Literatura i egzystencja. Moderniści wobec pytań o naturę człowieka

seminaria magisterskie

Seminarium adresowane jest do osób zainteresowanych literaturą i kulturą przełomu XIX i XX wieku.

w sali

Seminarium "Literatura i egzystencja. Moderniści wobec pytań o naturę człowieka" poświęcone będzie tożsamościowym (egzystencjalnym i społecznym) projektom modernistycznym, rodzącym się na styku literatury i filozofii. Pośrednio postaramy się odpowiedzieć na jedno z fundamentalnych modernistycznych pytań, które zadał Stanisław Przybyszewski w eseju "Z psychologii jednostki twórczej. Ola Hansson": "I gdzie jest moje ja?". Rekonstruować modernistyczną antropologię będziemy, czytając zarówno teksty literackie, jak i filozoficzne z szeroko pojętego przełomu XIX i XX wieku, a także odpowiednio dobraną literaturę przedmiotu.

Seminarium "Literatura i egzystencja. Moderniści wobec pytań o naturę człowieka" poświęcone będzie tożsamościowym (egzystencjalnym i społecznym) projektom modernistycznym, rodzącym się na styku literatury i filozofii. Pośrednio postaramy się odpowiedzieć na jedno z fundamentalnych modernistycznych pytań, które zadał Stanisław Przybyszewski w eseju "Z psychologii jednostki twórczej. Ola Hansson": "I gdzie jest moje ja?". Rekonstruować modernistyczną antropologię będziemy, czytając zarówno teksty literackie, jak i filozoficzne z szeroko pojętego przełomu XIX i XX wieku, a także odpowiednio dobraną literaturę przedmiotu.

Seminarium magisterskie przygotowuje studentów do pisania prac dyplomowych. Wymaga od uczestników zaangażowania, aktywności i samodzielnej pracy badawczej. Studenci poznają metodologie prowadzenia badań literaturoznawczych i naukowy warsztat pracy badacza, uwzględniający używanie technik informacyjno-komunikacyjnych, zapoznają się z nowymi opracowaniami z zakresu objętego tematyką seminarium, ze szczególnym uwzględnieniem tematyki bliskiej zagadnieniom omawianym w projektowanych pracach magisterskich.

Lista tekstów literackich, filozoficznych i teoretycznych ustalona zostanie wspólnie z uczestnikami seminarium. Z pewnością nie zabraknie na niej tekstów takich autorów, jak: Przybyszewski, Miciński, Żuławski, Brzozowski, Berent, Leśmian, Zapolska, Nałkowska, Nietzsche, Bergson, Baudelaire, Dostojewski, Huysmans, Ibsen, Strindberg, Hamsun, Wilde, T. Mann, Musil, J. Roth, Czechow, a także Benjamin, Berman, Sheppard, Eksteins, Giddens, Taylor, Steiner, oraz prac historyków literatury polskiej.

Student:

a) zna i rozumie:

- w pogłębionym stopniu rolę refleksji literaturoznawczej w kształtowaniu kultury;

- w stopniu pogłębionym miejsce i znaczenie literaturoznawstwa w relacji do innych dyscyplin naukowych oraz jego najnowszą specyfikę przedmiotową i metodologiczną;

- w stopniu pogłębionym terminologię, teorie i metodologie z zakresu historii literatury, zwłaszcza okresu modernizmu;

- w stopniu pogłębionym diachroniczny charakter kształtowania się koncepcji badań literaturoznawczych, ze szczególnym uwzględnienie badań nad polskim i europejskim modernizmem;

- w stopniu pogłębionym dynamikę rozwoju procesu historycznoliterackiego oraz tematy i idee pisarskie, ze szczególnym uwzględnieniem literatury polskiej i europejskiej przełomu XIX i XX wieku;

- w stopniu pogłębionym rolę refleksji z zakresu innych nauk humanistycznych i nauk społecznych w procesie analizy historycznoliterackiej;

- w stopniu pogłębionym wpływ dzieł literackich na dzieje kultury polskiej i kształtowanie się świadomości kulturowej, cywilizacyjnej i społecznej;

- w stopniu pogłębionym metody interpretacji i analizy dzieł literackich okresu modernizmu;

- prawne i etyczne uwarunkowania przedsiębiorczości, działalności naukowej i zawodowej związanej z filologią polską oraz reguły zarządzania zasadami własności intelektualnej;

b) potrafi:

- samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze niezbędne do uczestniczenia w badaniach naukowych, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego oraz wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych i wykorzystywać je we własnych projektach badawczych z zakresu literaturoznawstwa, ze szczególnym uwzględnieniem badań nad historią literatury modernizmu;

- w stopniu pogłębionym wykorzystywać we własnej pracy badawczej wnioski płynące z przeczytanych, zinterpretowanych i przeanalizowanych tekstów literackich oraz tekstów naukowych z zakresu literaturoznawstwa;

- w stopniu pogłębionym stosować w dyskursie naukowym i własnych pracach badawczych poznaną terminologię, ujęcia teoretyczne, paradygmaty badawcze i pojęcia właściwe dla literaturoznawstwa;

- w stopniu pogłębionym stosować zaawansowane techniki informacyjno-komunikacyjne oraz samodzielnie wysnuwać wnioski, dobierać strategie argumentacyjne, z wykorzystaniem poglądów i tez innych autorów, formułować odpowiedzi na krytykę, brać udział w debacie i prowadzić debatę oraz być gotowym do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów, a także dyskutować na specjalistyczne tematy literaturoznawcze ze zróżnicowanym kręgiem odbiorców;

- w stopniu zaawansowanym przeprowadzić krytyczną analizę procesu historycznoliterackiego i właściwie usytuować w nim różne zjawiska społeczno-kulturowe i cywilizacyjne;

- formułować w sposób pogłębiony w mowie i na piśmie problemy badawcze właściwe dla literaturoznawstwa, stawiać tezy oraz artykułować własne poglądy w sprawach społecznych, literackich i światopoglądowych;

- pisać samodzielne prace badawcze z zakresu literaturoznawstwa pod kierunkiem opiekuna naukowego z właściwym doborem literatury przedmiotu ze szczególnym uwzględnieniem wyników najnowszych badań;

- samodzielnie podejmować i inicjować zespołowe i indywidualne działania naukowe;

- wszechstronnie wykorzystywać innowacyjne narzędzia wyszukiwawcze właściwe dla literaturoznawstwa;

- planować własną ścieżkę rozwoju intelektualnego i ukierunkowywać innych w tym zakresie;

c) jest gotów do:

- profesjonalnego organizowania własnego warsztatu badawczego i krytycznej oceny swoich dokonań;

- wzięcia etycznej odpowiedzialności za trafność przekazywanej wiedzy, podtrzymywania etosu zawodowego, kierowania się uczciwością i rzetelnością naukową w prowadzeniu sporów naukowych i ideowych oraz uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych, a także zasięgania opinii ekspertów w wypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu;

- uznania znaczenia europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych;

- uznania znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania się więzi społecznych;

- wykorzystania kompetencji literaturoznawczych w działaniu na rzecz i organizowaniu życia kulturalnego regionu, kraju, Europy.

Podstawą zaliczenia seminarium będzie, poza obecnością i aktywnym udziałem w seminaryjnej dyskusji, realizacja projektu studenckiego. Jego forma zostanie ustalona razem z uczestnikami zajęć.

Na ocenę aktywności na zajęciach składają się: ocena bieżącego przygotowania do zajęć, ocena ciągła umiejętności studenta, ocena merytorycznego wkładu w dyskusję, analiza przypadku, rozwiązywanie zadań problemowych, ocena pracy w grupie, ocena czytania ze zrozumieniem tekstów naukowych, ocena umiejętności argumentacji.

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze.

Praca magisterska musi dowodzić umiejętności prowadzenia badań naukowych przez studenta i sprawdzać efekty uczenia się w zakresie:

• pogłębionej i uszczegółowionej znajomości dziedziny, której dotyczy praca;

• poprawnego posługiwania się specjalistycznym językiem i terminologią właściwymi dla wybranego obszaru badań;

• świadomego posługiwania się uzasadnioną metodologią badawczą;

• samodzielnego zbierania materiałów badawczych potrzebnych do pracy, rozpoznawania stanu badań nad podjętym zagadnieniem, hierarchizowania uzyskanej wiedzy;

• samodzielnego formułowania hipotez i sądów badawczych, polemiki z innymi stanowiskami;

• samodzielnego formułowania uzasadnionych wniosków badawczych;

• sporządzania przypisów i bibliografii.

Nakład pracy na I roku seminarium: 16 ECTS = 400-480 godz., w tym 60 godz. uczestnictwa w seminarium i 340-410 godz. pracy własnej studenta (bieżące przygotowanie do zajęć, projekt studencki, wstępna wersja pracy magisterskiej).