Divided by faith. Politics and religion in 16th century - ZIP

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	2900-MK1-DFP16-OG
Kod Erasmus / ISCED:	08.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu:	Divided by faith. Politics and religion in 16th century - ZIP
Jednostka:	Wydział Historii
Grupy:	Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne Zajęcia ogólnouniwersyteckie na Wydziale Historii (zapisy dostępne w rejestracji żetonowej)
Punkty ECTS i inne:	(brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta. zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia:	angielski
Rodzaj przedmiotu:	fakultatywne ogólnouniwersyteckie
Założenia (opisowo):	Studenci powinni posiadać ogólną orientację w zakresie historii Polski i Europy w XVI wieku oraz podstawową wiedzę na temat europejskiej reformacji (Zwingli, Luter, Kalwin) oraz reformacji w Polsce i na Litwie). Wymagana jest bierna znajomość języka angielskiego.
Skrócony opis:	Reformacja stanowi punkt zwrotny w dziejach Europy. Celem wykładu jest próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób czynniki teologiczne i polityczne oddziaływały na siebie w procesie, który doprowadził do zasadniczych zmian nie tylko w porządku kościelnym, ale także w systemie władzy nowożytnej Europy. Rozważać będziemy następujące kwestie: Dlaczego reformacja szwajcarska i niemiecka - w przeciwieństwie do wcześniejszych ruchów „dysydenckich” czy „heretyckich” w łonie Kościoła katolickiego – doprowadziła do zasadniczej, i to trwałej, schizmy kościelnej? Jakie czynniki miały decydujące znaczenie w procesie przekształcania reformy kościelnej w program polityczny? Dlaczego zarówno podmioty teologiczne/kościelne, jak i polityczne nie były w stanie „zaradzić” podziałowi konfesyjnemu w następnych dziesięcioleciach i stuleciach? Dlaczego większość (choć nie wszystkie) społeczeństw i państw europejskich, zarówno katolików, jak i protestantów, nie zdołała ustanowić tolerancji konfesyjnej?
Pełny opis:	„Zajęcia oferowane w Programie zintegrowanych działań na rzecz rozwoju Uniwersytetu Warszawskiego, współfinansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach PO WER, ścieżka 3.5” Europejska reformacja była właściwie wydarzeniem o charakterze politycznym. Kościół łaciński już od dawna był świadkiem kontrowersji teologicznych, odmienności w zakresie praktyk religijnych i pojawienia się ruchów „heretyckich”, które dążyły do zasadniczej zmiany lub reformy istniejących struktur kościelnych. Niemniej jednak Rzym do końca XV wieku zawsze był w stanie, w taki czy inny sposób, zaakceptować różnorodność religijną i odmienność teologiczną oraz uniknąć nowej schizmy. W XVI wieku natomiast kontrowersje i napięcia wewnątrz Kościoła katolickiego zdawały się „eksplodować”, doprowadzając do nowych podziałów konfesyjnych w europejskim chrześcijaństwie, które miały trwać do dziś i których przez wieki nie można było przezwyciężyć ani na płaszczyźnie teologicznej, ani politycznej. Tę wyjątkową dynamikę reformacji w XVI-wiecznej Europie można wyjaśnić jedynie na tle fundamentalnych zmian politycznych, jakie miały miejsce w tym okresie. Teologiczne i duchowe przesłanie reformacji w łatwy sposób przełożyć można było na nowe programy polityczne: dążenie mieszczan do większego udziału w polityce, roszczenia arystokracji do kontrolowania i ograniczania władzy monarszej, program tworzenia terytorialnej autonomii politycznej w ramach Świętego Cesarstwa Rzymskiego w opozycji do wizji Karola V, marzącego o monarchii uniwersalnej w Europie Środkowej i Zachodniej. Walka o „prawdziwą wiarę” legitymizowała bunt przeciwko władzy politycznej. Jednocześnie inspirowane politycznie spory o prawdziwą wiarę chrześcijańską wywołały konflikty, których ostatecznie nie dało się opanować. Europejskie wojny religijne w istotny sposób zmieniły stosunki sił na kontynencie, nie doprowadzając jednak do utrwalenia się nowego porządku europejskiego. Podczas wykładu spróbuję udzielić odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób w tym krytycznym okresie historii Europy splatały się ze sobą sprawy religijne i polityczne. Jakie czynniki okazały się kluczowe w procesie przekształcania idei reformy kościelnej w program polityczny? Dlaczego zarówno bohaterowie czynni na scenie teologicznej/kościelnej, jak i politycznej nie byli w stanie „zaradzić” podziałowi konfesyjnemu w następnych dziesięcioleciach i stuleciach? Dlaczego większość (choć nie wszystkie) społeczeństw i państw europejskich, zarówno katolików, jak i protestantów, nie zdołała ustanowić tolerancji konfesyjnej? A także: Jak próby zawarcia kompromisu w sprawach konfesyjnych (tolerowania różnorodności religijnej z XVI wieku) miały się do współczesnych koncepcji tolerancji?
Literatura:	Bérenger, Jean: Tolérance ou paix de religion en Europe Centrale (1415-1792). Paris 2000 Cameron, Euan: The European Reformation. Wyd 2. Oxford 2012 Diversity and dissent: negotiating religious difference in Central Europe, 1500 – 1800. Ed. by Howard Louthan etc. Oxford, New York 2011 A Companion to the Reformation World, red. R. Po-chia Hsia. Oxford 2006 Kaplan, Benjamin J.: Divided by Faith. Religious Conflict and the Practice of Toleration in Early Modern Europe. Cambrige/Mass. 2007 Kenz, David El/Gantet, Claire: Guerres et paix de religion en Europe, 16e-17e siècles. Paris 2003 Konfessionalisierung in Ostmitteleuropa. Wirkungen des religiösen Wandels im 16. und 17. Jahrhundert in Staat, Gesellschaft und Kultur. Red. Joachim Bahlcke, Arno Strohmeyer. Stuttgart 1999 Kriegseisen, Wojciech: Stosunki wyznaniowe w relacjach państwo-kościół między reformacją a Oświeceniem. Warszawa 2010 Nowakowska, Natalia: King Sigismund of Poland and Martin Luther: The Reformation Before Confessionalization. Oxford 2018 The Oxford Handbook of Early Modern European History, 1350-1750. T. 1. Red. Hamish Scott. Oxford 2015 Pettegree, Andrew: The Reformation World. London 2012 Ptaszyński, Maciej: Reformacja w Polsce a dziedzictwo Erazma z Rotterdamu. Warszawa 2018 The Reformation in Eastern and Central Europe. Ed. by Karin Maag. Aldershot 1997 Rublack, Ulinka: Reformation Europe. Cambridge 2005 Schorn-Schütte, Luise: Konfessionskrieg und europäische Expansion. Europa 1500-1648. München 2010 Schilling, Heinz: Early Modern European Civilization and Its Political and Cultural Dynamism. Hanover 2008 Schilling Heinz: Konfesjonalizacja: Kościół i państwo w Europie doby przednowoczesnej. Poznań 2010 Schilling, Heinz/Seidel Menchi, Silvana: The Protestant Reformation in a Context of Global History. Religious Reforms and World Civilizations. Berlin/Bologna 2017 Tazbir, Janusz: Reformacja – kontrreformacja – tolerancja, Wrocław 1996 Tolerance and Intolerance in the European Reformation, red. Ole Peter Grell, Bob Scribner, Cambridge 1996
Efekty uczenia się:	Studenci powiększą swą wiedzę na temat historii Europy w okresie nowożytnym, zapoznają się z aktualnie toczonymi w środowisku historyków i antropologów debatami metodologicznymi na temat badania zróżnicowania religijnego, wreszcie rozwiną umiejętności w zakresie historii porównawczej.
Metody i kryteria oceniania:	Każdy z uczestników przygotuje tekst (o objętości od 5000 do 8000 znaków) na temat jednego z omawianych podczas wykładu zagadnień. Wszystkie prace zostaną indywidualnie umówione.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.