Kulturowa historia mediów

obowiązkowe

w sali

Przedmiot ma na celu zapoznanie studenta z wybranymi zagadnieniami ewolucji mediów w kontekście kulturowym, jej uwarunkowań społecznych i cywilizacyjnych. Przekazywana wiedza i umiejętności posłużą do kształtowania świadomej refleksji nad treścią przekazów medialnych, umiejętności ich selekcji i znajomości mechanizmów poznawczych niezbędnych do świadomego funkcjonowania w mediasferze.

W trakcie ćwiczeń omówimy takie tematy jak:

- Krótka historia mediów (ze szczególnym uwzględnieniem mediów polskich oraz wydarzeń historycznych i politycznych). Przedmiot badań i główne problemy nauki o mediach. Kłopoty terminologiczne. Pojęcie "nowe media". Prehistoria środków masowego przekazu. Krótka historia prasy. Rola przełomów technologicznych w historii mediów.

- Historia pisma: książka, prasa, druk, edycja – tradycje, techniki, dobre praktyki.

- Osiągnięcia w zakresie utrwalania obrazu statycznego i dynamicznego oraz w obszarze utrwalania i udostępniania dźwięku: telefon, radio, nośniki analogowe i cyfrowe (płyta gramofonowa, CD, kaseta magnetofonowa).

- Media a cyberkultura: społeczeństwo informacyjne, media społecznościowe, multiautorstwo, tokenizacja, komunikacja viralowa.

- Regulacja rynku mediów (Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji) oraz prawodawstwo w zakresie funkcjonowania mediów (m.in. Ustawa Prawo Prasowe) i inne dokumenty regulacyjne (Karta Etyczna Mediów, Kodeks Etyki PR).

- Media w komunikacji społecznej: zakres komunikowania społecznego, jego środki i formy. Modele komunikacji. Terminy medioznawcze: fakt medialny, globalna wioska, agenda setting, priming, framing, gatekeeping, społeczeństwo informacyjne, ekonomia uwagi itp.

- Media społecznościowe: charakterystyka działania, zasięgi, zmiany w komunikacji, genologia. Współczesne szanse i zagrożenia związane z mediami: nowe trendy w dziennikarstwie związane z rozwojem technologicznym i zmianami społecznymi.

- Odbiorca/Twórca w przestrzeni mediów (zjawiska typu: bańka filtrująca, echo chamber, slaktywizm itp.). Badania odbioru mediów. Czytelnik - widz - odbiorca - uczestnik mediów interaktywnych. Kierunki rozwoju interaktywności. Zmieniająca się rola gatekeepera. Nowa publiczność. Psychologia mediów. Uzależnienia od mediów: FOMO.

- Współczesne kompetencje medialne (media literacy) i krytyczne myślenie: weryfikowanie źródeł informacji; klasyfikacja wiarygodności faktów i opinii; odczytywanie obrazów, liczb, wykresów, map; szanse i zagrożenia wizualizacji danych.

- Współczesne techniki dezinformacyjne: od clickbaitu, botyzacji po fake newsy, false newsy, deep fake'i, dezinformację i wojnę hybrydową; zjawiska, metody badań; przeciwdziałanie na poziomie personalnym i instytucjonalnym. Fact-checking i inne inicjatywy na rzecz poprawy komunikacji w sieci; współczesne narzędzia do weryfikowania informacji w sieci.

1. Briggs, Asa, Burke, Peter. 2011. Społeczna historia mediów. Od Gutenberga do internetu. Tłum. J. Jedliński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

2. Burgess, Jean, Green, Joshua. 2011. Youtube. Wideo online a kultura uczestnictwa. Tłum. T. Płudowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

3. Castells, Manuel. 2007. Społeczeństwo sieci. Tłum. J. Stawiński, S. Szymański, K. Pawluś, M. Marody. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

4. Eriksen, Thomas Hylland. 2003. Tyrania chwili. Szybko i wolno płynący czas w erze informacji, przeł. G. Sokół. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

5. Jenkins, Henry. 2007. Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów. Tłum. M. Bernatowicz, M. Filiciak. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

6. Levinson, Paul. 2010. Nowe nowe media. Tłum. M. Zawadzka-Strączek. Kraków: Wydawnictwo WAM.

7. McLuhan, Marshall. 2004. Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka. Warszawa: Wydawnictwo WNT.

8. McLuhan, Marshall. 2021. Galaktyka Gutenberga. Tłum. A. Wojtasik. Warszawa: Narodowe Centrum Nauki.

9. Mencwel, Andrzej. 2006. Wyobraźnia antropologiczna w: Wiedza o kulturze, red. A. Mencwel. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

10. Sartori, Giovanni. 2007. Homo videns. Telewizja i post-myślenie. Tłum. J. Uszyński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

11. Wallace, Patricia. 2001. Psychologia Internetu. Warszawa: Rebis.

Po ukończeniu kursu student:

- dostrzega i opisuje związki mediów z kulturą i cywilizacją;

- potrafi przedstawić skróconą historię mediów;

- zna i stosuje krytyczne podejście do weryfikacji źródeł informacji;

- odróżnia fakty od opinii;

- potrafi scharakteryzować różne typy nowych mediów w ich szerokim spektrum, zna ich specyfikę;

- zna i charakteryzuje podstawowe terminy z zakresu nauk o mediach i komunikowaniu;

- odróżnia i charakteryzuje technologie medialne, rozumie zasadę konwergencji;

- wie, jak korzystać z informacji przekazywanych przez media i umie je krytycznie analizować;

- korzysta z narzędzi ułatwiających poznawanie nowych trendów w mediach;

- dostrzega społeczne, kulturowe i ekonomiczne uwarunkowania działalności mediów;

- zna zagrożenia związane z rozprzestrzenianiem zwodniczych informacji w sieci, zna narzędzia ułatwiające weryfikację treści.

1. Frekwencja (dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności)

2. Aktywny i zaangażowany udział w zajęciach grupowych i zadaniach indywidualnych

3. Wysoki poziom prac realizowanych w trakcie kursu

4. Pozytywny wynik sprawdzianu pisemnego (pytania otwarte i zamknięte), przygotowanego w oparciu o nabytą wiedzę i umiejętności

W wypadku niemożności uzyskania zaliczenia na zasadach opisanych powyżej (aktywność, prezentacja na forum) z powodu trudności osobistych, indywidualna forma zaliczenia może zostać uzgodniona z prowadzącym tylko i wyłącznie za okazaniem przez studenta dokumentu poświadczającego niedyspozycję (m.in. zaświadczenie z BON, dokumentacja lęku społecznego itp.).

nie dotyczy