Literatura dla dzieci i młodzieży - nurty, konwencje, tematy

seminaria magisterskie

zdalnie

Zajęcia prowadzone z użyciem narzędzi dostępnych w ramach Google

Meet do prowadzenia zajęć w formie synchronicznej.

Seminarium magisterskie kontynuuje, rozpoczęte na roku I drugiego poziomu studiów, prace zmierzające do przygotowania rozprawy będącej podstawą uzyskania stopnia magistra. Wymaga znacznego zaangażowania, dużej aktywności i samodzielnej pracy o charakterze naukowym. Uczestnicy przedstawiają w formie autoreferatów kolejne części własnych prac, podejmują nad nimi dyskusje i wspólnie rozwiązują problemy natury interpretacyjnej, warsztatowej, źródłowej i metodologicznej.

Zajęcia prowadzone z użyciem narzędzi dostępnych w ramach Google

Meet do prowadzenia zajęć w formie synchronicznej.

Podobnie jak na roku I, seminarium ma za zadanie zaznajomić studentów z najważniejszymi zagadnieniami związanymi z obecną we współczesnej świadomości społecznej literaturą i książką kierowaną do młodych odbiorców oraz jej historycznymi i kulturowymi uwarunkowaniami. W znacznie większym niż na roku I stopniu seminarium ma charakter warsztatowy, towarzyszy indywidualnym wysiłkom studentów, poprzez wspólną dyskusję uczestników nad usłyszanymi lub przeczytanymi tekstami daje mocne podstawy samodzielnej, indywidualnej twórczości naukowej każdego studenta.

Uczestnicy poznają wybrane przez magistrantów metodologie badań literatury dla dzieci i młodzieży, warsztat pracy naukowej, zyskują umiejętność oceny prac własnych i cudzych, znajdywania w nich usterek i nieścisłości, błędów w sztuce interpretacji, zapoznają się z podstawowymi (klasycznymi) i nowymi opracowaniami z zakresu objętego tematyką poszczególnych prac dyplomowych.

Na kolejnych etapach, stosownie do stopnia zaawansowania, studenci:

- podejmują samodzielne studia nad zagadnieniami, stanowiącymi podstawę kolejnych rozdziałów pracy magisterskiej,

- weryfikują i aktualizują konspekt całej pracy, stosownie do poszerzających się kompetencji,

- przygotowują szczegółowe konspekty rozdziałów,

- opracowują bibliografię przedmiotową i podmiotową kolejnych rozdziałów i prowadzą stosowne analizy,

- piszą kolejne części prac magisterskich,

- opracowują całą rozprawę dyplomową, przeprowadzają adiustację tekstu,

- opracowują pracę zgodnie z wymogami uniwersyteckimi,

- prezentują autoreferaty.

[Centralny blok tematyczny:]

1. Autoprezentacje. Jest to najobszerniejszy blok tematyczny, obecny od pierwszych do ostatnich zajęć. Celem tej grupy zajęć jest przygotowanie studentów do samodzielnego pisania pracy dyplomowej. Wykorzystując nabyte kompetencje studenci przygotowują konspekty rozpraw magisterskich, bibliografię opracowań i przedstawiają wyniki swych badań w formie autoreferatów, stanowiących punkt wyjścia dyskusji uczestników zajęć.

[Zagadnienia szczegółowe, realizowane na bieżąco, stosownie do potrzeb:]

2. Metodologia pisania pracy magisterskiej. Zajęcia poświęcone temu blokowi tematycznemu mają na celu zaznajomienie studentów z celami pisania pracy dyplomowej, formami rozprawy, metodą naukowego rozpoznawania wybranego obszaru tematycznego, sposobami gromadzenia i opracowywania źródeł. Zagadnienia te, poddane rozpoznaniu na pierwszych seminariach, towarzyszą – stosownie do potrzeb – seminariom kolejnym.

3. Metodologia badań literatury dla dzieci i młodzieży. Celem zajęć poświęconych temu blokowi tematycznemu jest zaznajomienie uczestników ze stanem i perspektywami badań, najważniejszymi dawniejszymi i nowymi opracowaniami, przyjętymi w refleksji literaturoznawczej metodami analizy, opisu i interpretacji zjawisk związanych z twórczością dla młodych odbiorców, jej recepcją i miejscem w kulturze.

4. Literatura dla dzieci i młodzieży – jej miejsce w kulturze. Celem zajęć poświęconych tym zagadnieniom jest zaznajomienie studentów ze zjawiskami charakterystycznymi dla literatury dla dzieci i młodzieży w różnych okresach, jej związkiem z życiem literackim i kulturą czasu, wprowadzenie do rozumienia kierunków rozwoju współczesnej literatury i książki dziecięcej.

- P. Ariés, Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach., Gdańsk 1995

- A. Baluch, Archetypy literatury dziecięcej, Kraków 1992

- B. Bettelheim, Cudowne i pożyteczne, Warszawa 1995

- R. Bly, Żelazny Jan, Poznań 2004

- J. Cieślikowski, Literatura osobna, Warszawa 1985

- A. Czabanowska-Wróbel, Dziecko. Symbol i zagadnienie antropologiczne w literaturze Młodej Polski, Kraków2003

- C.P. Estès, Biegnąca z wilkami, Poznań 2001

- M. Jonca, Enfants terribles, Wrocław 2005

- W. Kostecka, Tajemnica księgi. Tropami współczesnej fantastyki dla dzieci i młodzieży, Warszawa 2010

- G. Lasoń-Kochańska, Gender w literaturze dla dzieci i młodzieży, Słupsk 2012

- G. Leszczyński, Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX w., Warszawa 2006

- G. Leszczyński, Bunt czytelników. Proza inicjacyjna netgeneracji, Warszawa 2010

- J. Ługowska, Bajka w literaturze dziecięcej, Warszawa 1989

- J. Ługowska, W Fantazjanie i gdzie indziej. Szkice o baśni literackiej, Wrocław 2006

- Joanna Papuzińska, Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1989

- P. Péju, Dziewczynka w baśniowym lesie, Warszawa 2008

- R. Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej. Wrocław 2000

- V. Wróblewska, Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX w., Toruń 2003

- V. Wróblewska, Od potworów do znaków pustych. Ludowe demony w polskiej literaturze dla dzieci, Toruń 2014

- K. Zabawa, Rozpoczęta opowieść. Polska literatura dziecięca po 1989 r. wobec kultury współczesnej, Kraków 2013

- Dzieci. Wybór, opracowanie i red. M. Janion i S. Chwin, t. 1-2, Gdańsk 1988 (Transgresje V)

- Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem. Oprac. M.J. Kehily, przeł. M. Kościelniak, Kraków 2008

Powyższy zestaw ma charakter orientacyjny.

Student będzie potrafił:

W ZAKRESIE KSZTAŁCENIA

1. opisać i poddać pogłębionej, wszechstronnej analizie uwarunkowania historyczne i filozoficzne oraz kierunki rozwoju literatury dla dzieci i młodzieży;

2. charakteryzować historyczne i kulturowe uwarunkowania współczesnych zjawisk literackich, oceniać je z perspektywy literaturoznawczej, a także z punktu widzenia nowocześnie rozumianej komparatystyki, ze znajomością najnowszych kierunków refleksji literaturoznawczej;

3. sytuować polską literaturę dla dzieci i młodzieży w kontekście innych sztuk oraz literatury uniwersalnej;

W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA UMIĘJĘTNOŚCI

4. zgromadzić bibliografię do opracowywanego tematu, przygotować konspekt i napisać dłuższą rozprawę historycznoliteracką, utrzymaną w formie właściwej dla tego typu wypowiedzi naukowej;

5. weryfikować poprawność własnych wypowiedzi poświęconych zagadnieniom historycznoliterackim, a także prac innych autorów;

6. oceniać dawne i współczesne odczytania tradycji literackiej;

7. analizować utwór literacki przeznaczony dla młodego odbiorcy w różnych obiegach czytelniczych w kontekście literatury danego czasu, z uwzględnieniem specyfiki adresata, i formułować na jego temat kompetentną wypowiedź naukową;

W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA POSTAWY

8. postrzegać utwór literacki jako tekst spełniający właściwe danemu czasowi normy estetyczne, powstały w wyniku krzyżowania się wpływów literatury, sztuki, filozofii i kultury danego czasu, a także potrzeb czytelników, ich możliwości percepcyjnych i oczekiwań środowisk związanych z życiem literackim;

9. aktywnie kształtować społeczne postawy czytelnicze.

- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) – 20%

- prezentacje autoreferatów – 80% (prezentacja kolejnych rozdziałów pracy magisterskiej, nie mniej niż trzech w ciągu roku akademickiego)

Uwaga! Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z

wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma

możliwości zaliczenia zajęć.