California and Latinx Culture

fakultatywne

Celem kursu jest zapoznanie studentów z szeregiem zjawisk, procesów i dokonań składających się na szeroko rozumianą kulturę latynoską w Kalifornii. Ponieważ Kalifornia jest wprowadzona do świata zachodniego w procesie kolonizacji hiszpańskiej i dalej w efekcie trwającej nieco ponad dwie dekady państwowości meksykańskiej obecność kultury latynoskiej jest centralnym faktem dotyczącym tożsamości tego regionu, którego era anglosaska, zaczynająca od wojny meksykańsko-amerykańskiej (1846-18484) nie zdołała zdecentralizować. Reakcje Anglosasów do tej spuścizny można rozumieć różnorodnie - od kreatywnej adaptacji do jawnej negacji i wykluczenia - nigdy nie były one jednak neutralne co dowodzi faktu niezbywalności latynoskiej tożsamości tego regionu.

Kurs analizuje i problematyzuje zatem kulturę Latinx (Latino/a) w relacji do szerszej kultury regionu i calego kraju. Omawiane są zjawiska historyczne składające się na fundamenty kultury latynoskiej w regionie oraz liczne przykłady działalności artystycznej, społecznej i politycznej, która nadawała kształt i budowała i buduje nadal niezwykle różnorodną tkankę kultury takich miejsc jak Los Angeles, San Diego, San Francisco, a także, Fresno, Delano, i inne. Poznajemy artystów i ich propozycje, prądy myślowe, ruchy społeczne w relacji do specyfiki miejsc i kontekstów historycznych.

Po ukończeniu kursu, słuchacze będą mogli samodzielnie rozpoznawać złożoną mapę kultury Latino/a w Kalifornii, doceniać relacje tej kultury z innymi grupami etnicznymi w USA i na świecie, umieszczać prądy kalifornijskie w relacji do szerszej kultury Latinx w USA, itd. Studiowane są: muzyka, literatura, teatr, malarstwo, muralizm, architektura, wydarzenia historyczne i miejsca o znaczeniu kulturowym, związki z kulturą rdzennych Kalifornijczyków, i inne.

mieszany: w sali i zdalnie
w sali

Kurs poświęcony zagadnieniom związanym z kulturą Latinx w Kalifornii. Obszary zainteresowania to: muzyka, teatr (teatro), literatura, komiksy, sztuki piękne, performance art, solo performance, moda, tatuaże, kultura samochodowa, architektura, religijność, ruchy społeczne, etc. Zagadnienia te omawiane są w relacji do siebie, w kontekście historycznym, w odniesieniu do teorii krytycznych i estetycznych, paradygmatów epistemologicznych i aksjologicznych w odniesieniu do, m.in.: pojęcia mestizaje czy kultur rdzennych. Ramy czasowe kursu: od momentu kolonizacji (1769) do współczesności choć szczególny nacisk kładziony jest na zjawiska ostatnich dekad, tzn. jakie miały miejsce w okresie od Ruchu Chicano/a (lata 1960.) do teraźniejszości. Przykładowe tematy i artyści: El Teatro Campesino, lowridery, muralizm, Guillermo Gomez-Pena, James Luna, film Chicano, Los Angeles Theater Center, Culture Clash, Mission District, East LA, Chicano punk, etc.

Kalifornia jest najliczniejszym stanem w USA a Latynosi (znani także jako Hispanics) są najliczniejszą grupą etniczną go zamieszkującą. Termin "Latnix", inne określenie tej samej grupy, funkcjonuje od niedawna w akademii jako bardziej neutralne genderowo, gdyż pozwala uniknąć dychotomii wpisanej w "Latino/a". Oba terminy są preferowane tutaj i stosowane zamiennie, gdyż w odróżnieniu od “Hispanic” nie uprzywilejowują dziedzictwa hiszpańskiego kosztem spuścizny metysażu czy kultur rdzennych. Jakąkolwiek jednak kategorię zastosujemy na myśli tu mamy różnorodną i wielorasową grupę zawierającą w sobie takie tożsamości jak Chicanos/as, Meksykano-Amerykanów, Indo-Hispanics, Cuban Americans, Salwadorczyków i inne narodowości z Ameryki Środkowej, Portorykańczyków, imigrantów z Ameryki Łacińskiej (np. Chile) i innych.

W Kalifornii, społeczność Latinx tworzy zróżnicowaną i żywotną kulturę od czasu przybycia Hiszpanów w roku 1769. Dziś kultura ta kwitnie nie tylko w takich centrach metropolitalnych jak Los Angeles, San Diego, czy Bay Area ale także w społecznościach wiejskich i małych miasteczkach. Wszędzie nowoczesność styka się z tradycjami regionalnymi, odpowiada na konteksty polityczne i społeczne, odzwierciedla i wyznacza globalne trendy sztuki i publicznej debaty. Odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu regionalnej i narodowej świadomości czego dowodem są debaty na temat amerykańskiego rasizmu, imigracji, praw pracowniczych, zagadnień związanych z granicą pomiędzy USA a Meksykiem.

Podczas kursu zarysowane zostaną: historia obecności Latynosów na Południowym Zachodzie USA, główne cechy charakterystyczne tej kultury i jej mity założycielskie, zmieniające się konteksty i cele, ikony kultury, prądy estetyczne, różnorodność stylów regionalnych, związki z szerszą kulturą USA i inne.

Obszary zainteresowania to: muzyka, teatr (teatro), literatura, komiksy, sztuki piękne, performance art, solo performance, moda, tatuaże, kultura samochodowa, architektura, religijność, ruchy społeczne, etc. Zagadnienia te omawiane są w relacji do siebie, w kontekście historycznym, w odniesieniu do teorii krytycznych i estetycznych, paradygmatów epistemologicznych i aksjologicznych w odniesieniu do, m.in.: pojęcia mestizaje czy kultur rdzennych.

Celem końcowym jest zarysowanie mapy różnorodności kultury Latinx w Kalifornii, wskazanie kluczowych prądów, wyposażenie studentów w kompetencję i wrażliwość kulturową, zainspirowanie dalszych poszukiwań, oraz pobudzenie zdolności rozpoznawania zjawisk kultury światowej inspirowanych przez kulturę Latinx i hybrydowych form tej kultury inspirowanych przez zjawiska zewnętrzne, spoza Kalifornii czy USA.

Alarcon, Norma. “Chicana’s Feminist Literature: A Revision Through Malintzin/or Malintzin: Putting Flesh Back on the Object.” The Brdge Called My Back: Writings by Radical Women of Colo. Eds. Cherrie Moraga and Gloria Anzaldua. New York: Kitchen Table/Women of Color Press, 1981. 182-190.

Aldama, Arturo J., and Naomi H. Quiñonez, eds. Decolonial Voices: Chicana and Chicano Cultural Sensibilities in the 21st Century. Bloomington: Indiana University Press, 2002.

Alfaro, Luis. Bitter Homes and Gardens. Plays from South Coast Repertory: Hispanic Playwrights Project Anthology. New York: Broadway Play Publishing, 2000. 1-53.

_______ . Downtown. O Solo Homo. Eds. Holy Hughes and David Roman. New York: Grove, 1998. 313-48.

Arizon, Alicia. Latina Performance: Traversing the Stage. Bloomington: Indiana UP, 1999.

Avalos, David. “A Wag Dogging a Tale.” La Frontera/The Border: Art about the Mexico/United States Border Experience. San Diego: Centro Cultural de la Raza and Museum of Contemporary Art, 1993. 59-75.

Bagby, Beth. “El Teatro Campesino: Interviews with Luis Valdez.” Tulane Drama Review Summer (1967): 70-80.

Bag, Alice. Vilence Girl: East L.A. Rage to Hollywood Stage. A Chican Punk Story. Port Townsand, WA: 2011.

Barnett, Alan W. Community Murals: The People’s Art. Philadelphia: The Art Alliance Press, 1984.

Broyles, Yolanda Julia. El Teatro Campesino: Theater in Chicano Movement. Austin: University of Texas Press, 1994.

Burciaga, Jose Antonio. Drink Cultura: Chicanismo. Santa Barbara: Joshua Odell editions, 1993.

Carrasco, David. “A Perspective for a Study of Religious Dimensions in Chicano Experience: ‘Bless Me, Ultima’ as a Religious Text.” The Chicano Studies Reader: An Anthology of Aztlán, 1970-2000. Eds. Chon A. Noriega, Eric R. Avila, Karen Mary Davalos, Chela Sandoval, and Rafael Perez-Torres. Los Angeles: UCLA Chicano Studies Research Center Publications, 2001. 301-326. Reprinted from Aztlán: A Journal of Chicano Studies 13 Spring and Fall (1982).

Castillo, Ana, ed. Goddess of the Americas: Writings on the Virgin of Guadalupe. New York: Riverhead Books, 1997.

Chicano! Mexican American Civil Rights Movement. Dir. Hector Galan and Mylene Moreno. Los Angeles: Galán Productions, Inc. and The National Latino Communications, 1996.

Culture Clash. A Bowl of Beings. Dir. José Luis Valenzuela. Prod. Moctesuma Esparza and Robert Katz. Los Angeles, KCET-TV, 1992.

_______ . Carpa Clash Program. Los Angeles: Mark Taper Forum Fall Festival, 1993.

_______ . Life, Death, and Revolutionary Comedy: the Mission, A Bowl of Beings, Radio Mambo. New York: Theatre Communications Group, 1998.

Davalos, Karen Mary. Yolanda M. López. Los Angeles: UCLA Chicano Studies Research Center Press, 2008.

Dunitz, Robin J. Street Gallery: Guide to 1000 Los Angeles Murals. Los Angeles: RJD Enterprises, 1993.

Fight in the Fields: César Chávez and the Farmworkers’ Struggle. Dir. Rick Tejada-Flores and Ray Telles. San Francisco, CA: Paradigm Productions, 1997.

Fusco, Coco, ed. Corpus Delecti: Performance Art of the Americas. London: Routledge, 2000.

Gaspar de Alba, Alicia. Chicano Art: Inside/Outside the Master’s House. Cultural Politics and the CARA Exhibition. Austin: University of Texas Press, 1998.

Goméz-Peña, Guillermo. “From Art-Mageddon to Gringostroika: A Manifesto Against Censorship.” Warrior for Gringostroika: Essays, Performance Texts, and Poetry. Saint Paul, Minnesota: Graywolf Press, 1993. 55-63.

_______. Warrior for Gringostroika: Essays, Performance Texts, and Poetry. Saint Paul, Minnesota: Graywolf Press, 1993.

Gonzáles, Rodolfo “Corky.” I Am Joaquin/Yo soy Joaquin. New York: Bantam, 1972.

Hernandez, Jaime. The Girl from H.O.P.P.E.R.S.. A Love and Rockets Book. Seattle: Fantagraphics, 2007.

Herrera, Juan Felipe. Half of the world in Light: New and selected Poems. Tucson: University of Arizona Press, 2008.

Herrera-Sobek, María. “Mexican American Oral Traditions.” Foley Teaching 216-24.

_______ . The Mexican Corrido: A Feminist Analysis. Bloomington: University of Indiana Press, 1990.

Huerta, Jorge. Chicano Drama: Performance, Society and Myth. Cambridge: Cambridge University Press, 2000.

_______ . Chicano Theater: Themes and Forms. Tempe: Bilingual Press, 1982.

Kanellos, Nicolas. Mexican American Theater: Legacy and Reality. Pittsburgh: Latin American Literary Review, 1987.

_______ , ed. Mexican American Theatre: Then and Now. Houston: Arte Publico Press, 1983.

Kondo, Dorinne. “(Re)Visions of Race: Contemporary Race Theory and the Cultural Politics of Racial Crossover in Documentary Theatre.” Theatre Journal. 52 March (2000): 81-107.

Kraniauskas, John. Introduction. Mexican Postcards. By Carlos Mosiváis. New York: Verso, 1997. ix-xxii.

Kun, Josh D. “The Aural Border.” Theatre Journal. 52 March (2000): 1-21.

Leal, Luis. “In Search of Aztlán.” Trans. Galdys Leal. Denver Quarterly 16 Fall (1981): 16-22.

Leinweaver, Richard E. “Rabinal Achi.” Latin American Theatre Review 1/2 (1968) 3-11.

Lipsitz, George. Time Passages: Collective Memory and American Popular Culture. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1990.

Loza, Steven. Barrio Rhythm: Mexican American Music in Los Angeles. Urbana: University of Illinois Press, 1993.

Maciel, David R., and María Herrera-Sobek, eds. Culture Across Borders: Mexican Immigration and Popular Culture. Tucson: The University of Arizona Press, 1998.

Monsivais, Carlos. Mexican Postcards. Trans. John Kraniauskas. London: Verso, 1997.

Montoya, José. In Formation: 20 Years of Joda. Aztlán: Chusma House Publications, 1992.

Moraga, Cherrie. Giving up the Ghost. Heroes and Saints and Other Plays. By Cherrie Moraga. Albuquerque: West End Press, 1994. 1-35.

______ . “Sour Grapes: The Art of Anger in América.” Festival of Chicano Theater Classics: Essays on Chicana/o Theater. Los Angeles: UCLA, 2002. 58-62. Reprinted from a working manuscript: The Collected Plays and Pensamientos of Cherrie Moraga, 1997.

Moraga, Cherrie, and Gloria Anzaldua, eds. This Bridge Called My Back: Writings by Radical Women of Color. New York: Kitchen Table, Women of Color Press, 1983.

Morton, Carlos. Rancho Hollywood. in Kanellos, Nicolas and Jorge A. Huerta. Nuevos Pasos: chicano and Puerto Rican Drama. Houston: Arte Publico Press, 1989. 43-64.

Munoz, Jose Esteban. Disidentifications: Queers of Color and the Performance of Politics. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1999.

Noriega, Chon A., Eric R. Avila, Karen Mary Davalos, Chela Sandoval, and Rafael Perez-Torres, eds. The Chicano Studies Reader: An Anthology of Aztlán, 1970-2000. Los Angeles: UCLA Chicano Studies Research Center Publications, 2001.

Paz, Octavio. “The Sons of Malinche.” Labirynth of Solitude. Trans. Lysander Kemp. NewYork: Grove Press, 1962. Quoted from Ana Castillo, ed. Goddess of the Americas: Writings on the Virgin of Guadalupe. New York: Riverhead Books, 1997. 197-208.

Peña, Manuel. The Mexican American Orquesta: Music, Culture, and the Dialectic of Conflict. Austin: University of Texas Press, 1999.

Perrez-Torrez, Rafael. Movements in Chicano Poetry: Against Margins, Against Myths. New York: Cambridge Univ. Press, 1995.

_____ . Mestizaje: Critical Uses of Race in Chicano Culture. Minneapolis: University of Minnesota Press, 2006.

Puzyna, Konstanty. “W Campesino Śmieszy Śmierć.” Dialog 10 (1978): 137-144.

Romo, Terezito. Malaquias Montoya. Los Angeles: UCLA Chicano Studies Research Center Press, 2011.

Saldivar, José David. Border Matters: Remapping American Cultural Studies. Berkeley: University of California Press, 1997.

Saldívar, Ramón. Chicano Narrative: The Dialectics of Difference. Madison: University of Wisconsin Press, 1990.

Salt of the Earth. Dir. Herbert Biberman. Los Angeles: Voyager Company, 1985 [1954].

Valdez, Luis. Corridos!: Tales of Passion and Revolution / Dir. Luis Valdez. San Francisco, CA: KQED Inc and El Teatro Campesino, 1987.

_______ . “Notes on Chicano Theater.” Early Works: Actos, Bernabe and Pensamiento Serpentino. Houston: Arte Publico Press, 1990.

_______ . “Pensamiento Serpentino.” Luis Valdez Early Works: Actos, Bernabe and Pensamiento Serpentino. Houston: Arte Publico Press, 1990.

Ybarra-Frausto, Tomas. “I Can Still Hear the Applause: La Farandula Chicana: Carpas y Tandas de Variedad.” Kanellos, Hispanic Theatre 45-60.

_______ . “La Chata Noloesca: figura del donaire” Kanellos, Mexican American Theater: Then and Now 41-51.

i inne.

WIEDZA

Po skończeniu kursu student:

a) Nazywa i interpretuje pod względem jakościowym różne przejawy kultury Latinx w Kalifornii

b) zna chronologię rozwoju kultury Latinx w kalifornii i wymienia jej przedstawicieli

c) rozumie specyfikę kultury Latinx w relacji do zjawisk społecznych w USA

d) używa terminologii technicznej i teoretycznej w odniesieniu do przykładów kultury Latinx i potrafi ją stosować

e) rozpoznaje ruchy społeczne w ramach kultury Latinx, które dały początek zjawiskom artystycznym i inspirują jej rozwój.

UMIEJĘTNOŚCI

Po skończeniu kursu student:

a) formułuje własne sądy dotyczące kultury Latinx w relacji do zjawisk społecznych

b) potrafi porozumiewać się z wykorzystaniem fachowej terminologii z zakresu nauki o kulturze w relacji do kultury Latinx

c) dostrzega i rozumie jak różne zjawiska kultury Latinx odzwierciedlaja zjawiska społeczne w Kalifornii i w USA

d) rozróżnia przedstawicieli różnych grup etnicznych w ramach kultury Latinx

KOMPETENCJE

Po skończeniu kursu student:

a) prowadzi dyskusję na temat kultury Latinx i aktywnie interpretuje jej zjawiska w odniesieniu do innych zjawisk kulturowo-społecznych

b) rozumie rolę kultury Latinx w Kalifornii w kontekście przemian społeczno-historycznych jakie zachodzą w Stanach Zjednoczonych

c) jest przygotowany do uczestnictwa w wydarzeniach z zakresu promocji i analizy kultury Latinx i potrafi rozróżniać znaczenie jej produkcji artystycznych w kontekście kultury amerykańskiej

OCENY i KRYTERIA

1. OBECNOŚĆ OBOWIĄZKOWA - dozwolone DWIE NIEOBECNOŚCI NIEUSPRAWIEDLIWIONE w semestrze. rejestr spóźnień - trzy spóźnienia oznacza nieobecność.

2. Zaliczenie od min. 51% oceny całkowitej.

3. OCENA OSTATECZNA wyliczona na podstawie: a) sumy całkowitej z quizów, raportów, uczestnictwa w zajęciach, eseju na podstawie badań własnych; b). Obecności i rejestru spóźnień - więcej niż dwie nieusprawiedliwione nieobecności skutkują obniżeniem oceny o pół stopnia od każdej kolejnej nieobecności; trzy spóźnienia oznaczają dopisanie jednej nieobecności.

4. Prace złożone po terminie nie podlegają ocenie; brak możliwości odrobienia opuszczonego quizu.

Elementy poddane ocenie:

- KRÓTKIE PRACE PISEMNE - max. 250 słów, przesłane mailem w terminie, 7-10 stron w semestrze - 30% oceny końcowej

- PROJEKT KOŃCOWY - studenci przygotowują esej końcowy (5 stron) na podstawie przeprowadzonych badań - 30% oceny końcowej

- QUIZY - krótkie, mieszane - 30% oceny końcowej

- AKTYWNY UDZIAŁ W ZAJĘCIACH - 10% oceny końcowej