Ciało i śmierć: święte obrazy, relikwie i ich czciciele
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3105-CIS-WE |
Kod Erasmus / ISCED: |
03.6
|
Nazwa przedmiotu: | Ciało i śmierć: święte obrazy, relikwie i ich czciciele |
Jednostka: | Instytut Historii Sztuki |
Grupy: |
Wykład z epok |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | nieobowiązkowe |
Skrócony opis: |
Wykład na temat rozumienia cielesności i śmierci w kulturze i sztuce bizantyjskiej i średniowiecznej |
Pełny opis: |
Celem zajęć jest prześledzenie procesów, które występowały w kulturze bizantyjskiej i średniowiecznej, a które są uchwytne w sztuce, dotyczących pojęcia cielesności i śmierci oraz relacji pomiędzy nimi. Interesować nas będzie to, w jaki sposób w kulturze końca antyku ukształtowało się pojęcie cielesności, jak pojawiły się w niej wizerunki, którym ludzie oddawali cześć, a także relikwie, które zaczęły być traktowane jako rezerwuar łaski pochodzącej z Nieba. Omówione zostaną zagadnienia nagości, kulturowego stosunku do niej, jej przedstawiania w sztukach plastycznych; problem seksualności Chrystusa; ukształtowania się wyobrażeń o kobietach w kontekście dwóch pojęć: świętości i grzeszności w tradycji chrześcijańskiej, ale również wobec jej związków z antykiem i judaizmem, roli kobiet w kulturze bizantyjskiej i zachodniej (w średniowieczu) oraz popularnych wyobrażeń o kobiecej cielesności, które można rekonstruować na podstawie źródeł literackich, jak również ikonografii. Szczegółowo omówione zostaną zagadnienia związane z rozumieniem, traktowaniem i oddawaniem czci ciałom świętych, wtedy kiedy są one żywe i wtedy, kiedy są martwe. Powstawania i rozwoju ośrodków pielgrzymkowych, w których przechowywane są święte wizerunki oraz relikwie – całe i fragmentaryczne świętych. |
Literatura: |
Ch. Bakirtzis, Pilgrimage to Thessalonike: The Tomb of St. Demetrios, „Dumbarton Oaks Papers”, 56, 2002, s. 175-192. H. Belting, Obraz i kult. Historia obrazu przed epoką sztuki, przeł. T. Zatorski, Gdańsk 2010. P. Brown, Kult świętych. Narodziny i rola w chrześcijaństwie łacińskim, przeł. J. Partyka, Kraków 2007. P. Brown, Ciało i społeczeństwo. Mężczyźni, kobiety i abstynencja seksualna we wczesnym chrześcijaństwie, przeł. I. Kania, Kraków 2006. D. F. Caner, The Practice and Prohibition of Self-Castration in Early Christianity, “Viliage Christianae”, 51, 1997, s. 396-415. Holy Women of Byzantium. Ten Saints' Lives in English Translation, ed. by A.-M. Talbot, Dumbarton Oaks 1996. H.A. Klein, Eastern Objects and western Desires: Relics and Reliquaries between Byzantium and the West, „Dumbarton Oaks Papers”, 58, 2004, s. 283-314. J. Kracik, Relikwie, Kraków 2002. G. Majeska, Russian Pilgrims to Constantinople, “Dumbarton Oaks Papers”, 56, 2003, s. 93-108. A. Kazhdan, Byzantine Hagiography and Sex In the Fifth to Twelfth Centuries, „Dumbarton Oaks Papers”, 44, 1990, s. 131-143.Mother of God. Representations of the Virgin in Byzantine Art, ed. by M. Vassilaki, Athens 2000. Paweł, biskup Monembasii, Opowiadania dla duszy pożyteczne o cnotliwych i bogobojnych mężach i niewiastach, przeł. i opr. ks. M. Starowieyski, Kraków 1993. Реликвии в Византии и Древней Руси. Письменные источники, ред. А. М. Лидов, Москва 2006. C. Rapp, Figures of Female Sanctity: Byzantine Edyfing Manuscripts and ist audience, „Dumbarton Oaks Papers“, 50, 1996, s. 313-344. S. Spain, The Translation of Relics Ivory, Trier, „Dumbarton Oaks Papers”, 31, 1977, s. 279-304. A.Sulikowska, Ciała, groby i ikony. Kult świętych w ruskiej tradycji literackiej i ikonograficznej, Warszawa 2013. L. Steinberg, Seksualność Chrystusa. Zapomniany temat sztuki renesansowej, przeł. M. Salwa, Warszawa 2013. A.M. Talbot , Woman’ Space in Byzantine Monasteries, „Dumbarton Oaks Papers”, 52, 1998, s. 113-127. Women, Men and Eunuchs. Gender in Byzantium, ed. L. James, London 1997. Восточнохристианские реликвии, red. А. М. Лидов, Москва 2003. |
Efekty uczenia się: |
K2_W02; zna terminologię z zakresu historii sztuki bizantyjskiej i średniowiecznej na poziomie rozszerzonym K2_W03; ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu historii sztuki i innych nauk historycznych K2_W04; ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki bizantyjskiej i średniowiecznej K2_W05; ma szczegółową wiedzę o współczesnych dokonaniach, szkołach badawczych, obejmującą wybrane obszary dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki K2_W06; ma pogłębioną wiedzę o dziedzinach nauki i dyscyplinach naukowych powiązanych z historią sztuki, pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych K2_W07; zna i rozumie zaawansowane metody analizy, interpretacji, wartościowania i problematyzowania różnych wytworów kultury, właściwe dla wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki K2_U02; student potrafi wykorzystywać pogłębione umiejętności badawcze, obejmujące analizę prac innych autorów, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla historii sztuki K2_K04; student jest gotów do prawidłowego identyfikowania i rozstrzygania dylematów związane z wykonywaniem zawodu, rozumie konieczność przestrzegania norm etycznych w pracy historyka sztuki i popularyzacji wiedzy z zakresu historii sztuki |
Metody i kryteria oceniania: |
Egzamin pisemny |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.