Ewolucja ustrojów państwowych i instytucji prawnych - ćwiczenia [2200-1P006C] Semestr letni 2018/19
Ćwiczenia, grupa nr 24

A. Ajnenkiel, Konstytucje polskie 1791 – 1997, wyd. 2

J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, wyd. VI.

A. Moniuszko, Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej (XVI–XVIII w.): Zarys wykładu z wyborem źródeł, Warszawa 2017, dostępne:

http://naszestrony.eu/campidoglio/graph/srodki/sadownictwo-rp-szlach.pdf

M. Wąsowicz, Historia ustroju państw Zachodu, wyd. 3 [MW]

M. Wąsowicz, Prawo i obywatel, Warszawa 2015

Literatura dodatkowa do poszczególnych tematów podana w poszczególnych tematach, bądź – przed zajęciami.

1-2. Kwestie organizacyjne ( zaliczenia, egzaminy, Olimpiada Historycznoprawna). Prawo publiczne – prawo prywatne, w dawnej Rzeczypospolitej podział odmienny: prawo polityczne – prawo sądowe. Początki kształtowania się konstytucjonalizmu i parlamentaryzmu.

Źródła: Magna Charta Libertatum. Artykuły henrykowskie.

Literatura: M. Wąsowicz, Prawo i obywatel. Rzecz o historyczno-prawnych korzeniach europejskiego standardu ustrojowego, Warszawa 2015, s. 25-83; B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009 (i później); A. Ajnenkiel, Konstytucje polskie 1791–1997, Warszawa 2007.

3-4. Prawo inicjatorem społecznej ewolucji. Dzieło Sejmu Wielkiego.

Źródło: Konstytucja 3 maja, ustawy z nią związane: Miasta Nasze Królewskie.

Literatura: B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009 (i późniejsze); A. Ajnenkiel, Konstytucje polskie 1791–1997, Warszawa 2007.

5-7. Porządkowanie państwa po gwałtownych przemianach. Odgórna modernizacja Napoleona I. Poligon doświadczalny liberalizmu Aleksandra I.

Źródła: Konstytucja Księstwa Warszawskiego, Konstytucja Królestwa Polskiego.

Literatura: B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009 (i później); A. Ajnenkiel, Konstytucje polskie 1791–1997, Warszawa 2007.

8. Bo ni z tego ni z owego mamy Polskę na pierwszego… Odbudowa państwa czy tworzenie bytu nowego?

Źródła: Dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej…, Mała konstytucja z 1919 r.

Literatura: B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009 (i później); A. Ajnenkiel, Konstytucje polskie 1791–1997, Warszawa 2007.

9-11. Stabilizacja państwa, ale – czy rzeczywista? Konstytucja 1921 r. w teorii i praktyce.

Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1921 r.

Literatura: B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009 (i później); A. Ajnenkiel, Konstytucje polskie 1791–1997, Warszawa 2007.

12. Rewolucja bez rewolucyjnych konsekwencji, czy próba racjonalizacji niedomagań ustroju? Faktyczna destrukcja konstytucji.

Źródło: Nowela sierpniowa z 1926 r.

Literatura: B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009 (i później); A. Ajnenkiel, Konstytucje polskie 1791–1997, Warszawa 2007.

13-15… uchwalenie… jej dowcipem i trikiem nie jest zdrowe. Oryginalne polskie rozwiązanie ustrojowe: wzór dla Getúlio Vargasa i Antanasa Smetony?

Źródło: Konstytucja kwietniowa z 1935 r.

Literatura: B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009 (i później); A. Ajnenkiel, Konstytucje polskie 1791–1997, Warszawa 2007, W. Rostocki, Pięćdziesiąt pięć lat mocy obowiązującej Konstytucji Kwietniowej. Ustrój władzy państwowej w ustawie zasadniczej i w praktyce, Lublin 2002.

16-17. Nie kartka wyborcza nas tu przyniosła i nie kartka wyborcza nas stąd zdejmie. […] Władzy raz zdobytej nie oddamy nigdy. Za cieniutką fasadą legalizmu – konstytucja 1952 r., geneza, przemiany i praktyka stosowania.

Źródło: Manifest PKWN, Mała konstytucja 1947 r., Konstytucja PRL 1952 r.

Literatura: A. Ajnenkiel, Konstytucje polskie 1791–1997, Warszawa 2007.

18. Suwerenność narodowa należy do ludu, który wykonuje ją przez swych przedstawicieli i w drodze referendum. Remedium na dominację legislatywy: konstytucja Francji z 1958 r.: geneza, przemiany, praktyka (cohabitation)

Źródło: Konstytucja Republiki Francuskiej 1958 r. (z wyszczególnieniem zmian, zwłaszcza w 1962 r.)

Literatura: M. Wąsowicz, Historia ustroju państw Zachodu, Warszawa 2011; A. Pułło, Ustroje państw współczesnych, Warszawa 2007.

19-20. Dawne prawo polskie a jego tradycje w prawie prywatnym XIX w. Prawo ziemskie. Małżeńskie prawo ziemskie, recepcja francuskiego modelu prawa małżeńskiego. Dożywocie w prawie ziemskim i recepcja w ABGB (do roku 2009). Tzw. staropolska hipoteka na tle rozwiązań europejskich.

Źródła: konstytucja O ważności zapisów 1588 r., ustawa hipoteczna 1825 r.; Kodeks Napoleona, Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego 1825 (części dot. małżeństwa), ABGB (dożywocie).

Literatura: A. Moniuszko, Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej (XVI–XVIII w.): Zarys wykładu z wyborem źródeł, Warszawa 2017: dostępne:

http://naszestrony.eu/campidoglio/graph/srodki/sadownictwo-rp-szlach.pdf

P. Pomianowski, Rozwód w XIX wieku na centralnych ziemiach polskich. Praktyka stosowania Kodeksu Napoleona w latach 1808–1852, Warszawa 2018.

analiza źródeł, elementy pracy grupowej, rozwiązywanie stanów faktycznych (na podstawie propozycji studentów)

Warunki zaliczenia ćwiczeń

Obecność na zajęciach. Bez żadnych konsekwencji dopuszczalne są trzy nieobecności na zajęciach w ciągu całego roku. Większa ich liczba wymaga zaliczenia za pomocą colloquium. Nieobecność na więcej niż połowie zajęć – poza szczególnymi przypadkami losowymi – powoduje brak możliwości zaliczenia ćwiczeń

Colloquium zaliczeniowe dla całej grupy – bez względu na osiągnięcia podczas semestru – na jej życzenie.

Dopuszczenie do egzaminu w terminie zerowym:

1. Obecność na ćwiczeniach i regularna aktywność na nich (ocena bieżąca).

2. Zaliczenie colloquium dopuszczającego (w drugiej połowie kwietnia) – na ocenę minimum dobrą. Jego zakres obejmuje: całość materiału przerobionego na ćwiczeniach.