Laboratorium. Grochów. Antropologia przestrzeni bliskich

monograficzne

Jest to dwuletni cykl zajęć łączących zajęcia o charakterze konwersatoryjnym z wyjazdami terenowymi. W ramach laboratorium student ma szanse uczestniczenia w projekcie badawczym na wszystkich etapach jego realizacji, pod opieką prowadzącego daną grupę laboratoryjną.

Miasto to palimpsest składający się z heterogenicznych obszarów, które nakładają się na siebie. To przestrzeń, którą tworzą rozległe sieci działań i zaludniają społeczno-techniczne hybrydy. Wytwarzana przez codzienne praktyki stale podlega przekształceniom. Badania współczesnego miasta muszą się wiązać z wielowymiarowy opisem, który uwzględni splot czynników historycznych, kulturowych i instytucjonalnych, działania aktorów ludzkich i pozaludzkich, to, co wizualne, i to, co multisensoryczne. Jak wytwarzane jest współczesne miasto?

Punktem wyjścia będzie próba odpowiedzi na pytanie: „Gdzie jest Grochów?”. Okazuje się bowiem, że sprawa nie jest wcale oczywista: jednostkowe geografie mieszkańców nie pokrywają się z oficjalnymi mapami. Będziemy starali się odpowiedzieć na pytanie, jak wytwarzana jest lokalność dzielnicy współczesnej metropolii – lokalność Grochowa. Jakim i czyim celom służy? W jaki sposób mieszkańcy tej dzielnicy konstruują jej obraz i jak go wykorzystują? Będziemy dążyli do uchwycenia różnych aspektów wytwarzania lokalności: od działalności wspólnot mieszkaniowych zaangażowanych w tworzenie i przekształcanie infrastruktury, artystów i animatorów kultury działających lokalnie i współpracujących z mieszkańcami Grochowa, po działania różnych aktorów w przestrzeni internetu.

Chcielibyśmy wykorzystać również przestrzeń internetu jako miejsce prowadzenia badań, narzędzie badawcze oraz przestrzeń współpracy i tworzenia wiedzy etnograficznej. Chcielibyśmy, aby multimedialna prezentacja wyników badań rekonstruowała to, co wyłaniać się będzie z narracji o mieszkaniu i działaniu na Grochowie. Będzie to wielogłosowa i wieloznaczna opowieść, rejestrująca sprzeczności i urwane wątki… a nade wszystko otwarta na kolejne odczytania i interpretacje – dlatego internet i hipertekst będą ważnymi narzędziami.

Pierwszy semestr Laboratorium etnograficznego przygotowuje studentów do wyjazdu w teren poprzez wspólne omawianie lektur wybranych przez prowadzącego, dotyczących tematu danej grupy laboratoryjnej, terenu badań, grupy badanej oraz stosowanych technik badawczych.

Latem studenci wyjeżdżają na wyjazd terenowy.

W semestrze drugim i trzecim studenci analizują zebrane materiały terenowe, uzupełniają je na kolejnych dwóch wyjazdach badawczych oraz omawiają wspólnie dalsze lektury.

Latem studenci wyjeżdżają na ostatni wyjazd terenowy.

W semestrze czwartym studenci piszą pracę laboratoryjną polegająca na interpretowaniu materiałów terenowych przy użyciu przeczytanych w czasie laboratorium lektur.

Andrusz G. D., Harloe M., Szelényi I. 1996. Cities after socialism : urban and regional change and conflict in post-socialist societies, Oxford, Cambridge, Blackwell Publishers.

Banks M. 2009. Materiały wizualne w badaniach jakościowych, przeł. P. Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa.

Certeau M. de, Girard L., Mayol P. 2011. Wynaleźć codzienność : 2. Mieszkać, gotować, przeł. K. Thiel-Jańczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Certeau M. de. 2008. Wynaleźć codzienność : sztuki działania, przeł. K. Thiel-Jańczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Czarniawska B. 2002. A tale of three cities : or the glocalization of city management, Oxford Univ. Press, Oxford.

Dicks B., Mason B., Coffey A., Atkinson P. 2005. Qualitative Research and Hypermedia Ethnography for the Digital Age, SAGE Publications Ltd, London, Thousand Oaks, New Delhi.

Farías I., Bender T. 2012. Urban Assemblages: How Actor-Network Theory Changes Urban Studies, Routledge, Oxon, New York.

Gmelch G., Kemper R. V., Zenner W. P. 2010. Urban life : readings in the anthropology of the city, Long Grove, Waveland Press.

Grubbauer M., Kusiak J. 2012. Chasing Warsaw. Socio-Material Dynamics of Urban Change since 1990, Campus, Frankfurt.

Hannerz U. 2006. Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich, przeł. E. Klekot, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Jałowiecki B., Sekuła E., Smętkowski M., Tucholska A. 2009. Warszawa - czyje jest miasto?, SCHOLAR, Warszawa.

Latour B. 2010. Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, przeł. A. Derra, K. Arbiszewski, Universitas, Kraków.

Lefebvre H. 1991. The production of space, przeł. D. Nicholson-Smith, Oxford, Cambridge, Blackwell Publishers.

Lefebvre H. 2000. Writings on cities, przeł. i red. E. Kofman, E. Lebas, Oxford, Malden, Blackwell Publishers.

McCann E., Ward K., Cochrane A. 2011. Globalization and Community : Mobile Urbanism : Cities and Policymaking in the Global Age, University of Minnesota Press, Minneapolis.

Pink S. 2009. Etnografia wizualna : obrazy, media i przedstawienie w badaniach, przeł. M. Skiba, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Sonda G., Coletta C., Gabbi F. 2010. Urban Plots, Organizing Cities, Ashgate Publishing Group, Farnham.

Stewart J. 2009. Public Speaking in the City: Debating and Shaping the Urban Experience, Palgrave Macmillan, New York.

Literatura uzupełniająca:

„Konteksty” 2008, nr 3–4.

„Konteksty” 2009, nr 1–2.

Kuczyńska A. (red.) 2011. W Warszawie i nie tylko. Migawki z antologii miasta, Wydawnictwo: Egros, Warszawa.

Stasiuk A. 2012. Grochów, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Student dzięki uczestnictwu w dwuletnim cyklu badań etnograficznych:

- poznaje literaturę związaną z badaną tematyką, z terenem badań; z etnograficznymi metodami badania; stosowanymi pojęciami i założeniami teoretycznymi;

- zdobywa umiejętności akademickie: umie uporządkować materiały terenowe i je interpretować z użyciem pojęć analitycznych;

- poznaje podstawowe narzędzia umożlwiające tworzenie etnografii multimedialnej. Rozwija kompetencje cyfrowe (obróbka fotografii i materiałów graficznych, podstawy DTP, tworzenie stron internetowych, tworzenie multimedialnych repozytoriów materiałów wytworzonych w trakcie badań terenowych oraz publikowanie wyników badań w formie hipertekstowych wypowiedzi etnograficznych);

- umie skonstruować pracę w konwencji akademickiej tj: umie zrelacjonować literaturę przedmiotu oraz założenia i kategorie badawcze,

sformułować pytania badawcze i hipotezy, przedstawić wyniki badań w formie argumentacji na rzecz określonej tezy, podsumować je wnioskami komentującymi wyniki badań z perspektywy wcześniej przyjętych założeń i konfrontacji z literaturą przedmiotu;

- potrafi skutecznie namówić ludzi do rozmowy; przeprowadzić ją w taki sposób by dotyczyła tematu badań, w czasie rozmowy potrafi akceptować odmienny punkt widzenia i wykazywać zrozumienie dla odmienności światopoglądowej, językowej i

Zaliczenie na ocenę po każdym semestrze.

Po IV semestrze - praca laboratoryjna ok. 3035 stron.

Laboratorium kończy się złożeniem pracy laboratoryjnej do końca semestru zimowego III roku studiów oraz oddaniem na płycie CD przepisanych wywiadów i ew. innych materiałów terenowych.

Obowiązkowe badania terenowe, które dostarczają źródeł wywołanych do napisania pracy laboratoryjnej i licencjackiej