Greka z elementami kultury antycznej

ogólnouniwersyteckie

Zajęcia z języka starogreckiego wpisują się w program kierunku kulturoznawstwo – cywilizacja śródziemnomorska, ponieważ znajomość klasycznego języka greckiego oraz najważniejszych wydarzeń, zjawisk i postaci starożytnej Grecji jest pierwszym stopniem prowadzącym do wieloaspektowego poznania kultury i języków rejonu Śródziemnomorza. Poza blokiem językowym, podczas którego student w trybie intensywnej nauki zapoznaje się z podstawami starożytnej greki, realizowana jest także część kulturowa i recepcyjna: studenci poznają językowe i kulturowe dziedzictwo antyku greckiego oraz mają możliwość zapoznania się z wpływem Antyku grecko-rzymskiego na współczesną sztukę, kulturę i literaturę.

Ćwiczenia są poświęcone nauce języka starogreckiego w połączeniu ze zdobywaniem wiadomości na temat kultury, literatury i sztuki Grecji Starożytnej. Moduł gramatyczny, podczas którego w trybie intensywnej nauki student poznaje najważniejsze zasady gramatyki starogreckiej, opanowuje podstawowe słownictwo i tłumaczy teksty spreparowane oraz proste teksty oryginalne (np. sentencje), uzupełnia moduł recepcyjno–kulturowy: poznane struktury gramatyczne oraz słownictwo student wykorzystuje do zrozumienia współczesnych terminów naukowych i wyrażeń z życia codziennego (w różnych językach), a przez lekturę tekstów poznaje wybrane tematy z kultury Grecji Starożytnej (literatury, filozofii, sztuki, życia codziennego, umysłowości starożytnych Greków).

1. Wiadomości wstępne – alfabet (majuskuła i minuskuła), znaki diakrytyczne, czytanie tekstu starogreckiego. Podstawowe wiadomości o języku i dialektach. Prezentacja rekonstrukcji wymowy na przykładzie nagrań hymnu Safony do Afrodyty oraz hymnu Mesomedesa do Nemezis.

2. Części mowy i części zdania, rozbiór logiczny zdania pojedynczego oraz wypowiedzenia złożonego. Wprawki w czytaniu – sentencje Menandra. Krótkie wprowadzenie do historii starożytnej Grecji: najważniejsze fakty, postacie i zdarzenia.

3. Tryb oznajmujący, rozkazujący oraz bezokolicznik czasowników koniugacji pierwszej. Życie codzienne w dawnej Grecji, część 1: religijność i wierzenia Greków

4. Strona czynna, medialna i bierna czasownika. Życie codzienne w dawnej Grecji, część 2: bogowie i boginie

5. Rzeczowniki i przymiotniki I deklinacji. Życie codzienne w dawnej Grecji, część 3: architektura. Najsłynniejsze zabytki.

6. Rzeczowniki I deklinacji (rodzaj męski). Życie codzienne w dawnej Grecji, część 4: architektura. Wirtualna podróż do Aten.

7. Rzeczowniki i przymiotniki II deklinacji. Powtórzenie materiału i ćwiczenia gramatyczne.

8. Rzeczowniki i przymiotniki III deklinacji (wybrane typy). Życie codzienne w dawnej Grecji, część 5. Zwierzęta jako towarzysze bogów i ludzi.

9. Rzeczownik πόλις, βασιλεύς, πατήρ, μήτηρ, ἀνήρ, γυνή oraz γένος. Menander o kobietach.

10. Rzeczowniki i przymiotniki kontrahowane I i II deklinacji.

11. Przyimki i liczebniki porządkowe. Najsłynniejsze mity greckie część 1: Zeus

12. alfa privativum. Najsłynniejsze mity greckie część 2: Odyseusz. Recepcja postaci we współczesnej literaturze i filmie.

13. Indicativus, imperativus i infinitivus praesentis activi oraz medii et passivi czasowników koniugacji I.

14. Indicativus imperfectii activi oraz medii et passivi czasowników koniugacji I.

15. Indicativus, imperativus i infinitivus futuri activi oraz medii czasowników koniugacji I. Najsłynniejsze mity greckie część 3: Herakles

16. Indicativus, imperartivus i infinitivus aoristi I activi oraz medii czasowników koniugacji I.

W trakcie ćwiczeń wykorzystywane są następujące metody dydaktyczne:

1. podająca, polegająca na przedstawienie nowego materiału gramatycznego i słownictwa;

2. ćwiczeń gramatyczno-translatorskich, obejmujących rozwiązywanie zadań z gramatyki i tłumaczenie tekstu;

3. eksponująca, polegająca na przedstawieniu przez studentów rozwiązań zadań gramatycznych oraz tłumaczenia tekstu w zakresie opanowanego materiału;

4. pracy w grupach.

5. Prezentacje multimedialne, pokazy fragmentów programów edukacyjnych lub fragmentów filmów związanych tematycznie z wątkiem recepcyjnym zajęć.

Polskojęzyczna:

M. Mikuła, M. Popiołek – Hellenes esmen pantes, podręcznik do nauki języka starogreckiego

M. Borowska, Mormolyke. Książka do nauki języka starogreckiego, Warszawa 1996.

M. Golias, Gramatyka języka greckiego, Warszawa 1985.

M. Golias, Wstępna nauka języka greckiego, cz. 1: Teksty, cz. 2: Preparacje, Warszawa 1975.

Z. Węclewski (opr. O. Jurewicz), Słownik grecko-polski, t. I i II,

Z. Abramowiczówna, Słownik grecko-polski, t. I–IV.

Obcojęzyczna:

H. W. Smyth, Greek Grammar, Cambridge, Massachusetts 1984.

Po ukończeniu ćwiczeń student uzyskuje następujące efekty kształcenia:

Wiedza:

• zna podstawowe struktury i słownictwo starożytnej greki umożliwiające rozpoznanie rdzeni greckich w terminologii naukowej oraz obcowanie z prostymi oryginalnymi tekstami starożytnych autorów

• posiada wiedzę o najważniejszych dla kultury dawnej Grecji tekstach źródłowych

• zna podstawowe procesy kulturotwórcze wywodzące się z literatury i kultury starożytnej Grecji

• ma świadomość zróżnicowania greki i roli antycznej greki w rozwoju języków nowożytnych

• posiada podstawową wiedzę o metryce, poetyce, topice i retoryce greckiej

Umiejętności:

• rozpoznaje formy fleksyjne i wybrane konstrukcje składniowe języka starogreckiego objęte programem kursu

• potrafi umiejętnie korzystać ze słowników przekładowych, oraz podręczników gramatyki

• wymienia najważniejszych twórców z zakresu liryki, epiki i dramatu autorów starogreckich

• stosuje nabytą wiedzę o antycznych toposach, archetypach i schematach obecnych w kulturze antycznej do przeprowadzania głębszej analizy materiałów związanych z recepcją kultury – zarówno źródłowych, jak należących do literatury przedmiotu

• rozwiązuje testy gramatyczne na poziomie wiedzy w zakresie programu kursu

• jest w stanie porównać i zweryfikować przekład wybranego tekstu antycznego z oryginałem greckim

• rozpoznaje rdzenie greckie w terminologii naukowej (z zakresu literaturoznawstwa, językoznawstwa i kulturoznawstwa)

Kompetencje społeczne:

• potrafi pracować w grupie, realizując powierzone zadanie;

• rozumie potrzebę ciągłego zdobywania wiedzy;

• wykazuje dbałość o właściwą organizację pracy własnej i jest zdolny do podejmowania samodzielnych działań

W trakcie zajęć prowadząca przewiduje krótkie, 30-minutowe, zapowiedziane sprawdziany oparte na jednym z wymienionych schematów:

• Określanie form gramatycznych podanych wyrażeń

• Tłumaczenie słów/zwrotów na język polski

• Uzupełnianie zdań wyrazem w odpowiedniej formie gramatycznej

Każdy student zobowiązany jest do zaliczenia wszystkich sprawdzianów. Minimalny próg zaliczenia testu to 60%.

Po całym cyklu nauki przewidziany jest test końcowy (roczny) obejmujący cały zakres materiału. Test składa się z pytań otwartych i obejmuje określanie form gramatycznych, tworzenie wskazanych form, dokonywanie drobnych zmian w podanych formach gramatycznych (zmiana liczby, rodzaju, czasu, trybu, etc.) przygotowanie przekładu krótkich tekstów (pojedynczych zdań lub sentencji). Minimalny próg zaliczenia testu semestralnego wynosi 60%. Warunkiem przystąpienia do testu końcowego jest zaliczenie wszystkich testów cząstkowych oraz ewentualnych nieobecności.

Ocena końcowa (100%) obejmuje:

testy cząstkowe - 30%

test końcowy (roczny) - 60%

aktywność - 10%

Zaliczenie zajęć następuje po osiągnięciu minimalnego progu, tj. 60%.

Skala ocen:

poniżej 60% - niedostateczny (2)

61%-71% - dostateczny (3)

72%-75% - dostateczny plus (3,5)

76%-86% - dobry (4)

87%-93% - dobry plus (4,5)

94%-100% - bardzo dobry (5)