Psychologia małych grup

psychologia

fakultatywne

w sali

Seminarium poświęcone jest podstawowym zagadnieniom dotyczącym małych grup od pytania o to, kiedy zbiór ludzi zaczyna tworzyć grupę, poprzez omówienie różnych rodzajów grup po analizę charakterystycznych zjawisk w nich zachodzących. Jednym z celów zajęć jest ćwiczenie umiejętności operowania terminologią odnoszącą się do procesów grupowych i jej używania do opisu zjawisk obserwowanych w codziennym życiu. Omawiane zagadnienia będą dotyczyły powodów, dla których ludzie łączą się w grupy, celów grupowych i norm obowiązujących w grupach a także relacji pomiędzy poszczególnymi członkami grupy. Podczas zajęć poruszane będą również zagadnienia przywództwa, wzajemnego oddziaływania członków grupy na siebie, efektywności pracy w grupie, polaryzacji postaw w grupie, grupowego myślenia i podejmowania decyzji, oraz tego jak przynależność do grupy wpływa na jednostkę.

Seminarium poświęcone jest podstawowym zagadnieniom dotyczącym małych grup od pytania o to, kiedy zbiór ludzi zaczyna tworzyć grupę, poprzez omówienie różnych rodzajów grup po analizę charakterystycznych zjawisk w nich zachodzących. Jednym z celów zajęć jest ćwiczenie umiejętności operowania terminologią odnoszącą się do procesów grupowych i jej używania do opisu zjawisk obserwowanych w codziennym życiu. Omawiane zagadnienia będą dotyczyły powodów, dla których ludzie łączą się w grupy, celów grupowych i norm obowiązujących w grupach a także relacji pomiędzy poszczególnymi członkami grupy (struktura grupy, spoistość, role grupowe). Podczas zajęć poruszane będą również zagadnienia przywództwa, wzajemnego oddziaływania członków grupy na siebie (wpływu społecznego), efektywności pracy w grupie (m. in. efekty próżniactwa i kompensacji), polaryzacji postaw w grupie, grupowego myślenia i podejmowania decyzji, oraz tego jak przynależność do grupy wpływa na jednostkę i jakie ma ono znaczenie dla kształtowania się jej tożsamości.

Ważnym elementem zajęć są zadania aktywizujące grupę, m. in. dyskusje i ćwiczenia mające na celu ułatwienie zrozumienia omawianych zjawisk społecznych.

Lista tematów:

1. Zajęcia organizacyjne

2. Definicja grupy i przyczyny przynależności do grup

3. Socjalizacja w grupie, proces grupowy i interakcje zachodzące w grupie

4. Cele w grupie i spoistość grupy

5. Pozycje, status i struktury w grupie; struktura komunikacyjna i socjometryczna

6. Struktura władzy, podstawy władzy i przywództwo grupowe

7. Role w grupie

8. Normy grupowe i konformizm

9. Tożsamość i samoocena jednostki jako skutek przynależności do grupy

10. Konflikt, współzależność, orientacje społeczne i preferencje kontroli

11. Grupowe podejmowanie decyzji

12. Zadaniowe funkcjonowanie grupy

13. Podsumowanie zajęć - studia przypadku

14. Kolokwium i ewaluacja zajęć

15. Omówienie kolokwium, planowanie badań w obszarze psychologii małych grup

1) Belbin, R.M., (2003). Twoja rola w zespole (tabela 3.1, s. 38). Gdańsk: GWP.

2) Brown, R. (2006). Procesy grupowe (s. 18-19, 19-21, 21-25, 39-41, 44-48, 52-62, 78-111, 154-175, 179-191, 271-298). Gdańsk: GWP.

3) Cielecki, M. (1989). Niektóre poznawcze konsekwencje przynależności grupowej. W: M. Cielecki (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej (s. 98 – 105). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

4) Czarnota-Bojarska, J. (2002). Style funkcjonowania w grupie zadaniowej. W: M. Lewicka i J. Grzelak (red.), Jednostka i społeczeństwo (s. 239 – 248). Gdańsk: GWP.

5) Grzelak, J. (1999). Preferencje kontroli i zachowania społeczne. Studia Psychologiczne, 37, 2, 93 – 103.

6) Jarymowicz, M. (2000). Tożsamość. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3, (s. 117 - 122). Gdańsk: GWP.

7) Kaplan, M.F., Henk, W. (2005). Motywacja poznawcza i społeczna w procesie grupowego podejmowania decyzji. W: J.P. Forgas, K.D. Williams, L. Wheeler (red.), Umysł społeczny. Poznawcze i motywacyjne aspekty zachowań interpersonalnych (s. 405 – 414, 417 – 420). Gdańsk: GWP.

8) Mazur, M. (2002). Orientacje społeczne. W: M. Lewicka i J. Grzelak (red.), Jednostka i społeczeństwo (s. 121-124). Gdańsk: GWP.

9) Mika, S. (1981). Psychologia społeczna (s. 330-335, 340-347, 354-370, 376-400, 432-444, 455-461, 464-469, 475-488, 515-521). Warszawa: PWN.

10) Oyster, C.K. (2002). Grupy (s. 29-41, 56-75, 81-105, 126-128, 268-284). Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

11) Tyszka, T. (1999). Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji (s. 58 – 64). Gdańsk: GWP.

12) Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej (s. 386 – 399, 411-413). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

WIEDZA

Student

- definiuje zjawiska grupowe

- wskazuje podobieństwa i różnice w zakresie poznanych sposobów wyjaśniania danego zjawiska

- określa przyczyny i skutki zjawisk grupowych

- interpretuje zjawiska społeczne w świetle nabytej wiedzy

UMIEJĘTNOŚCI

Student

- trafnie odnosi pojęcia, koncepcje i wyniki badań do zaobserwowanych zjawisk grupowych

- projektuje proste badania dotyczące zjawisk grupowych

- projektuje proste ćwiczenia obrazujące zjawiska grupowe

POSTAWY

Student

- wskazuje ograniczenia koncepcji teoretycznych i interpretacji wyników badań dotyczących zjawisk grupowych

Seminarium zaliczane jest na ocenę.

Podstawę oceny stanowi

- ocena prezentacji wykonanej w trakcie zajęć;

- ocena z końcowego pisemnego sprawdzianu.