Soils of urbanized and rural areas

Celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z zagadnieniami gospodarowania glebami i gruntami na obszarach zurbanizowanych i wiejskich. Omawiane są m.in. zagadnienia potencjału zasobowego i użytkowego gleb i gruntów (w tym ich przeznaczenia dla zabudowy i rolnictwa), ochrony, zagrożenia i degradacji gleb, rekultywacji gruntów, różnego rodzaju geozagrożenia oraz prawne aspekty zarządzania wykorzystaniem gleb i gruntów w Polsce.

Celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z zagadnieniami gospodarowania glebami i gruntami na obszarach zurbanizowanych i wiejskich. Omawiane są m.in. zagadnienia potencjału zasobowego i użytkowego gleb i gruntów (w tym ich przeznaczenia dla zabudowy i rolnictwa), ochrony, zagrożenia i degradacji gleb, rekultywacji gruntów oraz prawne aspekty zarządzania wykorzystaniem gleb i gruntów w Polsce.

Tematy wykładów:

1. Podstawowe wiadomości o glebach i gruntach – geneza, właściwości fizycznochemiczne, zasady gospodarowania.

2. Przyrodnicze uwarunkowania właściwości gleb i gruntów – zróżnicowanie właściwości fizycznochemicznych gleb i gruntów i ich przydatności gospodarczej wynikające z procesów zachodzących w środowisku; klasyfikacje gleb i gruntów.

3. Antropogeniczne i naturogeniczne zagrożenia gleb i gruntów – zanieczyszczenie, zmiany fizyczne, geozagrożenia i wynikające z nich ograniczenia dla gospodarowania glebami i gruntami na terenach zurbanizowanych i wiejskich.

4. Degradacja gleb i gruntów - objawy, przeciwdziałanie.

5. Ochrona i rekultywacja gleb i gruntów – zakres działań, podstawy prawne i organizacyjne, normy zanieczyszczeń i in.

6. Gospodarowanie glebami i gruntami – potencjał rolniczy (rolnictwo intensywne, ekstensywne, zrównoważone, ekologiczne i ich wpływ na właściwości gleb), potencjał do zabudowy (mieszkaniowej, usługowej, przemysłowej).

7. Gleby i grunty w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – procedura, dokumenty i opracowania planistyczne, przykłady pozytywnego i negatywnego wykorzystania gleb i gruntów.

Tematy ćwiczeń:

1. Zagadnienia wstępne, organizacja ćwiczeń.

2. Prezentacja fizycznych i chemicznych właściwości gleb i gruntów (zajęcia w laboratorium).

3. Interpretacja mapy ewidencyjnej i glebowo-rolniczej.

4. Ocena stanu degradacji fizycznej i chemicznej gleb i gruntów.

5. Ocena potencjału zasobowego i użytkowego gleb i gruntów.

6. Ocena poprawności sporządzenia opracowań planistycznych w zakresie gospodarowania glebami i gruntami.

7. Prezentacja wyników pracy.

Bródka S., Macias A., 2018: Przyrodnicze podstawy gospodarowania przestrzenią, Wydawnictwo Naukowe PWN (rozdziały dotyczące gleb i gruntów).

Karczewska A., 2012: Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi, Dz.U. 2016 poz. 1395.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 września 2012 r. w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów, Dz.U. 2012 poz. 1246

Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, tekst jednolity Dz.U. 2017 poz. 1161.

Literatura uzupełniająca będzie podawana w trakcie zajęć.

Efekty kierunkowe: K_W03, K_W05, K_U01, K_U03, K_U07, K_K03

WIEDZA

Student:

1.zna przyrodnicze uwarunkowania zróżnicowania właściwości gleb i gruntów;

2.charakteryzuje uwarunkowania gruntowo-glebowe różnych form działalności gospodarczej w skali lokalnej i regionalnej;

3.zna objawy degradacji gleb i gruntów wskutek zanieczyszczenia i geozagrożeń, obniżania potencjału użytkowego gleb oraz sposoby przeciwdziałania niekorzystnym zmianom;

4.zna instrumenty prawno-administracyjne i ekonomiczne wykorzystywane w ochronie, zarządzaniu i gospodarowaniu glebami i gruntami

5.zna podstawowe opracowania z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego uwzględniające informacje o glebach i gruntach.

UMIEJĘTNOŚCI

Student:

1.potrafi wykorzystać wiedzę o procesach przyrodniczych do zarządzania gospodarczym wykorzystaniem gleb i gruntów;

2.interpretuje mapy ewidencyjne i glebowo-rolnicze i wykorzystać uzyskane informacje w planowaniu gospodarowania glebami i gruntami;

3.ocenia oddziaływanie różnych form działalności antropogenicznej na gleby i grunty;

4. identyfikuje antropogeniczne i naturogeniczne zagrożenia gleb i gruntów;

5.wskazuje objawy degradacji gleb i gruntów i określa konieczne działania zapobiegające;

5.ocenia poprawność sporządzenia opracowań planistycznych w zakresie gospodarowania glebami i gruntami.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE:

Student:

1.akceptuje konieczność uwzględniania informacji przyrodniczej i waloryzacji zasobów środowiska w procedurze planowania przestrzennego,

2.wykształca nawyk korzystania z obiektywnych źródeł informacji naukowej oraz posługiwania się zasadami krytycznego wnioskowania przy rozstrzyganiu praktycznych problemów.

Nakład pracy studenta:

45h - obecność na zajęciach (wykład, ćwiczenia)

20-30h - praca własna (powtarzanie materiału, zapoznanie się z zalecaną literaturą, przygotowanie się do zajęć i zaliczenia)

65-75h ogółem (zależnie od systematyczności w pracy podczas semestru oraz cech indywidualnych studenta).

Podstawą zaliczenia wykładu (zaliczenie na ocenę) jest sprawdzian pisemny w formie testu zawierającego pytania zamknięte i otwarte.

Podstawą oceny ćwiczeń jest średnia arytmetyczna z prac cząstkowych, które student wykonuje na ćwiczeniach . Możliwa jest jedna nieusprawiedliwiona nieobecność na ćwiczeniach.

Ocena końcowa: średnia arytmetyczna z ocen uzyskanych z zaliczenia wykładu i ćwiczeń.

Brak.