Wykład monograficzny : „Od refleksji do kompetencji - jak skutecznie nauczać i uczyć się języków obcych”

Wykład monograficzny z dziedziny glottodydaktyki adresowany jest przede wszystkim do studentów zainteresowanych problematyką rozwijania umiejętności uczenia się języków oraz samodoskonalenia zawodowego nauczycieli języka obcego.

Wykład będzie dotyczył roli refleksyjnej postawy w procesie uczenia się, pojmowanym jako aktywne budowanie zarówno wiedzy, jak i kompetencji. Problematyka ta zostanie omówiona w odniesieniu do dwóch obszarów: po pierwsze procesu nauczania/uczenia się języka obcego, po drugie kształcenia i rozwoju zawodowego nauczycieli języka obcego.

Wykład będzie dotyczył roli refleksyjnej postawy w procesie uczenia się, pojmowanym jako aktywne budowanie wiedzy i kompetencji. Problematyka ta zostanie omówiona w odniesieniu do dwóch obszarów: po pierwsze procesu nauczania/uczenia się języka obcego, po drugie kształcenia i rozwoju zawodowego nauczycieli języka obcego.

Punktem wyjścia dla proponowanych rozważań będzie przedstawienie wybranych koncepcji z zakresu psychologii uczenia się (konstruktywizm, kognitywizm, socjo-konstruktywizm) oraz definicji pojęć: refleksja, refleksyjność, świadomość metapoznawcza, autonomia uczenia się, wiedza, kompetencje. Następnie, w obszarze nauczania/uczenia się języków obcych wykład umożliwi słuchaczom zapoznanie się lub pogłębienie wiedzy na temat rozwijania umiejętności uczenia się, możliwości stawania się świadomym i kompetentnym uczącym się. Z kolei w zakresie kształcenia nauczycieli, słuchacze będą mieli okazję zapoznać się z koncepcją refleksyjnej praktyki (założenia, formy realizacji, zalety i ograniczenia), zagadnieniem wpływu teorii subiektywnych nauczycieli na praktykowane przez nich nauczanie, możliwościami samooceny (praca z portfolio) oraz kwestią kompetencji wymaganych od nauczyciela wraz z kryteriami sukcesu w nauczaniu języka obcego (co to znaczy być skutecznym nauczycielem języka obcego?).

Altet M., Desjardins J., Etienne R., Paquay L., Perrenoud Ph. (red.). (2013). Former des enseignants réfléxifs. Obstacles et résistances. Louvain-la-Neuve: De Boeck Supérieur.

Baran-Łucarz M. (red.). (2014). Refleksja w uczeniu się i nauczaniu języków obcych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Barbot M.-J. (2000). Les auto-apprentissages. Paris: CLE International.

Borg S. (2003). Teacher cognition in language teaching: A review of research on what language teachers think, know, believe, and do. [w:] Language Teaching. 36.2 : 81–109.

Broyon M. A. (2006). Métacognition, cultures et pensée réflexive : applications de la recherche dans la formation des enseignants. [w :] Formation et pratiques d’enseignement en questions N° 4: 105-119. http://www.revuedeshep.ch/pdf/vol-4/2006-2-Broyon.pdf [DW : 14.03.2017].

Bruner J. (2010). Kultura edukacji. Kraków : Universitas.

Brzezińska A. (2010). Jerome S. Bruner: prekursor kształcenia wspomagającego rozwój. [Wstęp] [w:] J. Bruner. Kultura edukacji. Kraków : Universitas : V–XX.

Buysse A., Vanhulle S. (2009). Écriture réflexive et développement professionnel : quels indicateurs ? [w :] Questions vives Vol.5 n°11 : 225–242. https://questionsvives.revues.org/603 [DW : 28.04.2017].

CEFRLT – conclusion du projet (2019). https://www.ecml.at/Portals/1/5MTP/Bleichenbacher/CEFRLT-conclusions-FR.pdf?ver=2019-11-29-150323-533

Defays J.-M. (2018). Enseigner le français langue étrangère et seconde. Approche humaniste de la didactique des langues et des cultures. Bruxelles : Mardaga, pp. 124-131.

Farrell T.S. (2007). Reflective language teaching: from research to practice. London: Bloomsbury Academic.

Gabryś-Barker D. (2012). Reflectivity in Pre-Service Teacher Education. A Survey of Theory and Practice. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Hessels-Schlatter, C., Hessels, M. & Brandon, S. (2021). Cognition, métacognition, éducation : l’approche intégrative de l’Atelier d’Apprentissage. Raisons éducatives, 25, 289-311. https://doi.org/10.3917/raised.025.0289

Jedynak M. (red.) (2014). Refleksja w uczeniu się języków obcych. Neofilolog.42/1. Poznań-Wrocław.

Jonnaert Ph. (2002). Compétences et socioconstructivisme: Un cadre théorique. Bruxelles : De Boeck.

Kaiser A., Kaiser R. (2009). Métacognition et formation des adultes. [w :] Questions Vives. Recherches en éducation. Vol. 6 no 12: 147 –163.

Kąkolewicz M. (2011). Uczenie się jako konstruowanie wiedzy. Świadomość, qualia i technologie informacyjne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Kelly M., Grenfell M. (2004). European Profile for Language Teacher Education A Frame of Reference. University of Southampton. http://www.lang.soton.ac.uk/profile/report/MainReport.pdf [DW: 14.03.2017]

Klus-Stańska D. (1995). Osobiste teorie pedagogiczne w kształceniu nauczycieli – konstrukcja czy dezintegracja? [w:] W. Maszke (red.). Stałość i zmienność w naukach pedagogicznych. Olsztyn: WSP: 139–146.

Komorowska, H. (2002). Umiejętność obserwacji i autoobserwacji. [w:] H. Komorowska, D. Obidniak. Stopień po stopniu. Rozwój zawodowy nauczyciela języków obcych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: 15–23.

Le Boterf G. (2008). Repenser la compétence. Paris : Editions d’Organisation.

Ledzińska M., Czerniawska E. (2011). Psychologia nauczania. Ujęcie poznawcze. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Michońska-Stadnik A. (2013). Teoretyczne i praktyczne podstawy weryfikacji wybranych teorii subiektywnych w kształceniu nauczycieli języków obcych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Morisse M., Lafortune L. (red.) (2014). L’écriture réflexive. Objet de recherche et de professionnalisation. Presses de l’Université du Québec.

Noel B., Cartier S. C. (2016). De la métacognition à l'apprentissage autorégulé. Louvain-la-Neuve: De Boeck Supérieur.

Newby D., Allan R., Fenner A.-B., Jones B., Komorowska H., Soghikyan K. (2007). European Portfolio for Student Teachers of Languages. European Centre for Modern Languages: Graz. Council of Europe Publishing.

Perrenoud Ph. (2001/2012). Développer la pratique réflexive dans le métier d’énseignant. Paris : ESF éditeur.

Rivens Mompean A., Eisenbeis M., (2022). « La métacognition au service de l’intégration des apprentissages informels dans un dispositif d'autoformation guidée », Recherches en didactique des langues et des cultures [En ligne], 20-1 | 2022, URL : http://journals.openedition.org/rdlc/11389 ; DOI : https://doi.org/10.4000/rdlc.11389

Schön D. A.(1983). The Reflective Practitioner. New York: New York Basic Books.

Siek-Piskozub T., Strugielska A. (2008). Osobiste teorie ucznia i nauczyciela. [w:] A. Jaroszewska i M. Torenc (red.). Kultury i języki – poznawać – uczyć się – nauczać Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Instytut Germanistyki: 131–138.

Sternberg R.J. (2001). Psychologia poznawcza. Tłumaczenie: E. Czerniawska i A. Matczak. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Sujecka-Zając J. (2016). Kompetentny uczeń na lekcji języka obcego. Wyzwania dla glottodydaktyki mediacyjnej. Lublin: Werset.

Tardif, J. (1992). Pour un enseignement stratégique: l'apport de la psychologie cognitive. Montréal: Éditions Logiques.

Tripp D. (1996). Zdarzenia krytyczne w nauczaniu. Kształtowanie profesjonalnego osądu. Warszawa: WSiP. Tłum. K. Kruszewski.

Vacher Y. (2015). Construire une pratique réflexive. Comprendre et agir. Louvain-La-Neuve : De Boeck Supérieur.

Wajda, E. (2009).”Samoocena nauczycieli języków obcych” [w:] Skuteczna nauka języka obcego Struktura i przebieg zajęć językowych (red. H. Komorowska). Warszawa: Wydawnictwa CODN: 71-80.

Wallace M. J. (1991). Training Foreign Language Teachers: A Reflective Approach. Cambridge: CUP.

Werbińska D. (2006). Skuteczny nauczyciel języka obcego. Warszawa: Fraszka Edukacyjna.

Wiedza: student zna i rozumie

- w pogłębionym stopniu miejsce i znaczenie nauk humanistycznych, w szczególności językoznawstwa stosowanego, w systemie nauk oraz ich specyfikę przedmiotową i metodologiczną (K_W01);

- w pogłębionym stopniu terminologię ogólną i szczegółową z zakresu językoznawstwa stosowanego ogólnego i francuskiego (K_W02);

- w pogłębionym stopniu tendencje, kierunki i metodologie badawcze w zakresie badań nad językiem, zwłaszcza w krajach francuskojęzycznego obszaru kulturowego

(K_W04);

- w pogłębionym stopniu podstawowe i złożone zagadnienia z zakresu językoznawstwa stosowanego ogólnego, francuskiego i frankofońskiego (K_W06);

- pojęcia: refleksja, metapoznanie, teorie subiektywne, kompetencja, umiejętność uczenia się, samoocena

- najważniejsze założenia wybranych teorii psychologicznych dotyczących uczenia się

- rolę postawy refleksyjnej i świadomości metapoznawczej w procesie nauczania/uczenia się języka oraz rozwoju zawodowego nauczycieli

- główne założenia i techniki stosowane w ramach refleksyjnej praktyki

Umiejętności: student potrafi

- samodzielnie zdobywać wiedzę i planować własne uczenie się, ukierunkowywać innych w tym zakresie oraz rozwijać złożone umiejętności, korzystając z różnych źródeł (K_U03);

Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do

- krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności, jak również dokonywania modyfikacji i korekt postaw i zachowań (K_K01).

Zaliczenie na ocenę. Warunki zaliczenia to obecność na zajęciach i pozytywne zaliczenie dwóch testów w sali. Dopuszczalne 2 nieobecności nieusprawiedliwione - za dodatkową nieobecność nieusprawiedliwioną student będzie miał 1 dodatkowe pytanie na teście, za dwie dodatkowe i więcej- może nie zostać dopuszczony do zaliczenia.

Aktualna informacja o terminie dyżurów osoby prowadzącej będzie zamieszczona na stronie Instytutu Romanistyki.