Kobieta w literaturze i kulturze rosyjskiej

ogólnouniwersyteckie

Cykl konwersatoriów ma za zadanie przedstawić w ujęciu chronologiczno-problemowym sytuację, miejsce oraz rolę kobiet w rosyjskiej kulturze.

Głównym celem konwersatorium jest zaprezentowanie statusu, miejsca oraz roli kobiet w rosyjskiej kulturze, a zwłaszcza w literaturze, w ciągu wieków oraz przedstawienie najwybitniejszych postaci kobiecych w Rosji na szerokim tle historycznym i społeczno-obyczajowym.

W ramach zajęć omówione zostaną następujące zagadnienia:

1. Pozycja społeczna, sytuacja prawna i rodzinna kobiet w okresie kształtowania się Rusi Kijowskiej, rozbicia dzielnicowego oraz niewoli mongolskiej.

2. Status kobiet po zjednoczeniu ziem ruskich pod egidą Moskwy. Izolacja „teremowa”.

3. Reformy Piotra I a sytuacja kobiet.

4. Kobieta w sferze prywatnej i publicznej. Rządy caryc. Katarzyna Wielka a oświata i edukacja kobiet: Instytut Smolny.

5. Walka kobiet o dostęp do edukacji: Wyższe Kursy Żeńskie.

6. „Kwestia kobieca” w Rosji: nihilistki, emancypantki, feministki.

7. Srebrny Wiek: kobiecość jako kategoria filozoficzno-estetyczna.

8. Kobieta w ZSRR i dziś.

9. Kobieta jako twórczyni oraz obiekt dzieła sztuki. Miejsce pisarek w życiu literackim i kulturalnym Rosji. Proza i poezja kobiet w historii literatury rosyjskiej.

10. „Życiotworzenie”: sylwetka twórcza Zinaidy Gippius.

11. Życie i dzieło Mariny Cwietajewej.

12. Anna Achmatowa.

13. Na marginesie wielkiej literatury: problematyka „twórczości kobiecej” i jej specyfiki w kontekście studiów genderowych.

Proza kobieca i literatura masowa. Męski i kobiecy dyskurs o kobietach.

14. Wizerunek kobiety w literaturze rosyjskiej różnych epok: kobieta idealna, emancypantka, „kobieta upadła”, „kobieta fatalna”, robotnica i kołchoźnica itp.

15. Bajki o złych i dobrych żonach, czyli kobieta w folklorze.

Nakład pracy studenta:

Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)

Przygotowanie do zaliczenia pisemnego – 30 godzin (1 ECTS)

1. Dictionary of Russian Women Writers, ed. by M. Ledkovsky, Ch, Rosenthal, M. Zirin, Westport 1994.

2. Kosowska K., Obraz życia szlachcianek rosyjskich w literaturze. Od Piotra Wielkiego do Mikołaja I, Kraków 2012.

3. Laszczak W., Twórczość literacka kobiet w Rosji pierwszej połowy XIX w., Opole 1993.

4. Puszkariowa N.L., Czastnaja żizń russkoj żenszcziny: niewiesta, żena, lubownica (X–naczało XIX w.), Moskwa 1997.

Po ukończeniu kursu student:

[Wiedza]

1. Zna i rozumie sytuację społeczno-obyczajową kobiet w Rosji w ciągu wieków, jej specyfikę oraz role odgrywane przez kobiety w sferze prywatnej i publicznej, zna sylwetki najwybitniejszych kobiet życia kulturalnego oraz społeczno-politycznego Rusi i Rosji, a także posiada wiedzę na temat reprezentatywnych dla poszczególnych epok pisarek i typów bohaterek literackich (K2_W04; Odniesienie do P7S_WG Zakres i głębia P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki).

2. Zna zakres semantyczny pojęć: tożsamość kulturowa, stereotypy genderowe, literatura (proza) kobieca, ruch kobiecy, emancypacja, feminizm, patriarchat (K2_W02; Odniesienie do P7S_WG Zakres i głębia).

[Umiejętności]

3. Potrafi samodzielnie wyszukać, wyselekcjonować, analizować i wykorzystywać materiały poszerzające wiedzę wyniesioną z zajęć oraz potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K2_U01; Odniesienie do P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/rozwiązywane problemy i wykonywane zadania).

4. Potrafi zaprezentować specyfikę sytuacji kobiet w Rosji w ciągu wieków, zdefiniować charakter tzw. literatury kobiecej, właściwie posługiwać się pojęciami: tożsamość kulturowa, stereotypy genderowe, emancypacja, feminizm, patriarchat oraz odwołując się do zdobytej wiedzy wykorzystać ją w typowych wypowiedziach profesjonalnych dotyczących historii i współczesności kobiet w Rosji w kontekście globalnym (K2_U06; Odniesienie do P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania).

[Kompetencje społeczne]

5. Jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K2_K01; Odniesienie do P7S_KK)

6. Jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K2_K05; Odniesienie do P7S_KR)

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.)

Zajęcia prowadzone będą w formie wykładu oraz dyskusji na temat materiału zaprezentowanego przez prowadzącego z wykorzystaniem metod audiowizualnych. Aktywny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w niej podczas co najmniej 50% zajęć.

Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę, na którą złożą się:

Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach (40%).

Pisemna praca zaliczeniowa (60%).

Skala ocen:

0%-50% - 2

51%-60% - 3

61%-70% - 3+

71%-80% - 4

81%-90% - 4+

91%-100% - 5

Dodatkowa wiedza - 5+