Antyk Nietzschego - Rodhego – Kerenyi’ego

ogólnouniwersyteckie

Program uwzględnia teksty ważne i znaczące dla kultury niemieckiej i europejskiej w perspektywie odwołań do tradycji antycznej. Wybrane utwory analizujemy w różnych aspektach – czytamy je jako świadectwo rozumienia tradycji i dyskusji z nią, jako środek tworzenia nowego obrazu Antyku w relacji do współczesności. Istotne jest także pytanie o znaczenie Antyku dla filozofii Nietzschego i interpretacji egzystencji człowieka w dziele Kerenyiego.

Program uwzględnia teksty ważne i znaczące dla kultury niemieckiej i europejskiej w perspektywie odwołań do tradycji antycznej. Wybrane utwory analizujemy w różnych aspektach – czytamy je jako świadectwo rozumienia tradycji i dyskusji z nią, jako środek tworzenia nowego obrazu Antyku w relacji do współczesności. Istotne jest także pytanie o znaczenie Antyku dla filozofii Nietzschego i interpretacji egzystencji człowieka w dziele Kerenyiego.

Jest to jeden z nielicznych programów zajęć odwołujących się do literatury niemieckiej adresowanych do studentów studiów nowogreckich, a także do germanistów oraz wszystkich zainteresowanych funkcjonowaniem tradycji antycznej w kulturze europejskiej. Kurs daje możliwość poznania klasycznych dzieł, interpretujących antyk w perspektywie egzystencjalnej i filozoficznej. Zajęcia są prowadzone w języku polskim w trybie konwersatoryjnym. Znajomość niemieckiego mile widziana, ale niekonieczna. Jeśli to będzie możliwe, będziemy korzystać z tekstów w języku niemieckim.

Na podstawie poniższych tekstów omówimy następujace zagadnienia:

1. Wykształcenie klasyczne Nietzschego

2. Bazylea (środowisko) podczas pobytu Nietzschego

3. Konstrukcja okresu archaicznego jako antyklasycznego.

4. Archaiczne greckie państwo.

5. Narodziny tragedii – próby interpretacji.

6. Empedokles i Heraklit Nietzschego.

7. Obraz filologa i historyka według Nietzschego.

8. Wieczny powrót – antyczne wyobrażenie czasu u Nietzschego.

9. Antyk w późnym dziele Nietzschego.

10. Motyw Dionizosa i Ariadny.

11. Budowa i interpretacja dzieła E. Rodhego.

12. Postacie i misteria u Kerenyiego: Dionizos, Prometeusz, Hermes jako klucze interpretacji ludzkiej egzystencji, rola mitu.

Fryderyk Nietzsche:

- Narodziny tragedii,

- der griechische Staat

-Niewczesne rozważania – o pożytku i szkodliwości historii dla życia

Pisma pozostałe 1862 -1889:

-Homer i filologia klasyczna, rywalizacja Homera,

-Światopogląd dionizyjski,

-Filozofia w tragicznej epoce Greków,

- Fragmenty 1869 – 1889.

Erwin Rohde: Psyche: Seelenkult und Unsterblichkeitsglaube der Griechen, przekład Jerzego Korpantego, 2007.

Karl Kerenyi: Dionizos, Prometeusz, Hermes.

Hubert Cancik: Nietzsches Antike, Stuttgart 1995.

Volker Riedel: Antikerezeption in der deutschen Literatur vom Renaissance-Humanismus bis zur Gegenwart. Eine Einführung.

J. B. Metzler Verlag, Stuttgart 2000.

Maria Kalinowska: Grecja romantyków. Studia nad obrazem Grecji w literaturze romantycznej, Toruń 1994.

1. Krytyczna analiza utworów zaproponowanych jako przedmiot lektury.

2. Rozpoznawanie struktury i wskazywanie cech charakterystycznych danego utworu.

3. Wskazanie i charakterystyka motywów, elementów kultury i tradycji antycznej w danym dziele, oszacowanie stopnia przekraczania/wzbogacania tej tradycji i sformułowanie tez interpretacyjnych dotyczących sposobów jej funkcjonowania w ramach danego utworu literackiego.

4. Określenie obrazu kultury antycznej skonstruowanego w danym tekście i jego funkcji.

Wiedza: pogłębienie erudycji (fakty i zasady postępowania) w zakresie recepcji kultury antycznej w tekstach kultury niemieckojęzycznej.

Umiejętności: zmiana stylu uczenia się z biernego na aktywny, rozwój samodzielności poznawczej i zainteresowań, biegłość w hermeneutycznym postępowaniu z tekstem.

Kompetencje społeczne: odwołanie do kultury antycznej wspomaga wyrobienie postawy dojrzałości społecznej opartej na odpowiedzialności , przy założeniu, że kultura antyczna obejmuje wspólne doświadczenie egzystencjalne wszystkich ludzi i tworzy uniwersalną płaszczyznę porozumienia interpersonalnego.

Kryteria : aktywność studenta w dyskusji i jej ocena (stopień wnikliwości analizy utworu, formułowanie hipotez interpretacyjnych, stopień ich uzasadnienia i oryginalności, wykorzystanie dostępnej literatury, wyodrębnienie cech najważniejszych lub charakterystycznych elementów struktury problemowej i formalnej danego utworu, wskazanie i charakterystyka motywów kultury antycznej, analiza ich funkcji w dziele).

Metody: ocena ciągła i końcowe zaliczenie ustne na ocenę.