Po co nam państwo? Tradycja i mit państwowości w historii Polski XIX – XXI wiek.

fakultatywne

mieszany: w sali i zdalnie

Celem zajęć: jest zapoznanie osób w nich uczestniczących w z historią form państwowości na ziemiach polskich w XIX – XX w., ewolucją poglądów i debatą ustrojową w tej materii, reakcjami społecznymi, wartością tradycji i powstawaniem mitu w szczególnych warunkach istnienia narodu bez państwa w XIX w. W czasie spotkań konwersatoryjnych podjęte też będą dyskusje tyczące pytań o wpływ uwarunkowań historycznych na współczesną debatę o państwie i jego instytucjach i postrzeganie idei demokratycznego państwa prawa i jego wartości.

Celem zajęć: jest zapoznanie osób w nich uczestniczących w z historią form państwowości na ziemiach polskich w XIX – XX w., ewolucją poglądów i debatą ustrojową w tej materii, reakcjami społecznymi, wartością tradycji i powstawaniem mitu w szczególnych warunkach istnienia narodu bez państwa w XIX w. Wśród tych uwarunkowań historycznych ważne są zarówno te z końca XVIII stulecia, jak i nośna do dziś dyskusja toczona w przededniu I wojny światowej. Na tle historii Europy warto zadać pytanie czy Polska straciła wiek XIX w kształtowaniu modelu nowoczesnego państwa prawa. W czasie spotkań konwersatoryjnych podjęte będą dyskusje, tyczące pytań o wpływ uwarunkowań historycznych na współczesną debatę o państwie i jego instytucjach i postrzeganie idei demokratycznego państwa prawa i jego wartości.

Literatura zalecana

2. Chrzanowski Tomasz, Polskie elity intelektualne wobec przemian politycznych i społecznych lat 1795 – 1830. Olsztyn 2009

3. Czubaty Jarosław, Zasada „dwóch sumień”. Normy postępowania i granice politycznego kompromisu Polaków w sytuacjach wyboru (1795 – 1815)

4. Dziadzio A., Koncepcja państwa prawa w XIX wieku — idea i rzeczywistość, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, t. LVII, z. 1.

6. Eisler Jerzy, Co nam zostało z tamtych lat? Dziedzictwo PRL. Warszawa 2016

7. Friszke Andrzej , Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003

8. Friszke Andrzej, Państwo czy rewolucja. Polscy komuniści a odbudowywanie państwa polskiego 1892 – 1920, Warszawa 2020.

9. Garton Ash Timothy, Wolne słowo, Kraków 2018

10. Grześkowiak - Krwawicz Anna, O formę rządu, czy o rząd dusz? Warszawa 2000

11. Hall Aleksander Jaka Polska, Warszawa 2004

12. Hall Aleksander, Osobista historia III Rzeczypospolitej, Warszawa 2011.

13. Jedlicki Jerzy, Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują. Warszawa 1988

14. Kaleta Krzysztof J. Dialektyka solidarności a państwo prawa. w: Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna Tom V, 2016 nr 1, s. 37-62.

15. Kizwalter Tomasz, O nowoczesności narodu. Przypadek Polski. Warszawa 1999

16. Kizwalter Tomasz, Polska nowoczesność. Genealogia. Warszawa 2020

17. Król Marcin, Patriotyzm przyszłości. Warszawa 2004

18. Król Marcin, Lepiej już było. O luksusie wolności, niepamięci i trzech wartościach europejskich, Warszawa 2016,

19. Łętowska E., Rzeźbienie państwa prawa. Ewa Łętowska w rozmowie z Krzysztofem Sobczakiem, Warszawa 2012.

20. Łętowska Ewa, Dlaczego pastwo prawa nam nie wychodzi? Wykład, Uniwersytet Warszawski, 23 01 2016 [prof. Ewa Łętowska „Dlaczego państwo prawa nam »nie wychodzi«?" - YouTube

21. Nie szablą lecz piórem. Batalie publicystyczne II Rzeczypospolitej. red. Daria Nałęcz Warszawa 1993

22. Osterhammel Jürgen, Historia XIX w. Przeobrażenie świata, Poznań 2020 (rozdz. VIII, XI)

23. Polska myśl polityczna XIX i XX wieku. Red. Wojciech Wrzesiński. T. VII Państwo w polskiej myśli politycznej. Ossolineum 1988; t. IX Polskie mity polityczne XIX i XX w.

24. Pomian Krzysztof, Europa i jej narody, Warszawa 1992 (rodz. XIX)

25. Regulski Jerzy, Samorządna Polska, Warszawa, 2005

26. Safjan Marek, Wyznawania dla państwa prawa, 2007

27. Szacka Barbara, Czas przeszły, pamięć, mit

28. Szacki Jerzy, Tradycja (wyd. II) Warszawa 2011

29. Wąsowicz Marek, Prawo i obywatel, Warszawa 2015, (rozdz. IV)

Źródła właściwe dla poszczególnych epok zostaną podane na zajęciach, zgodnie z zainteresowaniami uczestników.

Po ukończeniu kursu osoby uczestniczące w zajęciach:

w zakresie wiedzy:

znają i rozumieją:

• Historię form państwowości polskiej w XIX i XX w.

• Różne koncepcje państwowości w odniesieniu do ziem polskich w XIX – XX w.

• Problematykę tradycji i mitu w odniesieniu do historii państwowości.

w zakresie umiejętności potrafią:

• Łączyć różne formy zdobywania wiedzy (m. inn. krytyczną lekturę literatury przedmiotu i tekstu źródłowego, udział w dyskusji)

• świadomie wykorzystywać różne metody badawcze,

• interpretować poznane zjawiska i procesy , dokonywać oceny i ją uzasadnić,

W zakresie kompetencji społecznych są gotowe do:

• Łączenia wiedzy i umiejętności z postawami społecznymi

• Definiowania sytuacji problemowych i przedstawienia propozycji ich rozwiązania.

• Prowadzenia i uczestniczenia w dyskusji, szanowania poglądów innych; wykazywania postawy tolerancyjnej w stosunku do poglądów innych osób

• Współdziałania w zespole,

• Dostrzegania potrzeby własnego rozwoju intelektualnego

• Świadomego postrzegania społecznej roli wiedzy społecznej i humanistycznej.

Podstawą wystawienia oceny będzie aktywny udział w zajęciach, przygotowanie prezentacji lub przygotowanie tez do dyskusji i przeprowadzenie jej. jeśli zajęcia będą prowadzone online – przygotowanie dzienniczka zajęć.

dopuszczone są 2 nieobecności na zajęciach