Antropologia przestrzeni bliskich: miasta i życie w mieście

nieobowiązkowe

Zajęcia poświęcone antropologii miasta i antropologii w mieście, mają na celu zapoznanie studentów z wybranymi pozycjami z bogatej już literatury antropologicznej poświęconej tematyce badań miejskich.

Antropologia miasta (urban anthropology) jest stale rozrastającą się subdziedziną badań. Zdecydowałem się nadać zajęciom tytuł „antropologia przestrzeni bliskich” z uwagi na podwójną referencję: dotyczą miasta w połączeniu z badaniem właśnie przestrzeni bliskich. Antropolodzy (akademiccy), nawet jeśli wywodzą się z innych obszarów, najczęściej mieszkają (uczą się, uczą, ale też po części pracują) w miastach, jest to zatem szczególna odmiana badania kultury własnej (anthropology at home). Popularne w ostatnim czasie pojęcie „antropocen” sugeruje jednoznacznie, że dziś żyjemy przede wszystkim w środowisku stworzonym przez człowieka – to miasta w przeważającej części są środowiskiem naszego życia, to właśnie w miastach żyje ponad połowa ludności Ziemi i liczba ta stale rośnie. Na zajęciach dyskutowane będą zagadnienia związane z wytwarzaniem własnej przestrzeni, gentryfikacją, „prawami do miasta”, biedą, ale też medializacją i mediatyzacją miasta, które są istotne z punktu widzenia rozumienia dzisiejszego miasta (i świata). Poza tekstami na zajęciach omawiane będą również filmy.

D. Wiertow, Człowiek z kamerą (1929) + W. Ruttmann, Berlin. Symfonia wielkiego miasta (1927) [fragm]

M. de Certeau, Wynaleźć codzienność. Sztuka działania, tłum. K. Thiel-Jańczuk, Wydawnictwo UJ, Kraków (rozdz. VII) +

Michael Sheringham, Michel de Certeau: odzyskać codzienność, przeł. Barbara Brzezicka, w: Taktyki wizualne. Michel de Certeau i obrazy, K. Thiel-Jańczuk (red.).

Timothy Shortell, Everyday Mobility: Encountering Difference.

Sally R. Munt, The Lesbian Flâneur, w: The Unknown City: Contesting Architecture and Social Space: a Strangely Familiar project, Iain Borden, Joe Kerr, Jane Rendell, with Alicia Pivaro (red.).

Steef Meyknecht, Tabacco, Truths and Rummicub (film) + Deniz Altay, Urban Spaces Re-Defined in Daily Practices – ‘Minibar’, Ankara, w: Encountering Urban Places: Visual and Material Performances in the City, Frers Lars i Meier Lars (red.),

Lefebvre Henri, Prawo do miasta, „Praktyka Teoretyczna” 2012, nr 5, s. 183-197; nr 5/2012, http://

www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr5_2012_Logika_sensu/14.Lefebvre.pdf

+ David Harvey, Prawo do miasta, w: Bunt miast. Prawo do miasta i miejskie rewolucje.

Alex Vasudevan, Autonomiczna miejskość i prawo do miasta. Polityka przestrzenna dotycząca skłotingu w Berlinie (1968-2012), tłum. Marek Jarosz, w: My i Oni | Przestrzenie wspólne / Projektowanie dla wspólnoty,

Lynne Walker, Home and Away: The Feminist Remapping of Public and Private Space in Victorian London, w: The Unknown City: Contesting Architecture and Social Space: a Strangely Familiar project, Iain Borden, Joe Kerr, Jane Rendell, with Alicia Pivaro (red.

Iain Borden, Another Pavement, Another Beach: Skateboarding and the Performative Critique of Architecture, w: The Unknown City: Contesting Architecture and Social Space: a Strangely Familiar project, Iain Borden, Joe Kerr, Jane Rendell, with Alicia Pivaro (red

film The Last Street, Rasmus Sievers & Marina Monsonís (Germany, Spain) + Jacek Gądecki, „I Love NH”. Gentryfikacja starej części Nowej Huty? (fragm)

Sharon Zukin, How Brooklyn Became Cool, w: tejże, Naked city : the death and life of authentic urban places.

Loïc Wacquant, Revisiting territories of relegation: Class, ethnicity and state in the making of advanced marginality, “Urban Studies” 2015.

Niebo nad Berlinem, Wim Wenders (film) + Huyssen Andreas, The Voids of Berlin, w: Present Pasts: Urban Palimpsests and the Politics of Memory, 2003

Marek Krajewski, Miasto. Na tropach tego, co niewidzialne, „Przegląd Socjologiczny”, 2011 tom LX/2, s. 111-135

L. Manovich, Poetyka powiększonej przestrzeni i Adriana de Souza e Silva, Mobilne technologie jako interfejs przestrzeni hybrydowych, w: Miasto w sztuce…

Katharine S. Willis, Sensing Place – Mobile and Wireless Technologies in Urban Space, w: Frers & Meier, Encountering Urban Places +

Daniel A. Bell i Avner de-Shalit, Jerusalem: The City of Religion, w: The Spirit of Cities: Why the Identity of a City Matters in a Global Age, Princeton University Press, Princeton Oxford 2011 + Arto Haapala, The Urban Identity: The City as a Place to Dwell

Po ukończeniu zajęć studenci potrafią:

- myśleć analitycznie i dyskutować na temat antropologii współczesności, w tym szczególnie antropologii obszarów miejskich

- posługiwać się specjalistyczną terminologią z zakresu antropologii miasta

- identyfikować ważniejsze zagadnienia związane z funkcjonowaniem i problemami życia we współczesnym mieście

Kryteria oceny: aktywność, obecność, praca zaliczeniowa: esej na wybrany przez studenta temat z zachowaniem standardów naukowych (10000-14000 znaków); mile widziane eseje wizualno-tekstowe i/lub filmowe.