Chrześcijańskie tradycje liturgiczne (prawosławie, katolicyzm, anglikanizm, luteranizm)

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	3700-KON184-AL-OG
Kod Erasmus / ISCED:	08.0 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0220) Nauki humanistyczne Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu:	Chrześcijańskie tradycje liturgiczne (prawosławie, katolicyzm, anglikanizm, luteranizm)
Jednostka:	Wydział "Artes Liberales"
Grupy:	Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim
Punkty ECTS i inne:	(brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta. zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia:	polski
Rodzaj przedmiotu:	ogólnouniwersyteckie
Założenia (opisowo):	Potrzebna jest ogólna wiedza humanistyczna, podstawowe wiadomości dotyczące Kościoła prawosławnego, katolickiego, ewangelickiego oraz anglikańskiego, niezbędna jest podstawowa znajomość historii chrześcijaństwa
Skrócony opis:	Zajęcia są wstępem do poznania cyklu chrześcijańskich tradycji liturgicznych. Według nauki chrześcijańskiej Kościół został założony przez Chrystusa żyjącego i działającego na Ziemi w konkretnym czasie. Rok liturgiczny to czas obchodzony w Kościele w postaci świąt, których centralnym punktem jest Pascha – misterium paschalne: śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Oprócz cyklu rocznego na zajęciach omówione zostaną tradycje liturgiczne cyklu dobowego oraz tygodniowego, którego centralnym dniem jest niedziela, zwana na Wschodzie Małą Paschą. Na zajęciach studenci poznają rok liturgiczny w trzech chrześcijańskich tradycjach: prawosławnej, katolickiej i protestanckiej (ewangelickiej i anglikańskiej). Pomocą w rozważaniach będzie wybrana literatura przedmiotu, filmy, zdjęcia różnych celebracji liturgicznych w ciągu roku.
Pełny opis:	Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z chrześcijańskimi tradycjami liturgicznymi w kontekście roku liturgicznego. Omówiony będzie cykl dobowy, tygodniowy i roczny. Studenci zapoznają się z elementami tradycji i obrzędowości Kościoła prawosławnego, katolickiego i protestanckiego. Wspomniane będą także tradycje roku liturgicznego wybranych Kościołów orientalnych. Zaprezentowane zostaną również najważniejsze wydarzenia historyczne oraz podstawy teologiczne, które doprowadziły do uformowania się tradycji dzisiejszego roku liturgicznego. Omówione zostaną różnice między tradycją wschodnią (bizantyńską) oraz zachodnią (łacińską i reformacyjną). Jeśli chodzi o cykl dobowy i tygodniowy to oprócz takich nabożeństw, jak nieszpory czy jutrznia omówione będzie także główne nabożeństwo chrześcijańskie, jakim jest Eucharystia (Święta Liturgia, Masza Święta, Wieczerza Pańska). Pokazane będą różnice w pojmowaniu Eucharystii w prawosławiu, katolicyzmie oraz protestantyzmie (różnice w rozumieniu teologicznym oraz celebracji). Chrześcijański rok liturgiczny zostanie omówiony poczynając od września, kończąc na świętach celebrowanych w sierpniu. Centralny punkt tematyczny stanowić będzie Wielki Tydzień wraz ze Świętami Zmartwychwstania Pańskiego. Ponadto omówione zostaną: -Adwent i Wielki Post w Kościele zachodnim (rzymskokatolickim i protestanckim) -Post Filipowy, Wielki Post, Post Piotrowy oraz Post przed Zaśnięciem NMP w Kościele wschodnim (prawosławnym, grekokatolickim oraz staroobrzędowym) -,Dodekaorton” (12 głównych świąt w Kościele wschodnim) -,,Półrocze Pana” i ,,Półrocze Kościoła” (podział roku w Kościele ewangelickim) -Święta Maryjne i ich pojmowanie w Kościele Katolickim, prawosławnym i ewangelickim -Święta Apostołów i Świętych np. Święto Wszystkich Świętych (Pamiątka Świętych Pańskich) w Kościele prawosławnym, katolickim i protestanckim Zajęcia mają charakter konwersatorium. Każdy z uczestników zobowiązany jest przygotować się do zajęć następnych. Formą przygotowania jest zapoznanie się z literaturą przedmiotu. Przy zaliczeniu zajęć będą brane pod uwagę następujące elementy: odpowiedź ustna na ocenę, dotycząca omawianych podczas zajęć zagadnień, obecność (możliwe 2 nieobecności w ciągu semestru) i aktywne uczestnictwo w zajęciach. Dla chętnych będzie możliwość przygotowania i wygłoszenia referatu na wybrany przez siebie temat, po wcześniejszym uzgodnieniu tematyki z wykładowcą. Referat będzie brany pod uwagę przy ocenie na koniec semestru.
Literatura:	-Auge, M., Rok liturgiczny. To sam Chrystus, który trwa w swoim Kościele, Kraków 2013 -Charkiewicz J., Wielkie święta prawosławne, Warszawa 2013 -Dębski J., Pasja czyli historia męki, śmierci i zmartwychwstania Pana naszego Jezusa Chrystusa: http://old.luteranie.pl/pl/?D=547 -Gross J., Vivere Cum Ecclesia: Czas Pasyjny - Wielki Post i Wielkanoc, http://old.luteranie.pl/pl/?D=557 -Gross J., Podobieństwa i różnice pomiędzy Nabożeństwem Głównym Kościoła Luterańskiego a Mszą Świętą Kościoła Katolickiego: http://old.luteranie.pl/pl/?D=555 -Gross J., Rok kościelny w Kościele Ewangelicko-Augsburskim, http://old.luteranie.pl/pl/?D=556 - Jan Paweł II, Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich, Watykan 1990 -Ławreszuk M., Modlitwa wspólnoty. Historyczny rozwój prawosławnej tradycji liturgicznej, Białystok 2014. -Paprocki, H., Misterium Eucharystii, Kraków 2010 -Paprocki, H., Liturgie Kościoła prawosławnego, Kraków 2014 -Paprocki H., Boże Narodzenie w tradycji wschodniej, http://www.old.cerkiew.pl/prawoslawie/text.php?id=175
Efekty uczenia się:	W zakresie wiedzy: - wykazuje się podstawową wiedzą z zakresu obrzędowości Kościołów tradycji bizantyńskiej (prawosławnego, grekokatolickiego oraz staro obrzędowego), Kościoła rzymskokatolickiego oraz Kościołów (ewangelicko-augsburskiego, ewangelicko-reformowanego i anglikańskiego) - zna podstawowe zasady wiary chrześcijańskiej - zna wybraną terminologią w języku polskim - posiada podstawową wiedzę z zakresu obrzędowości chrześcijańskiej oraz teologii - zna przyczyny uformowania się roku liturgicznego - posiada podstawową wiedzę na temat wybranych Kościołów i ich głównych świąt - rozróżnia terminy: Msza Święta, Święta Liturgia, Wieczerza Pańska, obrządek, wyznanie, religia, Adwent, Wielki Post, Okres Pasyjny W zakresie umiejętności: - potrafi przygotować referat na wskazany przez prowadzącego temat - bierze udział w dyskusji na wybrane tematy dotyczące analizowanych zagadnień - wykorzystuje znajomość terminologii przedmiotowych zagadnień w wypowiedziach: - korzysta z wybranych tekstów kultury dla uzasadnienia własnego stanowiska na określony temat - w wypowiedziach posługuje się określoną w przedmiocie terminologią W zakresie kompetencji społecznych: - jest otwarty na dialog międzywyznaniowy i międzyreligijny. - wykazuje postawę otwartą na różnorodną kulturę poszczególnych narodów i grup etnicznych, rozumiejąc w kontekście historycznym formowanie się roku liturgicznego w różnych tradycjach chrześcijańskich -rozumie zasady tolerancji
Metody i kryteria oceniania:	-ocena jednego referatu przygotowanego i wygłoszonego przez studenta -aktywne uczestnictwo w zajęciach -odpowiedź ustna dotycząca tematyki zajęć

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.