Sztuka na obrzeżach. Dekoracja marginesów i bordiur średniowiecznych rękopisów

nieobowiązkowe

Celem zajęć jest rozważenie różnych funkcji marginaliów średniowiecznych rękopisów, poczynając dekoracji, poprzez proste, niekiedy dowcipne lub dosadne, wskazówki dla czytelnika, po erudycyjne „komentarze” do tekstu lub zasadniczego cyklu ilustracji.

Celem zajęć jest rozważenie różnych funkcji marginaliów średniowiecznych rękopisów, poczynając dekoracji, poprzez proste, niekiedy dowcipne lub dosadne, wskazówki dla czytelnika, po erudycyjne „komentarze” do tekstu lub zasadniczego cyklu ilustracji.

Wprowadzający blok zajęć zostanie poświęcony:

- omówieniu uwarunkowań produkcji iluminowanych rękopisów, a także wprowadzeniu podstawowych pojęć i terminów;

- wstępnej refleksji nas rolą marginesów, w rozumieniu zarówno dosłownym, jak i przenośnym, w średniowiecznych programach ikonograficznych;

- wstępnej klasyfikacji motywów, które szczególnie często pojawiały się w dekoracji średniowiecznych kodeksów

- głównych nurtów w badaniach nad marginaliami średniowiecznych rękopisów.

W zasadniczym bloku poszczególne zajęcia będą poświęcone analizie wybranych przykładów. Każdy z uczestników zajęć uzgodni z prowadzącą szczegółowy temat krótkiego wystąpienia wprowadzającego do dyskusji. Zazwyczaj punktem wyjścia będzie albo konkretny rękopis, którego dekoracja daje wgląd w rozmaite aspekty zasadniczego problemu (np. tzw. Kodeks Cocharelli, fragment w British Museum, Add. MS 28831), albo pojedynczy motyw ikonograficzny, którego powtarzalność w różnych kontekstach niekoniecznie wiąże się z nadawaniem mu zawsze analogicznych znaczeń.

Niezależnie od programu merytorycznego istotnym celem zajęć jest rozwijanie umiejętności warsztatowych uczestników, zwłaszcza w zakresie znajdowania bibliografii oraz wykorzystywania różnorodnych zasobów i narzędzi cyfrowych.

Uwaga! Lektury mają charakter poglądowy i niekoniecznie odnoszą się bezpośrednio do zagadnień, które będą omawiane na zajęciach. Bibliografia do poszczególnych wystąpień uczestników będzie uzgadniania indywidualnie, stosownie do ustalonego tematu, przy założeniu że pierwsze poszukiwania bibliograficzne prowadzi autor lub autorka danego referatu.

• Michael Camille, Images on the Edge. The Margins of Medieval Art, London 1992

• Elizabeth Moore Hunt, Illuminating the Borders of Northern French and Flemish Manuscripts, 1270–1310, New York 2007

• Kathryn A. Smith, Margin, Studies in Iconography, 33, 2012, s. 29-44

K_W02 zna podstawową terminologię historyczno-artystyczną dotyczącą dzieł sztuki, w szczególności w zakresie technik, materiałów, funkcji, datowania, warunków przechowywania; K_W03; K_W04; K_W05; K_W16;

K_W17 zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji obiektów sztuki, stosowane w historycznej i aktualnej historii sztuki i potrafi je dostosować do badania konkretnego dzieła;

K_U01 potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje, wykorzystując różne źródła i sposoby; K_U03 potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami historii sztuki w typowych sytuacjach profesjonalnych;

K_U04 potrafi rozpoznać różne rodzaje obiektów sztuki (pod względem techniki, tematu, typologii, chronologii, stylistyki, genezy, atrybucji) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym, umie opisać dzieła omawianego okresu identyfikując i wartościując zjawiska i problemy szczególnie istotne;

K_U06 umie samodzielnie zdobywać wiedzę i zdobywać umiejętności badawcze kierując się wskazówkami opiekuna naukowego;

K_U07 posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych badaczy historii sztuki i historii kultury oraz umiejętność wyciągania wniosków;

K_U010;

K_U011 posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych w zakresie historii sztuki oraz innych źródeł;

K_1U012;

K_U13 potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role

Warunkiem koniecznym zaliczenia zajęć jest przygotowanie krótkiego referatu wprowadzającego do dyskusji. Kryterium oceny będzie także aktywność na zajęciach (obecność, zaangażowanie w dyskusje).