Literatura i kultura romantyzmu

obowiązkowe

w sali

Zajęcia mają na celu prześledzenie rozwoju wybranych prądów literackich, kulturowych oraz ideowych epoki romantyzmu, a także zapoznanie studentów z literaturą i kulturą polską pierwszej połowy XIX wieku.

Ćwiczenia są poświęcone analizie wybranych tekstów literackich epoki romantyzmu z uwzględnieniem kontekstów filozoficznych, antropologicznych, a także tła zachodnioeuropejskiego. Mają na celu przygotowanie studentów do samodzielnego badania i interpretowania literatury oraz kultury pierwszej połowy XIX wieku.

W przypadku kształcenia w trybie zdalnym zajęcia będą prowadzone z wykorzystaniem narzędzia informatycznego Google Meet.

obowiązkowe

w sali

Zajęcia mają na celu prześledzenie rozwoju wybranych prądów literackich, kulturowych oraz ideowych epoki romantyzmu, a także zapoznanie studentów z literaturą i kulturą polską pierwszej połowy XIX wieku.

Ćwiczenia są poświęcone analizie wybranych tekstów literackich epoki romantyzmu z uwzględnieniem kontekstów filozoficznych, antropologicznych, a także tła zachodnioeuropejskiego. Mają na celu przygotowanie studentów do samodzielnego badania i interpretowania literatury oraz kultury pierwszej połowy XIX wieku.

1. Romantyzm – prąd i epoka

Literatura przedmiotowa:

– J. Ziomek, Epoki i formacje w dziejach literatury polskiej, „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 77/4, s. 23– 54.

2. Gotycyzm

Literatura podmiotowa:

– H. Walpole, Zamczysko w Otranto. Opowieść gotycka, tłum. M. Przymanowska, Kraków 1976.

Literatura przedmiotowa:

– Z. Sinko, Gotycyzm, w: Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2002;

– B. Paczkowska, Gotycyzm, w: Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 2009;

– M. Aguirre, Geometria strachu. Wykorzystanie przestrzeni w literaturze gotyckiej, tłum. A. Izdebska, w: Wokół gotycyzmów. Wyobraźnia, groza, okrucieństwo, red. G. Gazda, A. Izdebska, J. Płuciennik, Kraków 2002.

3. Osjanizm

Literatura podmiotowa:

– J. Macpherson, Pieśni Osjana, tłum. S. Goszczyński, oprac. J. Strzetelski, Wrocław 1980;

– A.L.G. de Staël, O Niemczech, w: tejże, Wybór pism krytycznych, tłum. i oprac. A. Jakubiszyn-Tatarkiewicz, Wrocław 1954.

4. Reneizm

Literatura podmiotowa:

– F.R. Chateaubriand, René, tłum. T. Boy Żeleński, oprac. A. Tatarkiewiczowa, Wrocław 1964;

Literatura przedmiotowa:

– M. Piwińska, Złe wychowanie, Gdańsk 2005 (fragmenty).

5. Bajronizm

Literatura podmiotowa:

– G. Byron, Manfred, tłum. J. Paszkowski, w: G. Byron, Wędrówki Childe-Harolda. Dramaty, tłum. J. Kasprowicz, J. Paszkowski, Warszawa 1955.

Literatura przedmiotowa:

– S. Treugutt, Bajronizm, w: Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 2002.

6. Sternizm

Literatura podmiotowa:

– L. Sterne, Podróż sentymentalna, tłum. A. Glinczanka, Wrocław 1973.

– M. Wirtemberska, Malwina czyli Domyślność serca, oprac. W. Billip, Warszawa 1978.

7. Regionalizm

Literatura podmiotowa:

– Z.D. Chodakowski, O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem, w: tegoż, O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem oraz inne pisma i listy, oprac. J. Maślanka, Warszawa 1967.

Literatura przedmiotowa:

– M. Janion, Słowiańszczyzna, szaleństwo i śmierć, w: tejże, Niesamowita Słowiańszczyzna, Kraków 2006.

8. Heterodoksje romantyzmu

Literatura podmiotowa:

– A. Mickiewicz, Zima miejska, w: tegoż, Dzieła, t. I: Wiersze, oprac. C. Zgorzelski, Warszawa 1998.

Literatura przedmiotowa:

– D. Seweryn, Zimowe gry literackie, w: tegoż, "...jak tam zaszedłeś". Mickiewicz w szkole klasycznej, Lublin 1997.

9. Klasyczność a romantyczność. Legenda sporu

Literatura podmiotowa:

– K. Brodziński, O klasyczności i romantyczności, tudzież o duchu poezji polskiej, w: tegoż, Wybór pism, oprac. A. Witkowska, Wrocław 1966;

– A. Mickiewicz, O poezji romantycznej, w: tegoż, Dzieła, t. V: Pisma artystyczne i pisma krytyczne, oprac. Z. Dokurno, Warszawa 1996;

– M. Mochnacki, Uwagi o duchu i źródłach poezji w Polszcze, w: tegoż, Pisma krytyczne i polityczne, oprac. J. Kubiak, E. Nowicka, Z. Przychodniak, Kraków 1996.

10. Gatunki romantyczne (cz. I – ballada)

Literatura podmiotowa:

– A. Mickiewicz, Ballady i romanse, w: tegoż, Dzieła, t. I: Wiersze, oprac. C. Zgorzelski, Warszawa 1998.

Literatura przedmiotowa:

– I. Opacki, „W środku niebokręga". O „Balladach i romansach" Mickiewicza, „Pamiętnik Literacki", 1980, z. 3, s. 69-84.

11. Folklor i folkloryzm (cz. I)

Literatura podmiotowa:

– A. Mickiewicz, Dziady, cz. II, w: tegoż, Dzieła, t. III: Dramaty, oprac. Z. Stefanowska, Warszawa 1995.

Literatura przedmiotowa:

– P. Grochowski, Dziady. Rzecz o wędrownych żebrakach i ich pieśniach, Toruń 2009 (podrozdziały Dziadowie-zmarli; Dziadowie-żebracy; Dziadowie-lirnicy).

12. Folklor i folkloryzm (cz. II)

Literatura podmiotowa:

– A. Mickiewicz, Dziady, cz. I i IV, w: tegoż, Dzieła, t. III: Dramaty, oprac. Z. Stefanowska, Warszawa 1995.

Literatura przedmiotowa:

– M. Kuziak, Tajemnica intertekstualności IV części „Dziadów”, w: tegoż, Inny Mickiewicz, Gdańsk 2013.

13. Orientalizm

Literatura podmiotowa:

– A. Mickiewicz, Sonety oraz Sonety krymskie, w: tegoż, Dzieła, t. I, oprac. C. Zgorzelski, Warszawa 1998.

Literatura przedmiotowa:

– I. Opacki, Człowiek w sonetach przełomu, w: tegoż, Poezja romantycznych przełomów, Wrocław 1972.

14. Historyzm

Literatura podmiotowa:

– A. Mickiewicz, Konrad Wallenrod, w: tegoż, Dzieła, t. II: Poematy, oprac. W. Floryan, Warszawa 1994.

Literatura przedmiotowa:

– M. Janion, Tragizm „Konrada Wallenroda”, w: tejże, Romantyzm. Studia o ideach i stylu, Warszawa 1969.

15. Gatunki romantyczne (cz. II – powieść poetycka)

Literatura podmiotowa:

– A. Malczewski, Maria, oprac. H. Krukowska, Białystok 2002.

Literatura przedmiotowa:

– J. Ławski, Malczewski – iluminacje i klęski melancholijnego wędrowca, w: A. Malczewski, Maria. Powieść ukraińska, Białystok 1995;

– M. Bieńczyk, „Wszystko w świecie tracić”. O „Marii” Antoniego Malczewskiego, w: tegoż, Oczy Dürera. O melancholii romantycznej, Warszawa 2002 (fakultatywnie).

16. Gatunki romantyczne (cz. III – dramat romantyczny)

Literatura podmiotowa:

– A. Mickiewicz, Dziady, cz. III, w: tegoż, Dzieła, t. III, oprac. Z. Stefanowska, Warszawa 1995.

Literatura przedmiotowa:

– Z. Trojanowiczowa, „Dziady” Adama Mickiewicza jako „niedokończony poemat”, w: Trzynaście arcydzieł romantycznych, red. E. Kiślak, M. Gumkowski, Warszawa 1996.

17. Historia i egzystencja

Literatura podmiotowa:

– J. Słowacki, Kordian, w: tegoż, Dzieła wszystkie, t. II, red. J. Kleiner, Wrocław 1952.

Literatura przedmiotowa:

– M. Bizan, P. Hertz, Glosy do „Kordiana”, w: J. Słowacki, Kordian, Warszawa 1972, s. 143–343.

18. Ironia romantyczna

Literatura podmiotowa:

– J. Słowacki, Beniowski, w: tegoż, Dzieła wszystkie, t. V, red. J. Kleiner, Wrocław 1954;

– G. Byron, Don Juan, tłum. E. Porębowicz, Warszawa 1955.

Literatura przedmiotowa:

– W. Szturc, Ironia romantyczna. Pojęcie, granice i poetyka, Warszawa 1992.

19. Komizm

Literatura podmiotowa:

– A. Fredro, Pan Jowialski, oprac. W. Billip, Wrocław 1968.

Literatura przedmiotowa:

– D. Siwicka, Śmiech jowialny, „Teksty Drugie" 1995, nr 6, s. 44-52.

20. Groteska romantyczna (cz. I)

Literatura podmiotowa:

– N. Gogol, Opowiadania petersburskie, tłum. J. Wyszomirski, Warszawa 1980.

Literatura przedmiotowa:

– V. Nabokov, Nikołaj Gogol, tłum. L. Engelking, Warszawa 2012.

21. Groteska romantyczna (cz. II)

Literatura podmiotowa:

– T. Gautier, Klub haszyszystów, tłum. J. Parandowski, w: tegoż, Stopa mumii i inne opowiadania fantastyczne, wybór i posłowie J. Parvi, tłum. E. Bąkowska i in., Warszawa 1980.

22. Neosarmatyzm

Literatura podmiotowa:

– H. Rzewuski, Pamiątki JP Seweryna Soplicy cześnika parnawskiego, oprac. Z. Lewinówna, Warszawa 1978.

Literatura przedmiotowa:

– A. Waśko, Gawęda szlachecka w literaturze polskiej; S. Witwicki, O duchu poetyckim polskiego narodu. O dawnej Polsce i jej poetach ustnych, w: Romantyczna gawęda szlachecka. Antologia, oprac. A. Waśko, Kraków 1999.

23. Historiozofia (cz. I)_

Literatura podmiotowa:

– Z. Krasiński, Irydion, w: tegoż, Dzieła literackie, t. I, oprac. P. Hertz, Warszawa 1973.

Literatura przedmiotowa:

– M. Janion, Między Przeznaczeniem a Opatrznością, w: tejże, Prace wybrane, t. 2: Tragizm, historia, prywatność, Kraków 2000.

24. Frenezja i makabra

Literatura podmiotowa:

– J. Słowacki, Sen srebrny Salomei, w: tegoż, Dzieła wszystkie, t. VI, red. J. Kleiner, Wrocław 1955.

Literatura przedmiotowa:

– D. Skórczewski, "Sen srebrny Salomei", czyli parada hybryd, „Pamiętnik Literacki" 2011, nr 1, s. 47-75.

25. Historiozofia (cz. II)

Literatura podmiotowa:

– J. Słowacki, Król duch, rapsod I, w: tegoż, Dzieła wszystkie, t. VII, red. J. Kleiner, Wrocław 1956.

Literatura przedmiotowa:

– M. Piwińska, Notatki przy czytaniu „Króla-Ducha”, w: tejże, Juliusz Słowacki od Duchów, Warszawa 1992.

26. Literatura i ruchy emancypacyjne pierwszej połowy XIX wieku

Literatura podmiotowa:

– N. Żmichowska, Poganka, oprac. G. Borkowska, Wrocław 2013.

Literatura przedmiotowa:

– B. Zwolińska, „Poganka” Żmichowskiej jako opowieść o kuszeniu i uwiedzeniu oraz Wampiryzm sztuki w „Pogance” Żmichowskiej, w: tejże, Wampiryzm w literaturze romantycznej i postromantycznej, Gdańsk 2002.

27. Romantyzm a modernizm (cz. I)

Literatura podmiotowa:

– C. Norwid, Promethidion, w: tegoż, Pisma wszystkie, t. 3: Poematy, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1971.

Literatura przedmiotowa:

– S. Sawicki, Zbliżenia do „Promethidiona”, w: tegoż, Wartość – sacrum – Norwid. Studia i szkice aksjologicznoliterackie – 2, Lublin 2007.

28. Romantyzm a modernizm (cz. II)

Literatura podmiotowa:

– C. Norwid, Vade-mecum, w: tegoż, Pisma wszystkie, oprac. J.W. Gomulicki, t. 2: Wiersze. Część druga, Warszawa 1971;

– Ch. Baudelaire, Kwiaty zła, tłum. Z. Bieńkowski i in., red. J. Brzozowski, Kraków 1990.

– Ch. Baudelaire, Malarz życia nowoczesnego, tłum. J. Guze, Warszawa 1998.

Literatura przedmiotowa:

– W. Rzońca, Premodernizm Norwida, Warszawa 2013.

W przypadku kształcenia w trybie zdalnym zajęcia będą prowadzone z wykorzystaniem narzędzia informatycznego Google Meet.