Wstęp do islamu – historia i współczesność

ogólnouniwersyteckie

W zajęciach nie mogą uczestniczyć studenci Wydziału Orientalistycznego, którzy mają jako obowiązkowy przedmiot „Wiedza o islamie”.

W trakcie nauki studenci zapoznają się historią i współczesnością religii muzułmańskiej – genezą jej powstania, podstawami doktryny, obowiązkami i praktykami religijnymi muzułmanów oraz funkcjonowaniem islamu jako religii i społeczeństw muzułmańskich w świecie współczesnym.

W czasie wykładów studenci zostaną zapoznani:

– w semestrze zimowym z historią powstania islamu, podstawami doktryny, obowiązkami i praktykami religijnymi muzułmanów

– w semestrze letnim z funkcjonowaniem społeczeństw muzułmańskich i islamu jako religii w świecie współczesnym.

Wykłady będą obejmować następujące zagadnienia:

- przedmuzułmańska Arabia – wierzenia i społeczeństwo;

- Prorok Mahomet i jego życie;

- objawienie Koranu i dzieje powstania nowej religii;

- Koran i sunna – muzułmańska interpretacja świętych tekstów;

- rola języka arabskiego jako języka islamu;

- dogmaty i pięć filarów w islamie;

- szariat – prawo i prawodawstwo muzułmańskie, rola prawników i teologów

- filozofia muzułmańska;

- rola islamu w społeczeństwach muzułmańskich – polityka i życie rodzinne;

- wczesna historia państwa muzułmańskiego – pierwsze kalifaty;

- sztuka muzułmańska – kaligrafia, architektura itd.;

- podziały religijne w islamie;

- obraz chrześcijaństwa i judaizmu w islamie;

- islam a Europa – wzajemne wpływy

- rola islamu we współczesnych społeczeństwach muzułmańskich;

- zagadnienia genderowe we współczesnym islamie, feminizm muzułmański, zasłona-hidżab;

- muzułmańska aktywność w Internecie;

- islam na Zachodzie – Europa, USA;

- islam w Polsce;

- prawne aspekty obecności muzułmanów w państwach zachodnich;

- wydarzenia współczesne: karykatury Mahometa, przemówienie w Ratyzbonie, „Jednakowe słowo dla nas i dla was” itp.;

- relacje chrześcijańsko-muzułmańskie, dialog międzyreligijny.

Literatura wymagana:

Bielawski J., „Islam”, KAW, Warszawa 1980.

Bielawski J., „Islam, religia państwa i prawa”, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.

Danecki J., „Podstawowe wiadomości o islamie” t. I i II, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2007.

Gaudefroy-Demombynes M., „Narodziny islamu”, PIW, Warszawa 1988.

„Koran”, przeł. J. Bielawski, PIW, Warszawa 1986 (lub późn.).

Madeyska S., „Historia świat arabskiego – okres klasyczny od starożytności do końca epoki Umajjadów (750)”, Wyd. UW, Warszawa 1999.

Nalborczyk A. S., Kobiety w islamie. Życie religijne i społeczne, „Przegląd Powszechny” 6 (1066), 2010, s. 57-69.

Nalborczyk A.S., „Wizerunek Europejczyków w świecie arabsko-muzułmańskim” [w:] J. Krzywicki i in., „Wizerunek Europejczyków i kultury Zachodu w Azji i Afryce”, Wyd. Trio Warszawa 2005, s. 181-210.

Nalborczyk, A. S., S. Grodź, „Muzułmanie i chrześcijanie – droga w kierunku dialogu?” [w:] A. Parzymies (red.), „Islam a terroryzm”, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2003, s. 143-166.

Nasr H.S., „Idee i wartości islamu”, PAX, Warszawa 1988.

Parzymies A. (red.), „Muzułmanie w Europie”, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.

Robinson F., „Świat islamu”, Świat Książki, Warszawa 1996.

Rodinson M., „Mahomet”, PIW, Warszawa 1991.

Tibi B., „Fundamentalizm religijny”, PIW, Warszawa 1997.

Walther, W., Kobieta w islamie, WAiF, Warszawa 1982.

Literatura zalecana:

Danecki, J., Kultura islamu. Słownik, WSiP, Warszawa 1997.

Danecki J., Polityczne funkcje islamu, Wyd. UW, Warszawa 1991.

Dziekan M. M., „Cywilizacja islamu w Azji i Afryce”, Książka i Wiedza, Warszawa 2007.

Dziekan, M. M. Jak modlą się muzułmanie. Antologia modlitw, Verbinum, Warszawa 1997.

Marek A., A. S. Nalborczyk, Nie bój się islamu. Leksykon dla dziennikarzy, Więź, Warszawa 2005; http://www.wiez.com.pl/islam

Mahomet, „Mądrości Proroka”, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 1993.

Nalborczyk, A.S. „Islam w Europie Wschodniej - historia i dzień dzisiejszy. Polska, Litwa, Białoruś, Łotwa, Estonia, obwód kaliningradzki”, „Disputatio” X, 2010, s. 73-95.

Nalborczyk A.S., „Czy istnieje strój kobiety muzułmańskiej?” [w:] J. Jurewicz, J. Rogala (red.), „Szata oddaje ludzkie obyczaje, czyli o strojach ludów Azji i Afryki”, Wydz. Orientalistyczny UW, Warszawa 2008, s. 61-71.

Nalborczyk A.S., S. Grodź, „List 138 uczonych muzułmańskich do duchowych przywódców chrześcijańskich ‘Jednakowe słowo dla nas i dla was’” [w:] J. Stranz (red.), Dialog w żywiole wyobraźni, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 2008, s. 258-278.

Student powinien opanować wiedzę ogólną o religii muzułmańskiej, jej roli w życiu społeczeństw muzułmańskich, a także na temat znaczenia islamu w świecie współczesnym.

Wiedza

- ma uporządkowaną wiedzę o historii religii muzułmańskiej [K_W06]

- ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o religii muzułmańskiej [K_W07]

- ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o zagadnieniach społeczno-kulturowych w społecznościach muzułmańskich, roli islamu w ich społecznej, demograficznej i politycznej [K_W09]

- potrafi nazwać i scharakteryzować podstawowe zjawiska kulturowe świata muzułmańskiego [K_W10]

- ma podstawową orientację we współczesnym życiu współczesnych społeczności muzułmańskich [K_W16]

Umiejętności

- potrafi nazwać i scharakteryzować podstawowe zjawiska kulturowe świata muzułmańskiego [K_U02]

- posługuje się podstawowymi pojęciami z dziedziny religii i filozofii muzułmańskiej K_U03

- potrafi zastosować wiedzę z zakresu historii islamu do analizy i interpretowania wydarzeń współczesnych K_U04

- rozumie najważniejsze zagadnienia intelektualne, dylematy, preferencje estetyczne formułowane wewnątrz kultury muzułmańskiej [K_U10]

- posiada umiejętność prezentacji zagadnień szczegółowych z zakresu problematyki kulturowej świata muzułmańskiego w języku polskim lub obcym z uwzględnieniem tradycji intelektualnej krajów muzułmańskich [K_U21]

Kompetencje społeczne

- rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie [K_K01]

- ma świadomość odmienności kulturowej i jej źródeł religijnych, filozoficznych, obyczajowych i historycznych oraz jej znaczenia dla rozumienia współczesnego świata [K_K05]

- widzi potrzebę prowadzenia dialogu międzykulturowego [K_K06]

- ma świadomość znaczenia kultury krajów muzułmańskich w kulturze światowej [K_K07]

- dostrzega pozytywne wartości społeczno-kulturowe świata muzułmańskiego, z których może czerpać dla osobistego rozwoju i efektywnej komunikacji międzykulturowej [K_K09]

- egzamin ustny – 80%

- kontrola obecności – 20%