Literatura dla dzieci i młodzieży - nurty, konwencje, tematy

seminaria magisterskie

zdalnie

Zajęcia prowadzone z użyciem narzędzi dostępnych w ramach Google

Meet do prowadzenia zajęć w formie synchronicznej.

Seminarium magisterskie przygotowuje studentów do pisania pracy dyplomowej. W większym niż pozostałe formy dydaktyki akademickiej stopniu wymaga od uczestników zaangażowania, aktywności i samodzielnej pracy badawczej. Studenci poznają metodologię prowadzenia badań i warsztat pracy autora pracy naukowej, zapoznają się z nowymi opracowaniami z zakresu objętego tematyką seminarium, ze szczególnym uwzględnieniem tematyki bliskiej zagadnieniom omawianym w projektowanej pracy magisterskiej. Na kolejnych etapach studenci przygotowują konspekty prac, gromadzą bibliografię, prezentują rezultaty swoich prac w formie autoreferatów, omawiających zgromadzone materiały i kierunki dociekań interpretacyjnych. Pod koniec pierwszego roku uczestnicy seminarium prezentują pierwsze wersje rozdziału pracy dyplomowej.

Zajęcia prowadzone z użyciem narzędzi dostępnych w ramach Google

Meet do prowadzenia zajęć w formie synchronicznej.

Seminarium ma za zadanie zaznajomić studentów z najważniejszymi zagadnieniami związanymi z obecną we współczesnej świadomości społecznej literaturą i książką kierowaną do młodych odbiorców oraz jej historycznymi i kulturowymi uwarunkowaniami, przygotować do pisania pracy magisterskiej i wspierać indywidualne wysiłki studentów.

Seminarium magisterskie przygotowuje do samodzielnego pisania pracy dyplomowej. W większym niż pozostałe formy dydaktyki akademickiej stopniu wymaga od uczestników zaangażowania, aktywności i samodzielnej pracy badawczej. Uczestnicy poznają metodologię prowadzenia badań literatury dla dzieci i młodzieży oraz warsztat pracy autora rozprawy dyplomowej, zapoznają się z podstawowymi (klasycznymi) i nowymi opracowaniami z zakresu objętego tematyką seminarium, ze szczególnym uwzględnieniem opracowań związanych z tematyką własnej pracy magisterskiej.

Na kolejnych etapach, stosownie do stopnia zaawansowania, studenci:

- podejmują samodzielne studia nad wybranym zagadnieniem, stanowiącym podstawę planowanej pracy magisterskiej,

- przygotowują konspekt pracy,

- gromadzą bibliografię podmiotową i przedmiotową,

- opracowują pierwszą część rozprawy dyplomowej,

- prezentują autoreferaty.

Zagadnienia szczegółowe:

1. Metodologia pisania pracy magisterskiej. Zajęcia poświęcone temu blokowi tematycznemu mają na celu zaznajomienie studentów z celami pisania pracy dyplomowej, formami rozprawy, metodą naukowego rozpoznawania wybranego obszaru tematycznego, sposobami gromadzenia i opracowywania źródeł. Zagadnienia te, poddane rozpoznaniu na pierwszych seminariach, towarzyszą – stosownie do potrzeb – seminariom kolejnym.

2. Metodologia badań literatury dla dzieci i młodzieży. Celem zajęć poświęconych temu blokowi tematycznemu jest zaznajomienie uczestników ze stanem i perspektywami badań, najważniejszymi dawniejszymi i nowymi opracowaniami, przyjętymi w refleksji literaturoznawczej metodami analizy, opisu i interpretacji zjawisk związanych z twórczością dla młodych odbiorców, jej recepcją i miejscem w kulturze.

3. Literatura dla dzieci i młodzieży – jej miejsce w kulturze. Celem zajęć poświęconych tym zagadnieniom jest zaznajomienie studentów ze zjawiskami charakterystycznymi dla literatury dla dzieci i młodzieży w różnych okresach, jej związkiem z życiem literackim i kulturą czasu, wprowadzenie do rozumienia kierunków rozwoju współczesnej literatury i książki dziecięcej.

4. Autoprezentacje. Celem tej grupy zajęć jest przygotowanie studentów do samodzielnego pisania pracy dyplomowej. Wykorzystując nabyte kompetencje studenci przygotowują konspekty rozpraw magisterskich, bibliografię opracowań i przedstawiają wyniki swych badań w formie autoreferatów, stanowiących punkt wyjścia dyskusji uczestników zajęć.

- P. Ariés, Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach., Gdańsk 1995

- A. Baluch, Archetypy literatury dziecięcej, Kraków 1992

- B. Bettelheim, Cudowne i pożyteczne, Warszawa 1995

- R. Bly, Żelazny Jan, Poznań 2004

- J. Cieślikowski, Literatura osobna, Warszawa 1985

- A. Czabanowska-Wróbel, Dziecko. Symbol i zagadnienie antropologiczne w literaturze Młodej Polski, Kraków2003

- C.P. Estès, Biegnąca z wilkami, Poznań 2001

- M. Jonca, Enfants terribles, Wrocław 2005

- W. Kostecka, Tajemnica księgi. Tropami współczesnej fantastyki dla dzieci i młodzieży, Warszawa 2010

- G. Lasoń-Kochańska, Gender w literaturze dla dzieci i młodzieży, Słupsk 2012

- G. Leszczyński, Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX w., Warszawa 2006

- G. Leszczyński, Bunt czytelników. Proza inicjacyjna netgeneracji, Warszawa 2010

- J. Ługowska, Bajka w literaturze dziecięcej, Warszawa 1989

- J. Ługowska, W Fantazjanie i gdzie indziej. Szkice o baśni literackiej, Wrocław 2006

- Joanna Papuzińska, Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1989

- P. Péju, Dziewczynka w baśniowym lesie, Warszawa 2008

- R. Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej. Wrocław 2000

- V. Wróblewska, Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX w., Toruń 2003

- V. Wróblewska, Od potworów do znaków pustych. Ludowe demony w polskiej literaturze dla dzieci, Toruń 2014

- K. Zabawa, Rozpoczęta opowieść. Polska literatura dziecięca po 1989 r. wobec kultury współczesnej, Kraków 2013

- Dzieci. Wybór, opracowanie i red. M. Janion i S. Chwin, t. 1-2, Gdańsk 1988 (Transgresje V)

- Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem. Oprac. M.J. Kehily, przeł. M. Kościelniak, Kraków 2008

Powyższy zestaw ma charakter orientacyjny.

Student będzie potrafił:

W ZAKRESIE KSZTAŁCENIA

1. opisać i poddać pogłębionej, wszechstronnej analizie uwarunkowania historyczne i filozoficzne oraz kierunki rozwoju literatury dla dzieci i młodzieży;

2. charakteryzować historyczne i kulturowe uwarunkowania współczesnych zjawisk literackich, oceniać je z perspektywy literaturoznawczej, a także z punktu widzenia nowocześnie rozumianej komparatystyki, ze znajomością najnowszych kierunków refleksji literaturoznawczej;

3. sytuować polską literaturę dla dzieci i młodzieży w kontekście innych sztuk oraz literatury uniwersalnej;

W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA UMIĘJĘTNOŚCI

4. zgromadzić bibliografię do opracowywanego tematu, przygotować konspekt i napisać dłuższą rozprawę historycznoliteracką, utrzymaną w formie właściwej dla tego typu wypowiedzi naukowej;

5. weryfikować poprawność własnych wypowiedzi poświęconych zagadnieniom historycznoliterackim, a także prac innych autorów;

6. oceniać dawne i współczesne odczytania tradycji literackiej;

7. analizować utwór literacki przeznaczony dla młodego odbiorcy w różnych obiegach czytelniczych w kontekście literatury danego czasu, z uwzględnieniem specyfiki adresata, i formułować na jego temat kompetentną wypowiedź naukową;

W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA POSTAWY

8. postrzegać utwór literacki jako tekst spełniający właściwe danemu czasowi normy estetyczne, powstały w wyniku krzyżowania się wpływów literatury, sztuki, filozofii i kultury danego czasu, a także potrzeb czytelników, ich możliwości percepcyjnych i oczekiwań środowisk związanych z życiem literackim;

9. aktywnie kształtować społeczne postawy czytelnicze.

- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) – 20%

- prezentacje autoreferatów – 80% (prezentacja konspektu pracy, przygotowana bibliografia przedmiotowa i podmiotowa, oddany lub przedstawiony w formie autoreferatu jeden rozdział pracy)

Uwaga! Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z

wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma

możliwości zaliczenia zajęć.