Anthropology of Music

Podczas zajęć zaprezentuję, w jak różny sposób można mówić o muzyce w kontekście antropologicznym. Wybrane teksty pomogą umiejscowić różne zjawiska muzyczne w dyskursie współczesności, technologii, przemian kultury tradycyjnej, polityki i sztuki. Dotkną także tematu różnic w znaczeniach i kontekstach tworzenia, słuchania, odtwarzania oraz wykorzystywania dźwięków do różnych celów w różnych przestrzeniach kulturowych.

Podczas zajęć będziemy rozmawiać o tym, w jak różny sposób można mówić o muzyce w kontekście antropologicznym. Muzyka w społecznościach tradycyjnych od najdawniejszych czasów stanowiła ważny element kultury, życia codziennego, religii. Według M. McLuhana świat „zachodni” zdominowała percepcja wizualna. Przez długie lata panował rozłam pomiędzy "twórczością ludową" a muzyką poważną, zamkniętą w sali koncertowej. Wyjście na koncert stawało się pewnego rodzaju rytuałem, kiedy "sztuka ludowa" stanowiła element codzienności. Wiek XX wraz z rozwojem technologii: wynalazkiem radia, telewizji, możliwością montażu, nagrywania i odtwarzania dźwięków zmienił tę sytuację o 180 stopni. Dziś słuchanie muzyki nie jest niczym wyjątkowym. Niektórzy mówią wręcz o zjawisku zalewania życia codziennego bezustannymi dźwiękami, przed którymi nie ma ucieczki (tzw. muzak). Wraz z środkami masowej komunikacji muzyka zmienia, a czasem traci swój lokalny kontekst – nie funkcjonują już geograficzne podziały, wskazujące gdzie, kto, jaką muzyką ma grać i jakiej słuchać. Ponadto style muzyczne stają się ważnymi składnikami tożsamości słuchaczy i wykonawców.

Wybrane teksty pomogą umiejscowić różne zjawiska muzyczne w dyskursie technicyzacji, mechanizacji, polityki i sztuki. Dotkną także tematu muzyki pozaeuropejskiej, różnic w znaczeniach i kontekstach tworzenia, słuchania, odtwarzania oraz wykorzystywania dźwięków do różnych celów.Wielu zajęciom towarzyszyć będą muzyczne i filmowe ilustracje.

Dahlig P.

1993 Ludowa praktyka muzyczna w komentarzach i opiniach wykonawców w Polsce, Warszawa.

Żerańska-Kominek S.

1995 Muzyka w kulturze, Warszawa.

Czekanowska A.

2008 Kultury tradycyjne wobec współczesności. Muzyka, poezja, taniec, Warszawa

Storey J.

2003 Muzyka popularna w: Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody, Kraków

Frith Simon

2011 Sceniczne rytuały. O wartości muzyki popularnej, przeł. M. Król, Kraków.

Rasmussen S.

2005 A temporary diaspora: contested cultural representation in Tuareg international musical performance, w: Anthropological Quarterly, nr 78, t. 4, str. 793-826.

Gwizdalanka D.

1999 Muzyka i polityka, Kraków

Kuligowski W

2007 Antropologia współczesności, wiele światów, jedno miejsce, rozdziały: Turbo folk: kogo kochały serbskie kobiety, Arabrap, Muzyka imigrantów, Kraków

Turbo-folk, czyli Bregović w rytmie techno – Zakorzenienie

Woźniak Z.,

1998 Fenomen disco polo i jego miejsce w polskiej kulturze masowej lat dziewięćdziesiątych [w:] „Etnografia Polska", t. XLII: 1998, z. 1-2

Czy zmierzch kultury ludowej, red. A. Dobroński, B. Gołębiowski, S. Zagórski 1997

Gould G

1969 Perspektywy muzyki nagrywanej, „Res Facta”, nr 3.

J. Oswald

2010 Ulepszone przez pożyczającego. Etyka muzycznego długu [w:] Kultura dźwięku

Adorno T.

1941 On popular music, w: Studies in Philosophy and Social Science, str. 17-48, New York.

Chambers I.

2010 Spacer słuchowy [w:]Kultura dźwięku, Warszawa.

Urszula Jarecka – Od teledysku do wideoklipu. Ewolucja idiomu klipowego

Wiesław Godzic: Wideo, czyli kontrolowanie iluzji wolności

Ryszard W. Kluszczyński – Wprowadzenie do problematyki sztuki wideo

[wszystkie trzy w:] Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku.

Brent Luvaas

2009 Dislocating Sounds: The Deterriorialization of Indonesian Indie Pop., w: Cultural Anthropology, nr 24, t. 2, pp. 246–279.

Ruxandra Ana

2018 A lo Cubano: Utowarowienie tańca i reprezentacje kubańskości w kontekście turystyki kulturowej. "Lud" t. 102, s.

Waldemar Kuligowski

2013 Ludzie, sztuka, pieniądze. Festiwalizacja w Polsce. "Czas Kultury" nr 4, s. 5-15.

Magdalena Szpunar

2021 Emocje muzyczne jako emocje estetyczne, „Kultura Współczesna” 2(114), s. 134-146

Barbara Jabłońska

2021, THE VIRUS AS A CATALYST FOR CULTURE? SOCIOLOGICAL REFLECTIONS USING AS EXAMPLE, THE MUSICAL PRACTICES DURING THE COVID-19 PANDEMIC, "Kultura i społeczeństwo", nr 1, s.145-161.

Jakub Kopaniecki

2021, Trzy ćwierćnuty i pauza. Społeczności akustyczne protestów na przykładzie strajków kobiet we Wrocławiu, W: E. Dziwak, K. Gheorghe (red). Wokół Strajków Kobiet, s. 67 -82.

Agata Stanisz

2018, Antropologia dźwięku wobec protestów społecznych i politycznych. Prace Etnograficzne (46), s. 89-115.

Po ukończeniu przedmiotu student:

umie ustosunkować się do współczesnych zjawisk w sferze kultury popularnej

zna podstawy teorii etnomuzykologicznych

orientuje się w wybranych stylistykach muzycznych i zna ich społeczny kontekst

ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) - 15%

analiza utworu - 10%

końcowe zaliczenie - prezentacja wybranego tematu - 60%

kontrola obecności - 15%

dopuszczalne dwie nieobecności nieusprawiedliwione