Przedmioty ogólnouniwersyteckie Wydziału "Artes Liberales" (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział "Artes Liberales")

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Semestr letni 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

This course is for advanced students who are already able to write papers in English and who wish to learn how to improve their texts by revising and editing them according to standards of international scholarship and publishing.

We will examine three aspects of academic writing in English. 1) Ethics – how to engage critically yet collegially with the writings of others and how to assure that one’s writing is truly one’s own, especially in light of available artificial-intelligence programs for generating prose. 2) Structure – how to articulate a clear, central argument in the paper’s title, abstract, and introduction, and how to support the argument with evidence in the body of the text. 3) English style – how to craft coherent paragraphs with lean, compelling sentences.

Each student should submit to the instructor a short paper before the first class meeting, one that has been written prior to the course and on which the student will focus in the semester.

Rok akademicki 2024/25

• Ćwiczenia - 60 godzin

Zajęcia przeznaczone są dla studentów i doktorantów, którzy ukończyli podstawowy kurs języka nahuatl. Nahuatl, zwany popularnie azteckim, był i jest do dziś jednym z najważniejszych języków tubylczych obu Ameryk. Wyjątkowy pod względem objętości i zawartości korpus tekstów spisanych w nim między XVI a XVIII w. pozwala na systematyczne badania terminologii rozwijanej w zetknięciu z kulturą europejską oraz zmian zachodzących w języku pod wpływem kontaktu z hiszpańskim. Translatorium poświęcone jest tłumaczeniu i lekturze tekstów (w tym wcześniej niepublikowanych) należących do różnych gatunków. Na przykładzie konkretnych źródeł podejmuje problematykę przekazu międzykulturowego odzwierciedlonego w języku, indiańskich reakcji na obcość kulturową oraz strategii adaptacyjnych. Celem zajęć jest zarazem kontynuacja nauki nahuatl na poziomie zaawansowanym. Część zajęć poświęcona jest słuchaniu i tłumaczeniu nagrań i tekstów współczesnych oraz konwersacjom z udziałem rdzennych użytkowników.

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Na zajęciach analizowane są i interpretowane teksty literatury greckiej różnych epok. Studenci zastanawiają się, czym jest interpretacja, poznają metody badań literatury, omawiają konteksty.

Semestr letni 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Konwersatorium jest poświęcone tym wybranym elementom kultury rzymskiej i greckiej, które mogą być uznawane za należące do „pop kultury” i „kontrkultury” w świecie starożytnym. Osoby uczestniczące zapoznają się z fragmentami poezji satyrycznej, z utworami poświęconymi ówczesnej modzie i urodzie, z poetyckimi inwektywami, a także z różnymi typami widowisk oraz z szeroko pojętymi „zabobonami” Rzymian i Greków.

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Jak wykorzystywany był antyk w dramacie światowym, zwłaszcza europejskim i amerykańskim? Po jakie mity sięgali najczęściej dramatopisarze, dlaczego i po co? Co wyczytywali w greckich i rzymskich opowieściach? Jakie nawiązania do kultury śródziemnomorskiej można znaleźć we współczesnych tekstach dramatycznych?

Odpowiedzi na te pytania będziemy szukać w wybranych dramatach napisanych od renesansu po współczesność. Część tytułów zaproponuje prowadzący, część – uczestnicy, wspólnie zaś dokonamy wyboru. W miarę możliwości repertuarowych zajęcia będą uzupełniane wizytami w teatrach, jednak w dyskusjach o przedstawieniach główny nacisk zostanie położony na sceniczną interpretację tekstu dramatycznego.

Zajęcia dla wszystkich, którzy chcą poznać różne techniki i estetyki dramatyczne, a przy okazji zapoznać z technikami recepcji antyku w różnych epokach późniejszych.

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Na zajęciach w zarysie będzie omówiona historia chrześcijaństwa w krajach basenu Morza Śródziemnego, a także historia judaizmu i islamu na tych terenach. Zaprezentowane zostaną też w zarysie relacje i wzajemna koegzystencja wyznawców tych trzech wielkich religii monoteistycznych. Jednym z ważniejszych tematów będą chrześcijańskie ośrodki religijne znajdujące się m.in. w Konstantynopolu, Rzymie, Aleksandrii, Antiochii. Priorytetowo zostanie również przedstawiona Jerozolima jako święte miasto chrześcijaństwa, judaizmu oraz islamu. Podczas zajęć studenci poznają także historię relacji chrześcijan Wschodu i Zachodu z wyznawcami islamu. Omówione będą wybrane teksty liturgiczne powstałe w interesującym nas obszarze geograficznym. Studenci zapoznają się także z podstawowymi cechami sztuki tworzonej na tym obszarze na przestrzeni wieków przez chrześcijaństwo, judaizm i islam.

Semestr letni 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Dostępność i rosnąca popularność narzędzi do zautomatyzowanego generowania tekstów i obrazów z wykorzystaniem narzędzi opartych na generatywnej sztucznej inteligencji (AI), przede wszystkim LLM takich jak np. ChatGPT, może prowadzić do nieuczciwych praktyk, zwłaszcza prezentowania tekstów wygenerowanych automatycznie jako prac własnego autorstwa.

Zajęcia mają na celu praktyczne przygotowanie do wykorzystania dostępnych narzędzi generatywnych w sposób zgodny z dobrymi praktykami akademickimi i prawami autorskimi.

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Kurs poświęcony będzie prezentacji wybranych utworów fantastycznych, w których pojawia się wątek robotów (i/lub sztucznej inteligencji) i ich (przyszłego) miejsca w cywilizacji ludzkiej. Na zajęciach teksty literackie omawiane będą w kontekście tekstów teoretycznych i teoretycznoliterackich poświęconych relacjom ludzi i maszyn, a także pojęciom takim jak sztuczna inteligencja czy osobliwość. Ekranizacje omawianych tekstów literackich oraz wybrane epizody fantastyczno-naukowych seriali wzbogacą nasze dyskusje.

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Kurs poświęcony porównaniu różnych koncepcji tragedii i tragizmu w odniesieniu do trzech tekstów Szekspirowskich: Hamleta, Makbeta i Króla Leara. Podstawowym problemem poruszanym na zajęciach będzie kwestia zgodności antycznej tragedii, zakorzenionej w strukturze mitycznej, ze światopoglądem chrześcijańskim. Czy w tekstach zaliczanych do wielkich tragedii Szekspira odnaleźć można przeczucie/ zapowiedź wizji przebaczenia, pojednania i zmartwychwstania, która dominuje w późniejszych sztukach Szekspira, zwanych powszechnie romansami. Jeśli tak, to w jaki stopniu omawiane dramaty wpisują się w nasze rozumienie tragedii? Jak Szekspir rozumiał i jak przetwarzał przejęte od starożytnych pojęcie winy tragicznej? W jakim sensie jego tragedie powielają paradygmat kosmicznego determinizmu, który wyznacza drogę bohaterów antycznych? Czy jego światem również rządzi konieczność?

Semestr letni 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Przedmiotem konwersatorium będą próby odpowiedzi na pytania: jak opisać? jak opowiedzieć? jak patrzeć? Teoretyczne zaplecze zajęć stanowić będą proponowane w ramach „studiów wizualnych” analizy procesów widzenia jako elementarnej zdolności poznawczej. Punktem wyjścia zajęć będą konkretne ćwiczenia, których dopełnieniem będą teksty z zakresu literatury i studiów wizualnych.

Rok akademicki 2024/25

• Konwersatorium - 60 godzin

Seminarium jest poświęcone Światu Śródziemnomorskiemu w całej jego rozciągłości geograficznej i dziejowej, kulturowej i ekologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem przełomu czasów nowożytnych i współczesnych (XV-XXI w.). jako międzykontynentalnej rzeczywistości wielu cywilizacji.

Śródziemnomorze jest ujęte jako świat regionów, które swą różnorodnością umożliwiały obecność wielu cywilizacji. Naszym celem będzie m.in. rekonstrukcja Śródziemnomorza przełomu XVIII-XIX w. i jego rozpadu wywołanego europejską ekspansją i towarzyszącymi jej ideami (orientalizm, kolonializm, nacjonalizm i fundamentalizm).

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Rosnąca rola dzieci i młodych ludzi w życiu społecznym kieruje uwagę badawczą w stronę grupy zwykle marginalizowanej i zależnej od decyzyjności dorosłych, choćby z tego względu ciekawej poznawczo. W tym duchu zajęcia oferują wprowadzenie do interdyscyplinarnych studiów nad dzieciństwem, czerpiących z takich dyscyplin, jak socjologia, etnologia, pedagogika, kulturoznawstwo i prawo. Studia nad dzieciństwem łączą namysł nad kulturowym i społecznym konstruktem dzieciństwa, jak i realnymi dziećmi, które coraz częściej stają się współtwórcami projektów badawczych, prowadzone dyskusje dotyczyć więc będą wybranych zagadnień podejmowanych w ramach studiów nad dzieciństwem, jednocześnie oferując przegląd podejść badawczych stosowanych w naukach społecznych i humanistycznych.

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia będą poświęcone podstawom zachowań moralnych w świecie zwierząt. Podczas zajęć omówimy występowanie w świecie zwierząt emocji i zachowań uznawanych za podwaliny ludzkiej moralności. Przedyskutujemy psychologiczne i społeczne komponenty zachowań moralnych w świecie zwierząt oraz spróbujemy odpowiedzieć na pytanie: czy zwierzęta mogą postępować sprawiedliwie?

Semestr zimowy 2024/25

• Konwersatorium - 30 godzin

Kurs poświęcony pojęciu Epifanii Starego i Nowego Testamentu

Rok akademicki 2024/25

• Wykład - 60 godzin

Wykład wprowadza w historię ekspansji kultury europejskiej w dobie wielkich odkryć i kolonizacji oraz problematykę zderzenia kultur i przekazu międzykulturowego. Jego celem jest zarazem ukazanie złożonego procesu formowania się na kontynencie amerykańskim zupełnie nowej kultury, będącej efektem „spotkań Starego i Nowego Świata”; kultury transformującej zarówno wzorce i kulturowe importy z Europy, jak i tubylczą spuściznę cywilizacyjną sięgającą swymi korzeniami drugiego tysiąclecia p.n.e. Szczególny nacisk zostanie położony na omówienie obecności kultury śródziemnomorskiej (głównie iberyjskiej) na terytorium Nowej Hiszpanii -zwłaszcza w świecie Nahua- oraz na obszarze Wicekrólestwa Peru (Andy Środkowe).