Instytucje ochrony prawnej [2102-BW-L-D3IOPR] Semestr zimowy 2020/21
Konwersatorium, grupa nr 1

Literatura podstawowa

1. M. Kruk, M. Olszówka, M. Godlewski, M. Jarosz, M. Laskowska, J. Zaleśny, Ochrona praw i wolności. System instytucjonalny w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2019

Literatura uzupełniająca

1. M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań 2006;

2. J. Zaleśny, Odpowiedzialność konstytucyjna. Praktyka III RP, Warszawa 2004;

3. A. Machnikowska (red.), Legitymizacja władzy sądowniczej, Gdańsk 2016;

4. J. Jaskiernia (red.), Transformacja systemów wymiaru sprawiedliwości, t. 1-2, Toruń 2011;

5. A. Szmyt (red.), Trzecia władza. Sądy i trybunały w Polsce, 2008;

6. I. Sierpowska, Funkcje kontroli państwowej. Studium prawnoporównawcze, Kolonia Limited 2003.

Celem prowadzonych jest poznanie i zrozumienie przez studentów, w jaki sposób w demokratycznym państwie prawnym zabezpiecza się wolności i prawa jednostki i jej związków oraz w jaki sposób chroni się interes publiczny. Przedmiotową problematykę analizuje się tak w wymiarze systemu organów władzy publicznej, jak również w wymiarze praw podmiotowych.

W ramach konwersatorium poddaje się rozważaniom problematykę praw podmiotowych, materialnych i proceduralnych gwarancji ich ochrony. Analizuje się ustrój organów wymiaru sprawiedliwości, sądownictwo konstytucyjne, ustrój organów powołanych do stania na straży przestrzegania prawa, problematykę ochrony legalności działania organów władzy publicznej, ochrony praw podmiotowych w relacjach z organami władzy publicznej, jak również zagadnienia pomocy prawnej.

1. System instytucji ochrony prawnej.

Nauka o ustroju instytucji ochrony prawnej; pojęcie ochrony prawnej; środki ochrony prawnej; organy ochrony prawnej.

Metody dydaktyczne oraz nakład pracy studenta:

konwersatorium – 2 godz.; przeczytanie literatury podstawowej: poz. 1, s. 21-46 – 1 godz.

2. Ochrona konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny: przesłanki, istota i cele ochrony konstytucji; system ochrony konstytucyjności; ochrona konstytucyjności w Polsce; historia Trybunału Konstytucyjnego; pozycja ustrojowa Trybunału Konstytucyjnego; ustrój i zasady działania; kompetencje; charakter orzeczeń; skarga konstytucyjna.

Metody dydaktyczne oraz nakład pracy studenta:

konwersatorium – 8 godz.; przeczytanie literatury podstawowej: poz. 1, s. 211-275; ustawa z 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, Dz.U. poz. 2072 ze zm.; ustawa z 30 listopada 2016 r. o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego, Dz.U. poz. 2073 ze zm.; przeczytanie literatury uzupełniającej: poz. 1, rozdz. 1-2 – 4 godz.

3. Odpowiedzialność konstytucyjna.

Trybunał Stanu: istota odpowiedzialności konstytucyjnej; odpowiedzialność konstytucyjna na świecie; tradycja odpowiedzialności konstytucyjnej w Polsce; przesłanki, sens, tryb i praktyka realizacji odpowiedzialności konstytucyjnej.

Metody dydaktyczne oraz nakład pracy studenta:

konwersatorium – 2 godz.; przeczytanie literatury podstawowej: poz. 1, s. 277-300; ustawa z 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu, t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 2050 ze zm.; ; przeczytanie literatury uzupełniającej: poz. 2, 2 rozdz. do wyboru – 1 godz.

4. Sądownictwo.

Władza sądownicza; wymiar sprawiedliwości; struktura sądownictwa; zasady wymiaru sprawiedliwości; Krajowa Rada Sądownictwa.

Metody dydaktyczne oraz nakład pracy studenta:

konwersatorium – 5 godz.; przeczytanie literatury podstawowej: poz. 1, s. 49-83; przeczytanie literatury uzupełniającej: poz. 4, t. 1, s. 452-465, s. 658-678, poz. 5 - tekst. P. Sarneckiego – 2 godz.

5. Sądownictwo powszechne i wojskowe, Sąd Najwyższy. Struktura sądownictwa powszechnego; właściwość sądownictwa powszechnego; organizacja i właściwość sądownictwa wojskowego; zasady procesowe; środki odwoławcze; Sąd Najwyższy jako naczelna instancja sądowa.

Metody dydaktyczne oraz nakład pracy studenta:

konwersatorium – 5 godz.; przeczytanie literatury podstawowej: poz. 1, s. 175; ustawa z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 23 ze zm.; ustawa z 21 sierpnia 1997 r. – Prawo o ustroju sądów wojskowych, t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2243 ze zm.; ustawa z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, Dz.U. z 2018 r. poz. 5 ze zm,; przeczytanie literatury uzupełniającej: poz. 4, t. 1, s. 519-551, poz. 5 – tekst W. Sanetry – 2 godz.

6. Sądownictwo administracyjne.

Istota sądowej kontroli administracyjnej; system sądownictwa administracyjnego; tożsamość sprawy sądowoadministracyjnej; postępowanie sądowoadministracyjne.

Metody dydaktyczne oraz nakład pracy studenta:

konwersatorium – 2 godz.; przeczytanie literatury podstawowej: poz. 1, s. 177-195; ustawa z 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych, t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2188 ze zm.; - 1 godz.

7. Ochrona interesu publicznego. Prokuratura: istota prokuratury; ewolucja prokuratury w Polsce; struktura, zadania, działanie prokuratury.

Metody dydaktyczne oraz nakład pracy studenta:

konwersatorium – 2 godz.; przeczytanie literatury podstawowej: poz. 1, s. 303-356; ustawa z 28 stycznia 2016 r. - Prawo o prokuraturze, t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1767 ze zm.; przeczytanie literatury uzupełniającej: poz. 5 – tekst H. Zięby-Załuckiej - 1 godz.

8. Ochrona finansów państwa.

Najwyższa Izba Kontroli: historia kontroli państwowej w Polsce; struktura i organizacja NIK; zadania i obowiązki NIK.

Metody dydaktyczne oraz nakład pracy studenta:

konwersatorium – 2 godz.; przeczytanie literatury podstawowej: poz. 1, s. 357-388; ustawa z 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 524 ze zm.; przeczytanie literatury uzupełniającej: poz. 6 – s. 60-98, 160-192 - 1 godz.

9. Ochrona praw obywatelskich.

Rzecznik Praw Obywatelskich: system ochrony praw obywatelskich; modele instytucji rzecznika w systemie organów ochrony prawnej; zadania i zasady działania RPO.

Metody dydaktyczne oraz nakład pracy studenta:

konwersatorium – 2 godz.; przeczytanie literatury podstawowej: poz. 1, s. 411-428; ustawa z 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich, t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 958 -1 godz.

Przygotowanie do kolokwium - 6 godz.

Podstawowym warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze). Przekroczenie liczby dopuszczalnych nieobecności skutkuje koniecznością zaliczenia zajęć na dyżurze dydaktycznym. Nieobecność na ponad połowie spotkań skutkuje niezaliczeniem przedmiotu (student nie jest klasyfikowany).

Ocena końcowa jest wypadkową oceny ciągłej dokonywanej na podstawie bieżącego przygotowywania się do zajęć i aktywności w ich trakcie, a także zrealizowanych prac (referatu) oraz kolokwium. Kolokwium ma postać testu złożonego z około 20 pytań zamkniętych, otwartych i kazusów.

Podstawowym warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze). Przekroczenie liczby dopuszczalnych nieobecności skutkuje koniecznością zaliczenia zajęć na dyżurze dydaktycznym. Nieobecność na ponad połowie spotkań skutkuje niezaliczeniem przedmiotu (student nie jest klasyfikowany).

Ocena końcowa jest wypadkową oceny ciągłej dokonywanej na podstawie bieżącego przygotowywania się do zajęć i aktywności w ich trakcie, a także zrealizowanych prac (referatu) oraz kolokwium. Kolokwium ma postać testu złożonego z około 20 pytań zamkniętych, otwartych i kazusów.