Pojęcie czasu w perspektywie kognitywnej

fakultatywne

O ile nie sposób zaprzeczyć że posiadamy bezpośrednie doświadczenie przepływu czasu, nasze szczegółowe rozumienie czasu jako pojęcia kształtowane jest również przez kulturę oraz język. Kurs poświęcony jest metaforycznemu i metonimicznemu rozumieniu czasu w różnych kulturach z perspektywy językoznawstwa kognitywnego. W trakcie zajęć omawiane są wybrane zagadnienia z podstaw gramatyki kognitywnej oraz teorii metafory pojęciowej konieczne do analizy modeli czasu obecnych w języku. Wprowadzona terminologia pozwoli omówić rolę relacji przestrzennych w języku i unaocznić ich wpływ na konceptualizacje czasu.

W semestrze letnim 2020/2021 zajęcia odbywają się w formie zdalnej z wykorzystaniem wideokonferencji (Zoom) oraz platformy Moodle Instytutu Anglistyki. Oceny opierać się będą się o aktywność w trakcie całego semestru w tym 3-4 rozbudowane prace domowe stanowiące 75% oceny końcowej.

O ile nie sposób zaprzeczyć że posiadamy bezpośrednie doświadczenie przepływu czasu, nasze szczegółowe rozumienie czasu jako pojęcia kształtowane jest również przez kulturę oraz język. Kurs poświęcony jest metaforycznemu i metonimicznemu rozumieniu czasu w różnych kulturach z perspektywy językoznawstwa kognitywnego. W trakcie zajęć omawiane są wybrane zagadnienia z podstaw gramatyki kognitywnej oraz teorii metafory pojęciowej konieczne do analizy modeli czasu obecnych w języku. Wprowadzona terminologia pozwoli omówić rolę relacji przestrzennych w języku i unaocznić ich wpływ na konceptualizacje czasu.

Kurs obejmuje następujące tematy:

- metafora pojęciowa,

- metonimia pojęciowa,

- relacje przestrzenne w perspektywie kognitywnej,

- badania eksperymentalne z zakresu doświadczenia czasu,

- przestrzenne rozumienie czasu,

- modele czasu oparte na statycznym i ruchomym ‘ego’,

- rozumienie czasu kulturach Zachodu i południowo-wschodniej Azji,

- rozumienie czasu w kulturach Ameryki Południowej: Toba, Ajmara i Amondawa.

Casasanto, Daniel, and Lera Boroditsky. 2008. ‘Time in the Mind: Using Space to Think about Time’. Cognition 106 (2): 579–93.

Evans, Vyvyan. 2003. The Structure of Time Language, Meaning, and Temporal Cognition. Amsterdam; Philadelphia: J. Benjamins.

Evans, Vyvyan, and Melanie Green. 2006. Cognitive Linguistics an Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Gijssels, Tom, and Daniel Casasanto. 2017. ‘Conceptualizing Time in Terms of Space: Experimental Evidence’. In The Cambridge Handbook of Cognitive Linguistics, edited by Barbara Dancygier, 651–68. Cambridge: Cambridge University Press.

Lakoff, George, and Mark Johnson. 1980. Metaphors We Live By. Chicago: Chicago University Press.

Moore, Kevin Ezra. 2014. The Spatial Language of Time: Metaphor, Metonymym, and Frames of Reference. Amsterdam; Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

Núñez, Rafael E., and Eve Sweetser. 2006. ‘With the Future behind Them: Convergent Evidence from Aymara Language and Gesture in the Crosslinguistic Comparison of Spatial Construals of Time’. Cognitive Science 30 (3): 401–50.

Radden, Günter. 2004.‘The Metaphor TIME AS SPACE across Languages’.

———. 2011. ‘Spatial Time in the West and the East’. In Space and Time in Language, edited by Mario Brdar, Marija Omazic, Visnja Pavicic Takac, and Tanja Gradecak Erderljic, 1–40. Frankfurt am Main; New York: Peter Lang.

Silva Sinha, Vera da, Chris Sinha, Wany Sampaio, and Jörg Zinken. 2012. ‘Event-Based Time Intervals in an Amazonian Culture’. Space and Time in Languages and Cultures 2: 15–35.

Wiedza

Studenci znają i rozumieją:

w sposób pogłębiony specyfikę językoznawstwa kognitywnego, w szczególności teorii metafory pojęciowej, oraz semantyki kognitywnej

w sposób pogłębiony tendencje rozwoju badań nad semantyką kulturową w ramach językoznawstwa kognitywnego

Umiejętności

Studenci potrafią:

posługiwać się zaawansowaną terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu językoznawstwa kognitywnego, w tym teorii metafory i metonimii pojęciowej

wykorzystać zdobytą wiedzę do porównywania zjawisk semantycznych zachodzących w różnych językach

w sposób pogłębiony analizować i syntetyzować treści i zjawiska językowe kontekście społecznym, w szczególności omawiać funkcje języka związane z opisem czasu i przestrzeni

rozpoznawać różnice pomiędzy alternatywnymi podejściami metodologicznymi do badań nad semantyką kognitywną

uczestniczyć w pracy projektowej związanej ze zbieraniem i analizą danych językowych, współdziałać z innymi osobami w ramach prac zespołowych i kierować pracą zespołu

przedstawić zdobytą wiedzę w sposób spójny, precyzyjny i poprawny językowo, posługując się językiem angielskim na poziomie C2 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego, dobierając odpowiednio formy wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej, oraz komunikować się z innymi, zróżnicowanym kręgami odbiorców (kompetencje mediacyjne), w szczególności w celu omawiania problematyki językoznawstwa i analizy dyskursu

Kompetencje społeczne

Studenci są gotowi do:

kształcenia ustawicznego, rozwoju osobistego i zawodowego wykorzystując wiedzę i umiejętności uzyskane w trakcie studiów, w szczególności umiejętności związane z samodzielną lekturą i analizą tekstów naukowych

wzięcia odpowiedzialności za pracę własną i poszanowania pracy innych w ramach zajęć z przedmiotu, dbając o przestrzeganie zasad etyki zawodowej, rozwijanie etosu zawodu oraz zasad i norm etycznych w nauce w odniesieniu do językoznawstwa

krytycznej oceny własnej wiedzy językoznawczej i umiejętności związanych ze zbieraniem, analizą i interpretacją danych językowych

Kurs prowadzony jest w postaci dyskusji i ćwiczeń praktycznych. Oceny opierać się będą się o aktywność w trakcie całego semestru w tym 3-4 rozbudowane prace domowe stanowiące 75% oceny końcowej. Uczestnictwo w zajęciach jest obowiązkowe. Dopuszczalna liczba nieobecności wynosi 3.