American Economies and Economics (Ekonomia i gospodarki amerykańskie)

ogólnouniwersyteckie

UWAGA: niniejszy kurs NIE JEST dostępny dla studentów Wydziału Nauk Ekonomicznych i Wydziału Zarządzania UW, a także dla studentów zagranicznych (programu Erasmus i innych), którzy studiują nauki ekonomiczne lub zarządzanie na uczelniach macierzystych. Powyższy zakaz będzie bezwzględnie egzekwowany.

Kurs nie ma formalnych wymagań wstępnych, tj. uprzednia znajomość ekonomii czy matematyki wyższej nie jest niezbędna. Wymagana jest robocza znajomość angielskiego, jako że nauczanie i literatura są w całości w tym języku.

w sali

Celem kursu jest zaznajomienie uczestników z aktualnym stanem i niektórymi faktami z przeszłości gospodarki amerykańskiej. Zaznaczony będzie dorobek wybranych wybitnych ekonomistów amerykańskich oraz ich wpływ na naukę ekonomii i na kształt amerykańskiej gospodarki.

Zamiarem jest przeanalizowanie procesów gospodarczych wraz z ich wynikami oraz instytucjonalnych/strukturalnych cech gospodarki USA. Aby to osiągnąć, kurs rozpocznie się od wyjaśnienia szeregu podstawowych pojęć ekonomicznych. Następnie przeanalizujemy szereg instytucji, zwracając uwagę na zmiany, jakie w nich historycznie zachodziły. Gospodarka USA zostanie pokazana na (porównawczym) tle międzynarodowym, ze szczególnym uwzględnieniem pozostałych gospodarek obu Ameryk. Wskażemy dostępne źródła statystycznych danych gospodarczych oraz zanalizujemy sposoby w jakie są one zbierane i publikowane w USA. Położymy nacisk na wyszukiwanie oraz pobieranie informacji i danych z ogólnodostępnych pierwotnych źródeł internetowych.

Celem kursu jest zaznajomienie uczestników z aktualnym stanem i niektórymi faktami z przeszłości gospodarki amerykańskiej. Zamiarem jest przeanalizowanie zachodzących procesów wraz z ich wynikami, jak i instytucjonalnych/strukturalnych cech gospodarki USA. Aby to osiągnąć, kurs rozpocznie się od wyjaśnienia szeregu podstawowych pojęć ekonomicznych. W następnej kolejności przeanalizujemy szereg instytucji, zwracając uwagę na zmiany, jakie w nich historycznie zachodziły. Gospodarka USA zostanie pokazana na (porównawczym) tle międzynarodowym. Wskażemy dostępne źródła statystycznych danych gospodarczych oraz zanalizujemy sposoby w jakie są one zbierane i publikowane w USA. Położymy nacisk na wyszukiwanie oraz pobieranie informacji i danych z ogólnodostępnych pierwotnych źródeł internetowych. Kurs składa się z ośmiu modułów (bloków tematycznych) wymienionych poniżej:

BLOK 1: Omówienie organizacji kursu i wymagań egzaminacyjnych. Zagadnienia wstępne: przedmiot i metody ekonomii. Przegląd gospodarki USA: dziś i sto lat temu.

BLOK 2: Jak działa gospodarka. Podstawowe pojęcia (makro)ekonomii: podmioty gospodarcze; sektory gospodarki, ich funkcje i powiązania między nimi (okrężny ruch produktów i usług); rodzaje przedsiębiorstw; gospodarcze funkcje państwa.

BLOK 3: Podstawowa charakterystyka liczbowa sektora amerykańskich firm, gospodarstw domowych (i szerzej; ludności USA); instytucji finansowych oraz rządu federalnego (i jego budżetu). Źródła danych statystycznych dla wyżej wymienionych elementów gospodarki USA.

BLOK 4: System Rachunkowości Społecznej [SNA] (podstawowe pojęcia, historia, działalność Narodowego Biura Badań Gospodarczych [the NBER] - Wesley Mitchell i Simon Kuznets, rozwój systemu SNA i jego amerykańskiej wersji [NIPA] – podstawowe dziś używane kategorie; diagram ruchu okrężnego dla gospodarki USA. Wielkości nominalne i realne. PKB per capita jako miara dobrobytu – faktyczne statystyki Banku Światowego: USA na tle świata. Wzrost i falowanie PKB/DNB – długofalowy wzrost a cykl gospodarczy. Wielki Kryzys 1929-1933.

BLOK 5: Państwo i jego funkcje gospodarcze. Budżet: centralny, stanowy i lokalny. Opodatkowanie. Regulacja i deregulacja działalności gospodarczej. Ustawy antymonopolowe.

BLOK 6: Przedsiębiorstwa (w tym giełdy papierów wartościowych) ich różne formy organizacyjno-prawne występujące w USA: indywidualna działalność gospodarcza osób fizycznych, spółki i korporacje [w tym tzw. korporacja typu sub-S] – ich cechy i liczebność. Listy największych amerykańskich (publicznych i prywatnych) firm wg The Fortune i The Forbes. Giełdy papierów wartościowych i giełdy towarowe.

BLOK 7: Siła robocza, zatrudnienie, bezrobocie, związki zawodowe. Rynek pracy. Podaż i popyt na siłę roboczą. Stopa zatrudnienia, bezrobocia i aktywności zawodowej – definicje i faktyczne wielkości dla gospodarki USA (obecnie i historycznie). Amerykański ruch związkowy – historia i dzisiejsze znaczenie. Zmieniający się historycznie stosunek władz amerykańskich do związków zawodowych (w tym działania władzy legislacyjnej, sądowniczej i wykonawczej).

BLOK 8: Pieniądz i bankowość. Pochodzenie pieniądza i jego podstawowe funkcje. Ewolucja form pieniądza. Historia amerykańskiego pieniądza i bankowości. Bankowość centralna w USA. System Rezerwy Federalnej (The Fed) dzisiaj. Banki komercyjne. Inne instytucje finansowe i ich rola w kryzysie finansowym 2007-2009. Miary (podaży) pieniądza. Recesja gospodarcza (Wielka Recesja) a polityka Fed.

Literatura:

Outline of the U.S. Economy, USDS, Bureau of International Information Programs, 2012 edition.

Proszę samemu wygooglować powyższą pozycję w internecie lub ściągnąć ją z: http://photos.state.gov/libraries/amgov/30145/publications-english/120321_Outline_US_Economy_2012_CX2.pdf

Alternatywna, nieco zmieniona wersja jest dostępna na portalu about.com (ma ona szereg linków prowadzących do dalszych materiałów): http://economics.about.com/od/freeeconomicstextbooks/a/us_economy.htm

Od czasu do czasu będziemy także odwoływać się do fragmentów podręcznika (dostępnego w Czytelni OSA UW – najnowsze 15-te wydanie z 2014r.):

J. Gwartney, R. Stroup, R. Sobel, D. Macpherson, Economics. Private and Public Choice, Thompson / South Western, dowolne wydanie z XXI wieku (konkretne fragmenty zostaną podane podczas kursu - jeden egzemplarz najnowszego wydania jest dostępny w Bibliotece OSA)

Lektury dodatkowe: proszę regularnie sprawdzać zawartość e-learningu/Moodle’a dla naszego kursu zamieszczonego na http://kampus.come.uw.edu.pl .

Dodatkowo, studenci powinni wyszukać i nieco poprzeglądać następujące witryny internetowe zawierające mnóstwo informacji na przerabiane przez nas tematy. Podajemy kilka najważniejszych:

- 1. US Bureau of Economic Analysis (of the US Department of Commerce)

- 2. US Bureau of Labor Statistics (of the US Department of Labor)

- 3. US Census Bureau

- 4. GPO Gate [General Publications Office - USA]

- 5. FRED [Federal Reserve Bank Economic Database]

- 6. The Forbes [a magazine]

- 7. The Fortune [a magazine]

- 8. The Wall Street Journal [an economic daily]

- 9. NYSE [the New York Stock Exchange - Euronext]

- 10. http://www.usgovernmentspending.com/ [good source of data and graphs on US gov’t]

1. WIEDZA

Po ukończeniu tego kursu student powinien:

* Znać podstawowy żargon ekonomii, by móc właściwie opisywać historyczne fakty i procesy gospodarcze zachodzące w gospodarce amerykańskiej od końca 18. wieku.

* Rozumieć różnice między mechanizmami wyboru prywatnego i publicznego – jako dwoma podstawowymi mechanizmami alokacji zasobów stosowanymi w zmieniających się proporcjach przez ponad dwa stulecia rozwoju amerykańskiej gospodarki.

* Rozumieć rolę rynku i wolnej przedsiębiorczości w historycznym rozwoju gospodarki USA, a także jasno widzieć historyczną tendencję wciąż rosnących rozmiarów państwa na poziomie federalnym i stanowym/lokalnym – wraz z tego gospodarczymi konsekwencjami.

* Znać podstawowe cechy charakterystyczne i problem następujących sektorów i rynków gospodarki USA: rządu centralnego i jego budżetu, producentów prywatnych (firm), rynku pracy, instytucji i przedsiębiorstw finansowych. Obecnie i w przeszłości.

* Znać szereg najważniejszych instytucji gospodarczych amerykańskiego świata finansów i bankowości – wliczając w to czołowe giełdy papierów wartościowych i giełdy towarowe (Nowy Jork i Chicago) – wraz z ich historyczną ewolucją.

* Potrafić wymienić szereg ważnych współczesnych oraz historycznych postaci amerykańskiej gospodarki i ekonomii oraz znać i rozumieć wagę ich osiągnięć.

2. UMIEJETNOŚCI

Po ukończeniu tego kursu student powinien:

* Umieć zidentyfikować podstawowe sektory współczesnej gospodarki USA i scharakteryzować je liczbowo.

* Umieć zmierzyć przepływy między tymi sektorami , tj. zastosować podstawowe miary amerykańskiej wersji Systemu Rachunkowości Społecznej (systemu NIPA) oraz wiedzieć jak zmieniały się one od czasu pionierskich prac NBER we wczesnych latach 1920-ych.

* Móc łatwo znaleźć źródła dobrej jakości danych statystycznych opisujących gospodarkę USA i jej części, pobrać dane, obrobić je, zrozumieć i użyć w praktyce.

3. KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Po ukończeniu tego kursu student powinien:

* Być świadomy istnienia poważnych różnic między ekonomistami, jeśli chodzi o ich opinie na temat ważnych problemów gospodarki USA – teraz i w przeszłości, a w szczególności jeśli chodzi o rolę państwa i rynku w jej funkcjonowaniu i rozwoju.

* Być świadomy kosztów wprowadzania konkretnych rozwiązań instytucjonalnych i posunięć polityki gospodarczej przez władze centralne (federalne) USA – szczególnie od lat 1930-ych - oraz tego, jak rozkładają się one na poszczególnych uczestników gry ekonomicznej.

* Być otwarty na różne poglądy i opinie, jakie nasi dyskutanci mogą wyrażać na ten konkretnych problemów gospodarki amerykańskiej.

* Zaakceptować prawdę, że ekonomiści jedynie proponują pewne rozwiązania, a wdrażają je lub nie politycy .

* Potrafić zastosować zdobytą wiedzę na temat gospodarki USA – tak, jak rozwijała się na przestrzeni ostatnich ponad 200 lat - w prowadzonych dyskusjach oraz potencjalnie do rozwiązywania problemów, z jakimi spotka się podczas studiowania innych aspektów społeczeństwa amerykańskiego, a także w przyszłej pracy zawodowej.

Końcowa ocena będzie wystawiona na podstawie wyników pisemnego egzaminu (testu) końcowego.

Wymagana będzie wiedza z wykładów i wskazanej w sylabusie literatury, w tym rozsądnej znajomości podstawowych danych statystycznych podawanych na zajęciach i w literaturze (oczywiście bez wielkiej precyzji).

Test może zawierać pytania: do wyboru, typu prawda-fałsz, graficzne i otwarte. Do zaliczenia potrzeba 50% punktów. Od studentów studiów stacjonarnych (dziennych) wymagane jest regularne uczestnictwo w zajęciach: w związku z tym, usprawiedliwienia nieobecności na egzaminie (teście) końcowym przywołujące jako przyczynę konflikt z innymi obowiązkami studenta lub wyjazdem zagranicznym nie będą uwzględniane. Terminy zerowe i indywidualne (w tym indywidualne poprawki) nie będą organizowane. Regularna poprawka będzie oferowana w sesji poprawkowej i będzie miała format przystający do oryginalnego testu. Skala ocen testu poprawkowego może się różnić od oryginalnej. Uczciwość akademicka będzie w pełni wymagana i bezwzględnie egzekwowana podczas egzaminów (testów).

nie ma