych obiektów – różnojęzycznych (polsko- i anglo-, francusko-, niemiecko-, rosyjskojęzycznych) druków z historycznego księgozbioru BUW. Zajęcia przygotowują kustosze zbiorów XIX-wiecznych BUW, specjalizujący się w dziedzinach historii, historii literatury oraz historii książki i prasy, co nadaje kursowi charakter interdyscyplinarny nie tylko w zakresie tematyki, ale także metodologii i metodyki.

Opracowania ogólne

Bieńkowska B., Chamerska H., Zarys dziejów książki, Warszawa 1987.

Encyklopedia książki, t. 1-2, red. A. Żbikowska-Migoń, M. Skalska-Zlat, Wrocław 2017.

Encyklopedia wiedzy o książce, red. A. Birkenmajer i in., Wrocław 1971.

Grafika książki warszawskiej, red. I. Wojsz, Warszawa 2009.

Grafika prasowa w XIX wieku, red. M. A. Quinkenstein, Kórnik 2007.

Historia książki i biblioteki. Wybór źródeł, oprac. J. Tondel, cz. 2-1, Polska (od pocz. XIX w. do 1945 r.),

Toruń 1989.

Książka polska w okresie zaborów. Wybrane problemy metodologii i dydaktyki bibliologii, bibliotekoznawstwa i informatologii, red. M. Kocójowa, Kraków 1991.

Lech M. J., Drukarze i drukarnie w Królestwie Polskim 1869-1905. Materiały ze źródeł archiwalnych, Warszawa 1979.

Lech M. J., Ludzie druku i książki w Królestwie Polskim 1867-1907. Kształtowanie się struktur społecznych, Warszawa 1983.

Lewandowski S., Poligrafia warszawska 1870-1914, Warszawa 1982.

Maleczyńska K., Historia książki i jej funkcji społecznej, Wrocław 1987.

Maleczyńska K., Książki i biblioteki w Polsce okresu zaborów, Wrocław 1987.

Mlekicka M., Wydawcy książek w Warszawie w okresie zaborów, Warszawa 1987.

Rola książki w integracji ziem polskich w XIX w., red. B. Kosmanowa, Bydgoszcz 2000.

Rozwój cech wydawniczych polskiej książki literackiej XIX-XX wieku, Łódź 1982.

Słodkowska E., Problemy księgoznawcze w Polsce XIX wieku, Warszawa 1973.

Słodkowska E., Produkcja i rozprowadzanie wydawnictw w Królestwie Polskim w latach 1815-1830, Warszawa 2003.

Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa – Łódź 1972.

Sowiński J., Polskie drukarstwo. Historia drukowania typograficznego i sztuki typograficznej w Polsce w latach 1473-1939, Wrocław 1996.

Sztuka książki. Historia – teoria – praktyka, red. M. Komza, Wrocław 2003.

Szwejkowska H., Wybrane zagadnienia z dziejów książki XIX-XX wieku, Warszawa-Wrocław 1979.

Wskazówki bibliograficzne odnośnie do poszczególnych tematów będą podawane w toku realizacji programu.

Po ukończeniu zajęć student:

1) analizuje i opisuje budowę konkretnego XIX-wiecznego obiektu bibliologicznego (książka, czasopismo),

2) sporządza opis bibliograficzny książki XIX-wiecznej,

3) wylicza najważniejszych polskich wydawców i drukarzy XIX-wiecznych,

4) wskazuje najważniejsze polskie biblioteki i księgozbiory XIX-wieczne,

5) porównuje różne typy XIX-wiecznych edycji źródeł historycznych i dzieł literackich,

6) charakteryzuje rynek książki popularnej w XIX wieku,

7) wskazuje przyczyny przemian ewolucyjnych XIX-wiecznej książki i prasy,

8) ważne zjawiska związane z rynkiem książki w XIX w. ilustruje przykładami konkretnych publikacji.

1. Kontrola obecności

2. Sprawdzian pisemny / pisemna praca zaliczeniowa

3. Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność)

Nie dotyczy.