Historia starożytnych Greków

ogólnouniwersyteckie

Podstawowa wiedza szkolna z zakresu dziejów europejskich.

Historia starożytnych Greków od wczesnej epoki żelaza po czasy Aleksandra Wielkiego. Celem zajęć jest przedstawienie panoramy dziejów starożytnych Greków od czasu formowania się systemu politycznego oraz kultury epoki archaicznej do czasu gwałtownych przemian politycznych i kulturalnych w wyniku podbojów Aleksandra Wielkiego.

1. Wykład wprowadzający:

(a) Metody badawcze i najważniejsze założenia wykładu; zakres chronologiczny wykładu; jedność I partykularyzmy kultury greckiej;

(b) Czas i przestrzeń w doświadczeniu starożytnych Greków; Ramy geograficzne dziejów greckich i ruchliwość geograficzna starożytnych Greków;

2. Narodziny Grecji: upadek cywilizacji mykeńskiej; Wczesna epoka żelaza I epoka geometryczna; Początki polis greckiej oraz mobilność społeczna starożytnych Greków;

3. Eubejczycy: handel i eksploracja Wschodu i Zachodu; Grecy a Fenicjanie; alfabet i biesiada arystokratyczna w perspektywie porównawczej;

4. Wielka kolonizacja i nowe światy; “Mały świat grecki” – związki i struktury lokalne oraz ogólnogreckie;

5. Przełom kulturalny: Homer, religia panhelleńska, religia poliadyczna, sanktuaria ponad-lokalne; narodziny greckiego sportu; kultura arystokratyczna I jej implikacje; epoka orientalizująca;

6. Grecka polis archaiczna i greckie poleis archaiczne; obywatele, arystokraci, porządek społeczny, stasis, tyrania – ogólne tendence, zjawiska regionalne, specyfika lokalna;

7. “Rewolucja spartańska” i wyjątkowość Sparty;

8. Eunomia, isonomia, demokracja i demokracje – do wojen perskich;

9. Imperium perskie I Grecy – podbój, poddaństwo, wpływy kulturowe I polityczne;

10. Wojna po grecku; wojny perskie i ich konsekwencje;

11. Ateny: demokracja, imperializm i osiągnięcia kulturalne – V wiek p.n.e.;

12. Ateny: demokracja, polityka międzynarodowa i osiągnięcia kulturalne – IV wiek p.n.e.;

13. Nowa sztuka wojenna, dyplomacja i idea pan-hellenizm;

14. Macedonia Filipa II i Aleksandra a Grecy;

15. Powstaje nowy świat: nowy porządek polityczny we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego oraz nowy paradygmat kultury.

J. Hall, Historia Grecji archaicznej, Kraków 2012.

P.J. Rhodes, Historia Grecji. Okres klasyczny, Kraków 2009.

E. Wipszycka, B. Bravo, Historia starożytnych Greków. T. 1: Do końca wojen perskich, Warszawa 1988.

M. Węcowski, A. Wolicki, E. Wipszycka, B. Bravo, Historia starożytnych Greków. T. 2: Okres klasyczny, Warszawa 2013.

E. Wipszycka, B. Bravo, Historia starożytnych Greków. T. 3: Okres hellenistyczny, Warszawa 2010.

M.H. Hansen, Demokracja ateńska w czasach Demostenesa, Warszawa 1999.

R. Kulesza, Sparta w V-IV wieku p.n.e., Warszawa.

Uczestnik wykładu pozna najważniejsze zagadnienia dziejów starożytnych Greków. Dla owych zagadnień będzie w stanie wskazać i przeanalizować związki przyczynowo-skutkowe w procesie dziejowym.

Będzie w stanie odróżnić od siebie rozumowanie historyczne oparte na różnych typach źródeł historycznych. Będzie w stanie rozpoznać polityczne i społeczne przesłanki najważniejszych osiągnięć kultury greckiej omawianych w tym cyklu wykładów.

Obecność na wykładach oraz pozytywne zaliczenie testu końcowego z treści wykładu.