Socjologia kultury z elementami filozofii kultury i antropologii społecznej

ogólnouniwersyteckie

Wykład stanowi wprowadzenie do zagadnień, którymi zajmują się socjologowie kultury, badający związki pomiędzy kulturą a życiem społecznym. Przedmiotem wykładu będą również współczesne zjawiska i procesy kulturowe, zwłaszcza geneza, struktura i funkcje kultury masowej oraz proces globalizacji i charakter współczesnych powiązań transnarodowych jako zasadniczy przejaw globalizacji. Perspektywa socjologiczna w refleksji nad kulturą zostanie wzbogacona o elementy analizy filozoficznej oraz antropologicznej, uzupełniających problematykę w duchu antyredukcjonizmu, czyli przekonania, że współczesne fenomeny i procesy kulturowe stanowią w istocie wspólny przedmiot analiz oraz refleksji socjologii, filozofii i antropologii.

Wykład stanowi wprowadzenie do zagadnień, którymi zajmują się socjologowie kultury, badający związki pomiędzy kulturą a życiem społecznym. Przedmiotem wykładu będą również współczesne zjawiska i procesy kulturowe, zwłaszcza geneza, struktura i funkcje kultury masowej oraz proces globalizacji i charakter współczesnych powiązań transnarodowych jako zasadniczy przejaw globalizacji. Perspektywa socjologiczna w refleksji nad kulturą zostanie wzbogacona o elementy analizy filozoficznej oraz antropologicznej, uzupełniających problematykę w duchu antyredukcjonizmu, czyli przekonania, że współczesne fenomeny i procesy kulturowe stanowią w istocie wspólny przedmiot analiz oraz refleksji socjologii, filozofii i antropologii.

Kultura pośród dyscyplin – socjologia kultury, socjologia kulturowa („mocny program socjologii kulturowej” J. Alexandra) a filozofia kultury i antropologia społeczna oraz kulturowa. Zakres, przedmiot badań, metody

- Geneza kultury, pierwsze definicje, podstawowe cechy socjologicznego ujęcia kultury

- Antropologiczne (szerokie) oraz symboliczne (wąskie) ujęcie kultury. Pytanie o kryterium kultury symbolicznej

- Atrybutywne i dystrybutywne rozumienie kultury, kultura a cywilizacja

- Kultura jako forma komunikacji

- Socjalizacja oraz procesy nabywania i transmisji kultury

- Etnocentryzm i relatywizm kulturowy – problemy aksjologiczne, wartości w perspektywie socjologii i filozofii kultury

- Teorie zmian kulturowych

- Socjologia sztuki jako dziedzina socjologii kultury

- Kultura jako system

- Kultura masowa jako dominująca forma organizacji kultury symbolicznej – geneza, struktura, funkcje.

- Kultura masowa i jej krytycy. Szkoła Frankfurcka oraz nurt „niemieckiego ekstremizmu kulturowego”

- Globalizacja w ujęciu klasycznym – teoria imperializmu, teoria systemu światowego oraz teorie zależności.

- Współczesne teorie globalizacji – globalizacja a państwo narodowe i problem zbiorowych tożsamości.

- Kulturowe wymiary globalizacji i zwrot transnarodowy.

Literatura uzupełniająca do wykładu (nieobowiązkowa):

Kłoskowska A., Socjologia kultury, Warszawa 1981; W. Griswold, Socjologia kultury, Warszawa 2013; Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, Warszawa 1994; Clifford J., Kłopoty z kulturą, Warszawa 2000; Mead M., Kultura i tożsamość, Warszawa 1978; Gellner E., Narody i nacjonalizm, Warszawa 1991; Elias N., O procesie cywilizacji, Warszawa 2011 ; Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa 2002; Stiglitz J., Cena nierówności, Warszawa 2015; Alexander J. (ed.), Culture and Society. Contemporary Debates, Cambridge 1993; Alexander J. Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej, Kraków 2010; Benedict R., Wzory kultury, Warszawa 2008; Hann Ch., Antropologia społeczna, Kraków 2008; Eller J. D. Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Kraków 2012; Bauman Z., Kultura jako praxis, Warszawa 2012; Leach E., Kultura i komunikowanie. Logika powiązań symbolicznych. Wprowadzenie do analizy strukturalnej w antropologii społecznej, Warszawa 2010;

K_W02 ma uporządkowaną wiedzę z zakresu nauk społecznych i humanistycznych

K_W08 jest świadomy zróżnicowania społecznego oraz istnienia nierówności społecznych, a także ich wpływu na życie jednostek i funkcjonowanie grup społecznych

K_W15 posiada podstawową wiedzę o metodach badania zróżnicowania kulturowego

K_W16 posiada podstawową wiedzę o problemach wynikających ze zróżnicowania kulturowego współczesnego społeczeństwa

K_W24 posiada podstawową wiedzę o instytucjach i organizacjach odpowiedzialnych za transmisję norm i reguł w społeczeństwie, takich jak: systemy edukacyjne, prawo, moralność, religia, itp.

K_W35 jest świadomy wyboru określonej perspektywy teoretycznej i dostrzega konsekwencje tego wyboru

K_U06 potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach

K_U19 umie opisać rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa

Egzamin ustny lub egzamin pisemny (do wyboru)

zaliczenie przedmiotu w trybie poprawkowym - ustny lub pisemny egzamin