Centrum a peryferia. Dzieje sztuki nowożytnej w Europie Środkowej w XVI-XVIII w. przez pryzmat geografi artystycznej
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3105-LCAP-WE |
Kod Erasmus / ISCED: |
03.6
|
Nazwa przedmiotu: | Centrum a peryferia. Dzieje sztuki nowożytnej w Europie Środkowej w XVI-XVIII w. przez pryzmat geografi artystycznej |
Jednostka: | Instytut Historii Sztuki |
Grupy: |
Wykład z epok |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | nieobowiązkowe |
Skrócony opis: |
Kraje Europy Środkowej do początku XVIII w. i wielkiej reformy Rosji przez cara Piotra I Romanowa były położone na peryferiach ówczesnej Europy, tak pod względem kultury jak i architektury oraz sztuk wizualnych i rzemiosła. Od publikacji najważniejszej próby syntezy nowożytnych dziejów artystycznych Europy Środkowej (w nomenklaturze światowej uznawanej za Wschodnią) mięło już ćwierćwiecze, a znakomita książka Thomasa DaCosty Kaufmanna wciąż inspiruje nowe pokolenie badaczy pozbawionym lokalnych kompleksów całościowym ujęciem specyfiki regonu i wywodem / narracją godzącą realia ówczesnych peryferiów kontynentu względem wielkich centrów kolejno w Italii i Europie Zachodniej. Z perspektywy tych lat warto powtórnie przyjrzeć się założeniom Badacza i uwzględnić w analizę nowo odkryte wątki na temat dziejów kultury artystycznej krajów habsburskich i dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. |
Pełny opis: |
Od publikacji najważniejszej próby syntezy nowożytnych dziejów artystycznych Europy Środkowej (w nomenklaturze światowej uznawanej za Wschodnią) mięło już ćwierćwiecze, a znakomita książka Thomasa DaCosty Kaufmanna wciąż inspiruje nowe pokolenie badaczy pozbawionym lokalnych kompleksów całościowym ujęciem specyfiki regonu i wywodem / narracją godzącą realia ówczesnych peryferiów kontynentu względem wielkich centrów kolejno w Italii i Europie Zachodniej. Z perspektywy tych lat warto powtórnie przyjrzeć się założeniom Badacza i uwzględnić w analizę nowo odkryte wątki na temat dziejów kultury artystycznej krajów habsburskich (Królestwo Czech, Śląsk i Górne Węgry) oraz dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Kraje Europy Środkowej do początku XVIII w. i wielkiej reformy Rosji przez cara Piotra I Romanowa były położone na peryferiach ówczesnej Europy, tak pod względem kultury jak i architektury oraz sztuk wizualnych i rzemiosła. Równocześnie były wielkim regionem tranzytowym dla artystów zmierzających z Italii do Skandynawii i na wschód, Niderlandczyków i Anglików (region nadbałtycki) oraz Francuzów oraz artystów i rzemieślników niemieckojęzycznych z krajów Rzeszy. W XVIII w. Drezno, Praga, czy Warszawa stały się tylko przystankami do Petersburga. O tych wszystkich procesach, zjawiskach i problemach, zreferowanych wstępnie przez DaCosta Kaufmanna, warto rozszerzyć z uwzględnieniem analizy sieci wzajemnych zależności między regionalnymi centrami (stolice, wielkie dwory arystokracji i dostojników kościelnych, opactwa i miasta) a warsztatami lokalnymi, z prowincji. Na to wszystko nakłada się jeszcze przebadane ostatnio zjawisko masowej recepcji grafiki wzornikowej (zwłaszcza weneckiej, francuskiej i augsburskiej), silne zwłaszcza wśród niżej wykwalifikowanych kadr, które obniża generalną ocenę dorobku artystycznego np. malarzy i rzemieślników. Wszystkie powyższa spostrzeżenia budują nowy, ciekawy obraz kultury artystycznej naszego regionu. |
Literatura: |
Barok. Dejiny slovenkého výtvarného umenia, t. II/1-II/2, red. I. Rusina, Bratislava 1998. J. Burian, Baroko v Čechách a na Moravě, Praha 1993. Th. DaCosta Kaufmann, Court, Cloister, and City: The Art and Culture of Central Europe, 1450-1800, Chicago 1995. Th. DaCosta Kaufmann, Toward a Geography of Art, Chicago 2007. Hasła osobowe rzeźbiarzy w Saur / De Gruyter Allgemeines Künstlerlexikon, Słowniku Artystów Polskich i Obcych w Polsce Działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 1-10, t. uzup., oraz w Polskim Słowniku Biograficznym. R. Igaz, A barokk Magyarországon, Budapest 2007. I. Krsek, Z. Kudělka, M. Stehlík, J. Válka, Umění baroka na Moravě a ve Slezsku, Praha 1996. M. Karpowicz, Sztuka polska XVIII wieku, Warszawa 1986. M. Karpowicz, Barok w Polsce, Warszawa 1988. A. Lipińska, Wewnętrzne światło. Południowoniderlandzka rzeźba alabastrowa w Europie Środkowo-Wschodniej, Wrocław 2007. Malarstwo barokowe na Śląsku, red. A. Kozieł, Wrocław 2017. Malarstwo polskie: manieryzm, barok, oprac. M. Walicki, W. Tomkiewicz, A. Ryszkiewicz, Warszawa 1971. A. J. Miłobędzki, Architektura polska XVII wieku, t. 1-2, Warszawa 1980. S. Mossakowski, Tylman z Gameren (1632-1706), Warszawa-München-Leipzig 2013. Badeloch Noldus, Trade in Good Taste. Relations in Architecture and Culture between the Dutch Republic and the Baltic World in the Seventeenth Century, Turnhout 2004. Sztuka polska: manieryzm, barok (XVII wiek), red. Z. Bania, Warszawa 2013. Świat polskich Wazów. Przestrzeń – Ludzie – Sztuka. Eseje, red. Z. Hundert, J. Żukowski, Warszawa 2019. Święto baroku: sztuka w służbie prymasa Michała Stefana Radziejowskiego (1645-1705), red. nauk. J. Żmudziński. Katalog wystawy, Muzeum Pałac w Wilanowie, maj - wrzesień 2009, Warszawa 2009. J. Talbierska, Grafika XVII wieku w Polsce: funkcje, ośrodki, artyści, dzieła, Warszawa 2011. Tilman van Gameren 1632-1706. A Dutch Architect to the Polish Court, praca zbiorowa, Amsterdam 2002. M. Wardzyński, Flemish Trend in Schleswig-to-Königsberg Baroque Sculpture in Marble and Stone in the Second Half of the 17th Century’, in: Polish Baroque, European Contexts: Proceedings of an International Seminar held at The Institute for Interdisciplinary Studies ‘Artes Liberales’, University of Warsaw, June 27-28, 2011, ed. by P. Salwa, Warsaw 2012, p. 229-256. M. Wardzyński, Marmur i alabaster w rzeźbie i małej architekturze Rzeczypospolitej : studium historyczno-materiałoznawcze przemian tradycji artystycznych od XVI do początku XVIII wieku, Warszawa 2015. |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA Hiszt_W01: ma podstawową wiedzę o miejscu historii sztuki w systemie nauk oraz o jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi Hiszt_W02: zna podstawową terminologię używaną w historii sztuki, zna jej źródła, potrafi ją zastosować Hiszt_W08: zna i rozumie podstawowe tendencje w rozwoju historii sztuki oraz posiada orientację w piśmiennictwie historyczno-artystycznym z danego zakresu UMIEJĘTNOŚCI Hiszt_U01: potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury artystycznej, potrafi przeprowadzić ich krytyczną analizę oraz interpretację w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, a także miejsca w procesie historycznokulturowym Hiszt_U03: potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności w zakresie historii sztuki, korzystając z różnych źródeł i nowoczesnych technologii Hiszt_U04: potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w mowie i w piśmie, na tematy dotyczące wybranych zagadnień historyczno-artystycznych, z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych, korzystając zarówno z dorobku historii sztuki, jak i innych dyscyplin KOMPETENCJE SPOŁECZNE Hiszt_K01: ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia Hiszt_K03: potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania Hiszt_K04: prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu |
Metody i kryteria oceniania: |
Obecność i aktywność na zajęciach; Zaliczenie pisemne z częścią wizualną i esejem z listy do wyboru. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.