Konwersatorium językoznawcze IIz/III z + p Dyskurs popularnonaukowy w komunikacji medialnej (2)

Konwersatorium poświęcone będzie przekazywaniu wiedzy o zagadnieniach naukowych w komunikacji medialnej. Dyskurs naukowy prezentują badacze dziennikarze naukowi. Często wydarzenia naukowe stają się przedmiotem kontrowersji, gdy mają wpływ na życie społeczne i polityczne (np. skuteczność szczepionek, ocieplenie klimatu i in.) Autorzy publikacji w różnych gatunkach dyskursu wyjaśniają rózne słowa, przeformułowują wypowiedzi, posługują się rozmaicie skonstruowaną argumentacją, odwołują się do emocji, cytują różne źródła itp. Zajęcia poświęcone będą:

- wyjaśnieniu pojęć dyskursu naukowego, dziennikarstwa naukowego, mediatyzacji i kontrowersji

- sprecyzowaniu parametrów tworzących ramy interpretacji danego dyskursu

- gatunków wypowiedzi odnoszących się do dyskursu naukowego w komunikacji medialnej,

- pojęciu kontrowersji jako gatunku dyskursu;

- analizie wybranych publikacji i audycji w prasie, radiu, telewizji i w Internecie w języku francuskim.

Popularyzacja naukowa stanowi przykład przemiany praktyk językowych w obecnej dobie: obok linearnego modelu komunikacji między naukowcami i szeroką publicznością pojawiło się dziennikarstwo naukowe, i szczególne się relacje, jakie w świecie mediów kształtują się między nauką, polityką, a zjawiska związane z nauką stają się w mediach przedmiotem kontrowersji. W mediach ścierają się różne grupy interesów, a ich przekonania określają sposób wypowiadania się na temat dyskutowanych publicznie zagadnień naukowych.

Różne gatunki dyskursu służą konfrontacji w zakresie stosowania szczepionek, żywności modyfikowanej genetycznie, zmian klimatycznych, walki z pandemią, smogu itp., a więc odnoszą się do medycyny, klimatologii, fizyki itp.

Zajęcia poświęcone będą następującym problemom:

- wyjaśnieniu pojęć dyskursu naukowego, dziennikarstwa naukowego, mediatyzacji i kontrowersji;

- sprecyzowaniu parametrów tworzących ramy interpretacji danego dyskursu;

- gatunków wypowiedzi odnoszących się do dyskursu naukowego w komunikacji medialnej,

- pojęciu kontrowersji jako gatunku dyskursu;

- analizie wybranych publikacji i audycji w prasie, radiu, telewizji i w Internecie w języku francuskim, ze szczególnym uwzględnieniem następujących zjawisk (w zależności od cech danego tekstu, chodzi o dostrzeganie konstrukcji dyskursu):

przeformułowanie (reformulation), nazywanie (dénomination), definiowanie;

odwołanie do innych dyskursów: ukazanie cudzych wypowiedzi w mowie niezależnej, przeformułowanie w mowie zależnej, rola wyznaczników graficznych (kursywa, cudzysłów), przypisów, linków; ustosunkowanie się dziennikarza do przywołanych cudzych wypowiedzi; miejsce cudzego słowa w dyskursie: jawne, ukryte, lokutorów zidentyfikowanych - niezidentyfikowanych

budowanie argumentacji w oparciu o cytowane wypowiedzi,

tworzenie klarownej struktury tekstu (konektory, podział na podrozdziały, rola śródtytułów, ramek, wykresów),

tytuł i śródtytuły jako ramy interpretacji

wizja świata wpisana w tekst;

emocje i sposób ich wyrażenia w dyskursie.

Autorzy publikacji starają się przyciągnąć czytelnika za pomocą rozmaitych technik (narracja, opis, argumentacja, odwołanie do emocji, wysłowienie specjalistyczne, ogólne i poetyckie). Odwoływanie się do życia codziennego, do osobistych doświadczeń, do wyobrażeń i stereotypów pozwala przenieść dyskusję na poziom metaforyczny, co ułatwia przekonanie czytelnika do poglądów dziennikarza. Służyć one mogą wspieraniu albo podważaniu nauki.

Często czytelnik czuje się bezradny wobec sprzecznych komunikatów na temat wydarzeń naukowych, gdyż nie umie dostrzec i ocenić zabiegów perswazyjnych, wyważenia relacji między wartością merytoryczną i elementami subiektywnymi przekazu.

Authier-Revuz J., 1982, « La mise en scène de la communication dans des discours de vulgarisation scientifique », Langue française, n°53, pp. 34-47.

Bauer, M. W., 2012, « Changement de paradigme de la communication scientifique. Un public critique pour la science commercialisée ? » Questions de communication, 21, p. 123–144.

Beacco J.-C., Moirand S., 1995, « Autour des Discours de transmission de connaissances », Langages, 117, p. 32-53.

Burger M. , 2010, Le cadrage de la communication dans les médias. Apports d’une analyse linguistique, Communication, 27, 2, p. 18-50.

Cheveigné, S. de, 1997, Introduction: La science dans une société médiatisée, Hermès, La Revue, no 21, p. 15-22.

Maingueneau D. 2014, Discours et analyse du discours, Paris, A. Colin (BUW)

Moirand S., 1997, Les formes discursives de la diffusion du savoir dans les médias, Hermès, La Revue, no 21, p. 33-44.

Moirand S., Reboul-Touré S., Ribeiro M. P., 2016,

La vulgarisation scientifique au croisement de nouvelles sphères d’activité langagière / A divulgação científica no cruzamento de novas esferas de atividade linguageira / Popular Science at the Crossroads of New Linguistic Spheres, Bakhtiniana, São Paulo, 11 (2), p. 137-161,

http://dx.doi.org/10.1590/2176-45732387

Sasińska-Klas T., 2014, Mediatyzacja a medializacja sfery publicznej, Zeszyty Prasoznawcze t. 57, nr 2, s. 162-175, doi:10.4467/2299-6362PZ.14.008.2329 www.ejournals.eu/Zeszyty-Prasoznawcze/

Inne pozycje podane będą na zajęciach.

Czasopisma dostępne są online.

Po ukończeniu konwersatorium student

- ma usystematyzowaną wiedzę o podstawowych procesach zachodzących w

obszarach języka, literatury i kultury: K_W04

- ma elementarną wiedzę o kierunkach badań w językoznawstwie i

literaturoznawstwie oraz o najnowszych osiągnięciach w tych dyscyplinach : K_W06;

- potrafi korzystać z różnych źródeł i sposobów, tradycyjnych i nowoczesnych,

aby wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informację

niezbędną do udziału w zajęciach : K_U01

- rozumie potrzebę ciągłego kształcenia się zawodowego i rozwoju osobistego,

ocenia własne kompetencje w różnych dziedzinach i doskonali umiejętności: K_K01

- aktywne uczestnictwo w zajęciach, przygotowanie się do zapowiedzianych wejściówek;

- limit 3 nieobecności nieusprawiedliwionych;

- kolokwium zaliczeniowe.

Ocena.

W semestrze letnim 2021/2022 w zależności od aktualnej sytuacji zagrożenia epidemicznego przewiduje się pracę stacjonarną lub zdalną na platformie zoom.us.