Historia mozaiki od Aleksandra Macedońskiego po Justyniana wokół Morza Śródziemnego

ogólnouniwersyteckie

w sali

Wykład poświęcony jest historii mozaiki greckiej, hellenistycznej, rzymskiej i

późnoantycznej (aż do VI w. n.e.) na obszarach dzisiejszej Grecji, Włoch, Turcji, Syrii,

Jordanii, Izraela, Egiptu, Libii, Tunezji, Maroka, Hiszpanii, Portugalii, Francji, ale

również Szwajcarii, Wielkiej Brytanii i Szwajcarii. Omówione są mozaiki w technikach

używanych powszechnie w dekoracji podłóg, ścian i sufitów w domach, willach,

termach i budynkach publicznych ze zwróceniem uwagi na ich charakter dekoracyjny.

Na wykładzie poruszone jest również - miejsce jakie mozaika zajmuje w źródłach

pisanych antycznych. Specjalnemu wyjaśnieniu podlega historia badania mozaiki

antycznej w literaturze naukowej aż do dnia dzisiejszego. Nacisk jest położony na

chronologiczny i geograficzny rozwój mozaiki z omówieniem bogactwa motywów

geometrycznych i figuralnych jako integralnej części architektury antycznej. Repertuar

figuralny mozaik stanowi najobszerniejszą i najciekawszą część wykładu.

A. Zarysy, podręczniki, dzieła ogólne )na egzaminie wymagane poszczególne fragmenty i rozdziały dostępne

w bibliotece lub na portalach internetowych):

Ph. BRUNEAU, La Mosaïque antique, Paris, 1987.

H. LAVAGNE, La Mosaïque, Paris, 1987.

R. LING, Ancient Mosaics, Princeton, 1998.

K.M.D. DUNBABIN, Mosaics of the Greek and Roman World, Cambridge, 1999 (cf. bibliografia uzupełniajaca

na ss. 344-347, gdzie znajdują się m.in. poszczególne katalogii mozaik opracowanych dla różnych regionów

świata antycznego).

B. ANDREAE, Antike Bidmosaiken, Mainz am Rhein, 2003.

B. Literatura szczegółowa:

Akta z konferencji miedzynarodowych (AIEMA) wychodzących od 1965 roku aż po dzień dzisiejszy (ostania

16 z kolei konferencja odbyła się w Wenecji w 2018, (tylko dla studentów bardzo zainteresowanych

tematyką rzemiosła antycznego; nie obowiązkowo).

Bulletin de l'Association internationale pour l'étude de la mosaïque antique (AIEMA), wymagane jest tylko

ogólne zapoznanie sie z rocznikiem wychodzącym od 1968 roku (podczas wykładu); do dnia dzisiejszego

posiadamy 24 numery (wykładowca dostarcza egzemplarze rocznika).

M.T. OLSZEWSKI, Uwagi na temat mozaiki z Domu Aiona w Nea Paphos (Cypr), Meander XLII, 9-10, 1987,

pp. 421-438 (dostępne na portalu akademia.edu, jak i reszta mich artykułów).

M.T. OLSZEWSKI, L'image et sa fonction dans la mosaïque byzantine des premières basiliques en Orient.

L'iconographie chrétienne expliquée par Cyrille de Jérusalem (314-387), Cahiers Archéologiques 43, 1995,

p. 9-35.

M.T. OLSZEWSKI, The Historical Background of the Zodiac Mosaic Calendar in the Lower Synagogue at

Hammath-Tiberias, Newsletter of American Schools of Oriental Research, Fall 2005, vol. 55, n° 3, p. 18.

M.T. OLSZEWSKI, Rzymskie mozaiki w „Domu Leukaktiosa”, cf. http://54.243.93.232/3530298

M.T. OLSZEWSKI, The Orpheus Funerary Mosaic from Jerusalem in the Archaeological Museum at Istanbul,

in: The 11th international colloquium on ancient mosaics october 16th – 20th, 2009, bursa turkey: M. Şahin

(ed. by), Mosaics of Turkey and Parallel Developments in the Rest of the Ancient and Medieval World:

Questions of Iconography, Style and Technique from the Beginnings of the Mosaic until the Late Byzantine

Era, Bursa 2011 (2012), pp. 655-664.

M.T. OLSZEWSKI, P. ZAKRZEWSKI, The Decoration of the Dining Rooms at Ptolemais in Cyrenaica (Libya)

in the Light of the Last Researches, The 11th international colloquium on ancient mosaics october 16th –

20th, 2009, bursa turkey: M. Şahin (ed. by), Mosaics of Turkey and Parallel Developments in the Rest of the

Ancient and Medieval World: Questions of Iconography, Style and Technique from the Beginnings of the

Mosaic until the Late Byzantine Era, Bursa 2011 (2012).

M.T. OLSZEWSKI, H. SAAD, Poszukiwana przez Interpol, Pismo Uniwersytetu Warszawskiego 3 (82), 2017,

p. 14.

M.T. OLSZEWSKI, H. SAAD, Interpol à la recherche d’une mosaïque volée à Apamée en Syrie : « La

fondation d’Antioche », Archéologia 551, février 2017, pp. 4-5.

M.T. OLSZEWSKI, H. SAAD, Pella-Apamée sur l'Oronte et ses héros fondateurs à la lumière d’une source

historique inconnue: une mosaïque d’Apamée, (in :) Héros fondateurs et identités communautaires dans

l’Antiquité, entre mythe, rite et politique (eds. M. P. Castiglioni, R. Carboni, M. Giuman, H. Bernier-Farella),

Padova 2018, pp. 365-416.

Na zajęciach student zdobywa wiedzę ogólną o mozaice antycznej na tle historii, geografii i zjawisk

kulturowo-społecznych cywilizacji grecko-rzymskiej. Poza tym poznaje kwestie techniczne, jest

wprowadzony w dyskusję na temat zakładów produkujących mozaiki oraz zapoznaje się z kontekstem

architektonicznym poszczególnych zabytków. Uczy się podstawowych zasad funkcjonowania domu

greckiego i rzymskiego, ale również termi. Poznaje historię wyjatkowych wydarzeń, mitologię grecką i

italską, jak również elementy religii świata pogańskiego rejonu Morza Śródziemnego. Zapoznaje się także z

pewnymi elementami filozofii antycznej oraz z elementami retoryki ówczesnych czasów

Egzamin ustny polegający na omówieniu problematyki rozwoju mozaiki w świecie antycznym oraz

skomentowaniu kilku zabytków na podstawie ilustracji oraz osadzenia ich w kontekście epoki