Ewolucja ustrojów państwowych i instytucji prawnych - ćwiczenia [2200-1P006C] Semestr zimowy 2019/20
Ćwiczenia, grupa nr 6

A. Ajnenkiel: Konstytucje polskie w rozwoju dziejowym 1791 – 1997, Warszawa 2001

J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak: Historia ustroju i prawa polskiego, wyd. 6

J. Baszkiewicz: Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 2001

A. Moniuszko: Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej (XVI -XVIII w.): zarys wykładu z wyborem źródeł. Warszawa 2017

A. Pułło: Ustroje państw współczesnych, Warszawa 2007

K. Sójka-Zielińska: Historia prawa, wyd. 10 i późn.

M. Sczaniecki: Powszechna historia państwa i prawa, wyd. 9

M. Wąsowicz: Historia ustroju państw Zachodu, wyd. 3

M. Wąsowicz: Prawo i obywatel, Warszawa 2015

W. Witkowski: Historia administracji w Polsce 1764 – 1989, Warszawa 2007

1. Kwestie organizacyjne. Periodyzacja dziejów państwa i prawa.

2. Wolna elekcja viritim. Kompetencje króla w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

3. Wiece – sejmy – sejmiki ziemskie. Dwuizbowy sejm walny. Izba poselska instytucją szlacheckiej demokracji reprezentacyjnej.

4. Staropolskie prawo prywatne (małżeńskie, spadkowe, pochodne nabycie własności, zastawy, hipoteka polska).

5. Zasady procesu skargowego. Proces ziemski: dwuinstancyjność, środki zaskarżenia wyroków. Zasady procesu inkwizycyjnego - miejski proces karny.

6. Konstytucja 3 Maja 1791 r.: ustrój społeczny, naczelne zasady ustroju politycznego, władza ustawodawcza i władza wykonawcza.

7. Nowy porządek: Deklaracja praw człowieka i obywatela z 1789 roku. Francuska monarchia konstytucyjna według konstytucji z 1791 r. i Karty Konstytucyjnej Ludwika XVIII z 1814 roku.

8. Republika prezydencka według konstytucji federalnej USA.

9. Narzucona modernizacja: Księstwo Warszawskie. Recepcja francuskiego prawa cywilnego.

10. Czy rosyjski autokrata może być polskim monarchą konstytucyjnym?

11. Koncepcja państwa prawnego. Sądownictwo administracyjne w Austrii i w Prusach. Sądownictwo administracyjne w II Rzeczypospolitej.

12. Decentralizacja administracji. Samorząd terytorialny w Prusach, w Austrii i w II Rzeczypospolitej.

13. Autonomia. Statut krajowy dla Galicji. Kurialny system wyborczy. Dualizm administracji.

14. Istota parlamentarnej formy rządów. Republika parlamentarna według konstytucji i praktyki ustrojowej III i IV Republiki Francuskiej.

15. 1918 rok: Polska odrodzona czy państwo nowe? Prowizoria ustrojowe.

16-17. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 17 marca 1921 roku: zasady ustroju, władza ustawodawcza, władza wykonawcza, sądownictwo, prawa obywatelskie.

18. Czy nowela sierpniowa przełamywała system konstytucji marcowej? Precedensy konstytucyjne.

19. Ustrój autorytarny – polska konstytucja z 23 kwietnia 1935 roku.

20-21. Ustrój państwa demokracji ludowej/państwa socjalistycznego. J. Stalin 3 sierpnia 1944 r. do S. Mikołajczyka: w Polsce nie może być dwóch wladz. Do tego w żadnym razie nie dopuścimy. Tymczasowy rząd Jedności Narodowej. Zamiast wyborów referendum ludowe. Wybory 19 stycznia 1947 r. do Sejmu Ustawodawczego – mała konstytucja. Konstytucja PRL – zasady ustroju społecznego, gospodarczego i politycznego. Prawo wyborcze do organów przedstawicielskich. Konstytucyjny system organów państwowych. Nowelizacje konstytucji PRL.

22. Ustrój półprezydencki – konstytucja V Republiki Francuskiej jako remedium na dominację

Wykład, analiza źródeł, minireferaty, dyskusja, rozwiązywanie stanów faktycznych (na podstawie propozycji studentów).

Zaliczenie ćwiczeń

a) Obecność na zajęciach. Dopuszczalne są trzy nieobecności w ciągu obu semestrów. Czwarta i następna nieobecność wymaga zaliczenia omawianej tematyki w formie ustnego colloquium (na dyżurze). Nieobecność na więcej niż połowie zajęć – poza szczególnymi przypadkami losowymi – powoduje niezaliczenie ćwiczeń.

b) Zaliczenie dwóch pisemnych kolokwiów. Pierwsze odbędzie się w pierwszej połowie listopada 2018 r., drugie w połowie marca 2019 roku. Z obu trzeba uzyskać co najmniej 50 %.

Dopuszczenie do egzaminu przedterminowego

a) Obecność na zajęciach i zaliczenie kolokwiów.

b) Aktywność na zajęciach.

c) Zaliczenie (na dyżurze) na ocenę co najmniej dobrą ustnego colloquim w drugiej połowie kwietnia 2019 r. Jego zakres będzie obejmował całość dotychczas omówionej na ćwiczeniach tematyki.

Studia stacjonarne