Romantyczne tropy w kulturze współczesnej: literatura, teatr, film, internet

seminaria magisterskie

w sali

Na seminarium:

- rozważać będziemy różne znaczenia, szersze i węższe, teoretyczne i operacyjne terminu romantyzm. Podstawą tych rozważań będą teksty z zakresu semantyki, ale też deklaracje programowe rozmaitych grup literackich, różne wyrazy romantycznej czy aspirującej do romantyzmu afiliacji;

- porównamy różne związki literatury, teatru, filmu, internetu z sytuacją historyczną; zbadamy, jak na kształcie artystycznym oraz ideowym dzieł odciska się historyczny konkret;

- przyjrzymy się różnym postaciom intertekstualności, funkcji, jakie ona pełni oraz pożytku interpretacyjnego, wynikającego z tekstowych powinowactw dzieł;

- prześledzimy współczesne dyskusje z romantyzmem, jego kontynuacje, polemiki, pastisze, należące do różnych działów sztuki: literatury, publicystyki, teatru, filmu, innych wynikających z nowych mediów (gry, piosenki, fanziny etc.).

Zakres tematyczny seminarium jest wypadkową tematu głównego oraz indywidualnych zainteresowań studentów, którzy zechcą w nim uczestniczyć. O ile ta druga grupa zagadnień pozostaje na razie niewiadomą, to pierwsza, wynikająca z tematu seminarium, kształtuje się następująco:

- rozważać będziemy różne znaczenia, szersze i węższe, teoretyczne i operacyjne terminu romantyzm. Podstawą tych rozważań będą teksty z zakresu semantyki, ale też deklaracje programowe rozmaitych grup literackich, różne wyrazy romantycznej czy aspirującej do romantyzmu afiliacji;

- porównamy różne związki literatury, teatru, filmu, internetu z sytuacją historyczną; zbadamy, jak na kształcie artystycznym oraz ideowym dzieł odciska się historyczny konkret;

- przyjrzymy się różnym postaciom intertekstualności, funkcji, jakie ona pełni oraz pożytku interpretacyjnego, wynikającego z tekstowych powinowactw dzieł;

- prześledzimy współczesne dyskusje z romantyzmem, jego kontynuacje, polemiki, pastisze, należące do różnych działów sztuki: literatury, publicystyki, teatru, filmu, innych wynikających z nowych mediów (gry, piosenki, fanziny etc.).

Kolejnym obszarem zainteresowania w intelektualnej budowie seminarium będą szeroko pojęte mity. W tym obszarze chodzić będzie o formułowanie nowych interpretacji dzieł romantycznych i postromantycznych w perspektywie mitopoetyki.

Przedmiotem dyskusji seminaryjnych będą więc rozmaite formy współczesnej ekspresji literackiej i kulturowej romantyzmu: literatura, sztuki plastyczne, muzyka, teatr, dokumenty osobiste (epistolografia, wspomnienia), publicystyka romantyczna i krytyka literacka, film, internet, historyczny oraz intelektualny kontekst omawianych zjawisk.

Osoby zainteresowane interpretacją dzieł romantycznych znajdą w seminaryjnej ofercie możliwość pogłębiania wiedzy w zakresie najnowszych strategii interpretacyjnych, badania wpływów i zależności zachodzących między dziełami, ujęć komparatystycznych, intertekstualnych, hermeneutycznych.

Seminarium służy przygotowaniu studenta do stworzenia pracy magisterskiej. Po ukończeniu czterosemestralnego cyklu zajęć seminaryjnych student ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę, obejmującą znajomość terminologii, teorii i metodologii literaturoznawczych. Ma też uporządkowaną wiedzę o głównych kierunkach ich rozwoju oraz najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie rozmaitych strategii interpretacji, kategoryzowania, łączenia oraz kontekstualizowania zjawisk literackich.

Ma pogłębioną wiedzę o miejscu i znaczeniu literaturoznawstwa w systemie nauk humanistycznych oraz o jego specyfice przedmiotowej i metodologicznej; potrafi tę wiedzę rozwijać.

W zakresie umiejętności nabytych w cyklu zajęć seminaryjnych student może samodzielnie pogłębiać uzyskaną wiedzę, formułować i rozwiązywać ważne problemy historii literatury polskiej w jej światowych kontekstach, zdobywa też umiejętność pisemnej problematyzacji zagadnień historycznoliterackich z wykorzystaniem dawniejszego oraz najnowszego stanu badań.

Co jest i co bywa romantyczne:

Ireneusz Bittner, U podstaw antropologii filozoficznej polskiego romantyzmu, Łódź 1998

Władysław Tatarkiewicz, Romantyzm czyli rozpacz semantyka (BazHum)

Zygmunt Łempicki, Renesans, oświecenie, romantyzm, Warszawa 1966

Andrzej Walicki, Między filozofią, religią i polityką, Warszawa 1983

Andrzej Walicki, Filozofia a mesjanizm, Warszawa 1970

Maria Janion, Maria Żmigrodzka, Romantyzm i historia, Gdańsk 2001

Maria Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Kraków 2007

Red. Michał Kuziak, Romantyzm środkowo-europejski w kontekście postkolonialnym, cz. I i II, Kraków 2009

Red. Michał Kuziak i in., Romantyzm w lustrze postmodernizmu: (i odwrotnie), Warszawa 2014

Kwestia pamięci:

Jacques Derrida, Gorączka archiwum, Warszawa 2016

Wojciech Hamerski, Ironie romantyczne, rozdz. Nowe pokolenia ironii. Kolaż, Warszawa 2018

Krzysztof M. Maj, Czas światoodczucia. Imersja jako nowa poetyka odbioru, „Teksty Drugie” 2015 nr 3 (jest pdf)

Maria Janion, Tematy i media romantyczne [w:] Prace wybrane, t. IV, Kraków 2001 [tu o Gombrowiczu, Iwaszkiewiczu, Konwickim, Odojewskim]

Yuval Noah Harrari, 21 lekcji na XXI wiek, Kraków 2018

Francis Fukuyama, Koniec historii, Poznań 2000

Renata Jochymek, W zwierciadle biografii. Współczesna polska biografia literacka na przykładzie utworów Joanny Siedleckiej, Agaty Tuszyńskiej, Barbary Wachowicz, Warszawa 2004

Jerzy Trzebiński (red.), Narracja jako sposób widzenia świata, Sopot 2001

Przykłady dzieł prowadzących dialog z romantyzmem:

Jarosław Iwaszkiewicz, Czerwone tarcze

Tadeusz Konwicki, Bohiń

Włodzimierz Odojewski, Zasypie wszystko, zawieje…

György Spiró, Mesjasze, Warszawa 2009

Olga Tokarczuk, Księgi Jakubowe, Kraków 2014

Tomasz Różycki, Dwanaście stacji: poemat, Kraków 2004

Jacek Dehnel, Matka Makryna, Warszawa 2014

Ewa Stachniak, Dysonans, Warszawa 2009

Piotr S. Załuski, Zamęt: opowieść o czasach i życiu Mickiewicza, Wrocław 2011

Jan Dobraczyński, Pacierz, co płacze, i piorun, co błyska, Warszawa 1988

Krzysztof Rutkowski, Mistrz; Widowisko, Gdańsk 1996

Dionizy Sidorski, Szalony jasnowidz czyli Rzecz o Maurycym Mochnackim, Katowice 1981

Paweł Goźliński, Jul, Wołowiec 2010

Paweł Goźliński, Dziady, Warszawa 2015

Kamil Polak, Świteź

Tadeusz Konwicki, Lawa

Kaliber 44

Mickiewicz - Stasiuk - Haydamaky

Seminarium służy przygotowaniu studenta do stworzenia pracy magisterskiej. Po ukończeniu czterosemestralnego cyklu zajęć seminaryjnych student ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę, obejmującą znajomość terminologii, teorii i metodologii literaturoznawczych. Ma też uporządkowaną wiedzę o głównych kierunkach ich rozwoju oraz najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie rozmaitych strategii interpretacji, kategoryzowania, łączenia oraz kontekstualizowania zjawisk literackich.

Ma pogłębioną wiedzę o miejscu i znaczeniu literaturoznawstwa w systemie nauk humanistycznych oraz o jego specyfice przedmiotowej i metodologicznej; potrafi tę wiedzę rozwijać.

W zakresie umiejętności nabytych w cyklu zajęć seminaryjnych student może samodzielnie pogłębiać uzyskaną wiedzę, formułować i rozwiązywać ważne problemy historii literatury polskiej w jej światowych kontekstach, zdobywa też umiejętność pisemnej problematyzacji zagadnień historycznoliterackich z wykorzystaniem dawniejszego oraz najnowszego stanu badań.

Poznaje także naukowy warsztat badacza, uwzględniający używanie technik informacyjno-komunikacyjnych.

Obecność na zajęciach. Ocena dokonywana jest na podstawie aktywności studenta podczas seminarium, postępów w badaniach służących realizacji pracy magisterskiej, jakości prezentacji seminaryjnych oraz umiejętności uzasadnienia uzyskanych wyników. Uczestnik seminarium zobowiązany jest do przygotowania i zrealizowania przynajmniej jednej prezentacji w semestrze wybranego zagadnienia (na podstawie literatury) oraz do postępów w realizacji pracy magisterskiej.

Seminarium zaliczane jest na podstawie kryterium frekwencyjnego z uwzględnieniem jakości dokonywanych prezentacji, merytorycznego zaangażowania w dyskusje oraz wspólne rozwiązywanie problemów.