Zajęcia fakultatywne. Rozwój i modernizacja miast na obszarze dawnego Królestwa kongresowego w okresie II Rzeczypospolitej
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3104-L3-JF-OG |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.3
|
Nazwa przedmiotu: | Zajęcia fakultatywne. Rozwój i modernizacja miast na obszarze dawnego Królestwa kongresowego w okresie II Rzeczypospolitej |
Jednostka: | Wydział Historii |
Grupy: |
Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Założenia (opisowo): | Uczestnicy zajęć powinni orientować się w historii Polski i powszechnej XIX i XX w. |
Skrócony opis: |
Podstawowym celem zajęć jest przedstawienie i analiza procesów rozwojowych i modernizacyjnych występujących w miastach dawnego Królestwa kongresowego po powstaniu niepodległego państwa polskiego. W ramach dwóch pierwszych bloków tematycznych omówione zostaną zagadnienia dotyczące stanu wyjściowego oraz zaistniałych i postulowanych przemian natury prawnej, przestrzennej, architektonicznej, estetycznej, infrastrukturalnej oraz społecznej. Trzeci blok stanowić będą zajęcia terenowe, prowadzone pod koniec semestru w oparciu o wiedzę uzyskaną przez uczestników w trakcie zajęć stacjonarnych. |
Pełny opis: |
Zajęcia będą podzielone na trzy bloki, w ramach których poruszone zostaną następujące zagadnienia: I. Dziedzictwo minionej epoki 1. Urbanistyczne dziedzictwo Królestwa kongresowego. Kształt miejskiej sieci osadniczej u kresu panowania rosyjskiego w Królestwie; 2. Sytuacja prawna miast dawnego zaboru rosyjskiego u zarania niepodległości – rola i znaczenie samorządu. 3. Urbanistyka i architektura miast Królestwa Polskiego. Bilans osiągnięć i niepowodzeń; II. Problemy i wyzwania 4. Struktura przestrzenna miast dawnego Królestwa. Reforma i kontynuacja; 5. „Potrzeby estetyczne” miast i nowe typy architektury; 6. Infrastruktura komunalna; 7. Budownictwo mieszkaniowe; 8. Warszawa – kreowanie stołecznego charakteru miasta. III. Zajęcia terenowe Przewiduje się przeprowadzenie 2-3 praktycznych zajęć terenowych na obszarze Warszawy, podczas których rozwinięta zostanie część zagadnień omówionych uprzednio na zajęciach stacjonarnych: 9. Państwowe budownictwo reprezentacyjne (Śródmieście); 10. Budownictwo mieszkaniowe nowego typu (Mokotów, Ochota, Śródmieście, Żoliborz). |
Literatura: |
Wybór literatury: Burski J. et al., From cotton and smoke. Łódź - industrial city and discourses of asynchronous modernity 1897-1994, Łódź 2018 Ciarkowski B., Stefański K., Modernizm w architekturze Łodzi XX wieku, Łódź 2018 Domaradzki K., Przestrzeń Warszawy. Tożsamość miasta a urbanistyka, Warszawa 2013 Dybczyńska-Bułyszko A., Architektura Warszawy II Rzeczpospolitej. Warszawska szkoła architektury na tle przemian kulturowych okresu międzywojennego, Warszawa 2018 Dzieje Kalisza. Praca zbiorowa, red. Rusiński W., Poznań 1977 Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, red. Baranowski B., Łódź 1989 „Dzieje Warszawy”, red. Kieniewicz S., t. 3: Kieniewicz S., Warszawa w latach 1795-1914, Warszawa 1976 „Dzieje Warszawy”, red. Kieniewicz S., t. 4: Drozdowski M., Warszawa w latach 1914-1939, Warszawa 1991 Gajewski M., Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny, Warszawa 1979 Gładysz R., Rozwój wodociągów i zaopatrzenie w wodę miasta Łodzi, Łódź 1987 Głowacki K., Urbanistyka Piotrkowa Trybunalskiego, Piotrków Trybunalski 1984 Górzyński M., Miasto, społeczeństwo, przyszłość. Architektura i przestrzenie nowoczesności Kalisza przełomu XIX-XX wieku, Warszawa 2019 [rozprawa doktorska] Krassowski W., Architektura XIX wieku, Warszawa 1979 Królikowski L., Ostrowski M., Rozwój przestrzenny Warszawy, Warszawa 2009 Leśniakowska M., Architektura w Warszawie. Lata 1918-1939, Warszawa 2000 „Lublin. Dzieje miasta”, t. 2, Radzik T. et al., XIX i XX wiek, Lublin 2000 „Łódź. Dzieje miasta”, t. 1: Do 1918 r., red. Baranowski B., Fijałek J. Łupienko A., Warszawska kamienica czynszowa 1864-1914, Warszawa 2016 Martyn P., Przedwojenny układ zabudowy Śródmieścia Warszawy w świetle rezultatów spisu nieruchomości i mieszkań z 1919 roku, Warszawa 1999 Matysek-Imielińska M., Miasto w działaniu. Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej, Warszawa 2018 Mazur E., Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa 1921-1939. Materialne warunki bytu robotników i inteligencji, Warszawa 1993 Nietyksza M., Rozwój miast i aglomeracji miejsko przemysłowych w Królestwie Polskim 1865-1914, Warszawa 1986 Przesmycka N., Lublin. Przeobrażenia urbanistyczne 1815-1939, Lublin 2012 Pszczółkowski M., Architektura użyteczności publicznej II Rzeczypospolitej 1918–1939. Funkcja, Łódź 2015 Pszczółkowski M., Architektura użyteczności publicznej II Rzeczypospolitej 1918-1939. Forma i styl, Łódź 2014 Puś W., Dzieje Łodzi przemysłowej, Łódź 1987 Radom. Dzieje miasta w XIX i XX w., red. Witkowski S., Warszawa 1985 Szklane domy. Wizje i praktyki modernizacji społecznych po roku 1918, red. Kordjak J., Warszawa 2018 Szram A., Uwagi o architekturze kapitalistycznej Łodzi, Warszawa 1979 Szwankowski E., Warszawa. Rozwój urbanistyczny i architektoniczny, Warszawa 1952 Śmiechowski K., Samorząd miejski jako szansa i zagrożenie dla modernizacji miast w Królestwie Polskim na początku XX wieku, w: „Rocznik Łódzki”, t. 66, 2017, s. 189-205. Trepka C., Koncepcje mieszkalnictwa w ideologii Polskiej Partii Socjalistycznej na przykładzie Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w okresie dwudziestolecia międzywojennego, Warszawa 2015 [praca dyplomowa] Trybuś J., Warszawa niezaistniała. Niezrealizowane projekty urbanistyczne i architektoniczne Warszawy dwudziestolecia międzywojennego, Warszawa 2019 Urbanistyka i architektura Radomia, red. Kalinowski W., Lublin 1979 Wielkomiejski rozwój Warszawy do 1918 r., red. Pietrzak-Pawłowska I., Warszawa 1973 Zdrada J., Historia Polski 1795-1914, Warszawa 2007 |
Efekty uczenia się: |
Po zaliczeniu zajęć Uczestnicy: - Są zaznajomieni ze specyfiką położenia miast w Królestwie Polskim i Cesarstwie Rosyjskim, znają i rozumieją procesy rozwojowe i modernizacyjne występujące w miastach dawnego Królestwa kongresowego w okresie II Rzeczypospolitej oraz potrafią wskazać najważniejsze postulaty dotyczące przekształceń w dziedzinach prawa, struktury przestrzennej, architektury, estetyki, infrastruktury oraz społeczeństwa. - Znają i rozumieją swoistość, przedmiot i metodę oraz dorobek historycznych badań nad miastami dawnego Królestwa Polskiego pod koniec XIX i w pierwszej połowie XX w., a także posiadają umiejętność krytycznej analizy materiałów źródłowych oraz znają i potrafią posługiwać się specjalistyczną terminologią z zakresu odpowiadającemu programowi zajęć. - Potrafią posłużyć się zdobytą wiedzą w odniesieniu do współczesnej problematyki miejskiej w zakresie poruszanym na zajęciach. |
Metody i kryteria oceniania: |
Podstawowym warunkiem zaliczenia zajęć jest obecność (dopuszczalne są maksymalnie 3 nieobecności, w tym jedna bez konsekwencji, a dwie do odrobienia) Ocena będzie uzależniona w głównej mierze od aktywności i przygotowania Uczestników do zajęć. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.