Regiony społeczno-gospodarcze świata

geografia

fakultatywne

w sali

Region, region społeczno-gospodarczy – główne zasady i kryteria delimitacyjne, polityczna mapa świata. Przyczyny i skutki społeczno-gospodarcze globalnych i regionalnych procesów demograficznych. Współczesne procesy integracyjne i dezintegracyjne o zasięgu regionalnym. Globalizacja życia społeczno-gospodarczego i jej przyczyny. Charakterystyki regionów świata.

1. Region, region społeczno-gospodarczy – definicja, sposoby delimitacji. Polityczna mapa świata. Regiony kulturowe.

2. Przemiany ludnościowe i procesy migracyjne na świecie w ujęciu regionalnym. Rozwój gospodarczy w ujęciu regionalnym: miary gospodarcze i społeczne w charakterystyce regionalnej. Międzynarodowa współpraca gospodarcza – organizacje regionalne i ponadregionalne.

3. Europa – kolebka integracji; Unia Europejska - najwyższy poziom integracji gospodarczej. Podziały regionalne w UE.

4. Oceania - szczególne cechy społeczności i gospodarki wysp Oceanii, ze szczególnym uwzględnieniem ich przestrzennego zróżnicowania wynikającego z różnej genezy przyrodniczej, rozproszenia, izolacji i peryferyjnego położenia względem reszty świata. Ogólna charakterystyka będzie wzbogacona o przykłady z Polinezji Francuskiej.

5. Regiony wyspiarskie. Rozwój społeczno-ekonomiczny na obszarach wyspiarskich Pacyfiku, Oceanu Indyjskiego, Atlantyckiego oraz Karaibów (znaczenie rolnictwa, turystyki oraz funkcje rajów podatkowych).

6. Azja Południowo-Wschodnia:

- dlaczego Azja Południowo-Wschodnia jest uznawana za osobny region? Porównanie najważniejszych cech wszystkich państw Azji Południowo-Wschodniej połączone z rozważaniami na temat tego, ile regionu jest w regionie, co te kraje łączy, a co dzieli.

- jak doszło do tego, że 17 tysięcy wysp stało się jednym państwem? Jak przyroda, ukształtowanie terenu, historia i kultury wpływają na kształt największego muzułmańskiego państwa świata.

7. Azja Wschodnia – Japonia - przemiany społeczno-demograficzne (starzenie się społeczeństwa, zmiany w strukturze narodowo-etnicznej, zmiany norm społecznych) i ekonomiczne (od cudu gospodarczego po stagnację w rozwoju, zmiany strukturalne w gospodarce i konsumpcyjne w społeczeństwie) w Japonii od II wojny światowej do współczesności. Japonia w międzynarodowych strukturach gospodarczych. Wpływ tsunami i katastrofy jądrowej w Fukushimie na funkcjonowanie społeczno-ekonomiczne kraju po 2011 roku.

8. Afryka – od kolonializmu do neokolonializmu; podziały regionalne Afryki; charakterystyka środowiskowa, społeczna i gospodarcza wybranych państw kontynentu. Afryka Północna i Bliski Wschód – specyfika społeczno-kulturowa, rola przemian politycznych w regionie.

9. Ameryka Północna. Specyfika regionów społecznych i gospodarczych - wybrane regiony Stanów Zjednoczonych Ameryki i Kanady. Regiony problemowe, w tym: rolnicze i eksploatacji złóż.

10. Ameryka Łacińska - Kraje Andyjskie - położenie geograficzne, wspólne elementy historii, cechy demograficzne społeczeństwa i gospodarki. O specyfice krajów andyjskich w dużej mierze decyduje „trudne środowisko przyrodnicze” – wysokie góry, piętrowość klimatyczno-roślinna, w którą „wpisane” jest rolnictwo, związane z górami zasoby mineralne – głównie rudy metali kolorowych, których eksploatacja sprzyja wysokiej randze przemysłu wydobywczego oraz znaczący odsetek ludności indiańskiej.

Uwaga: powyższe zagadnienia to ogólny zakres tematyki a nie tytuły poszczególnych wykładów. Zagadnienia te mogą być omawiane na więcej niż jednych zajęciach.

Knox P. L., S. A. Marston 2013, Human Geography. Places and Regions In Global Context., Prientice Hall, Upper Saddle River

Makowski J. (red.), 2006, Geografia regionalna świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Po ukończeniu przedmiotu student powinien:

- znać definicje i różnorodność koncepcji regionu, regionu społeczno-gospodarczego

- wskazywać podstawowe determinanty szans i barier rozwoju regionów na świecie,

- posiadać wiedzę na temat metod delimitacji regionów i kryteriów warunkujących ich rozwój,

- wiedzieć jaką rolę odgrywają procesy globalne w ujęciu regionalnym

- wskazać miejsce i znaczenie światowych i regionalnych organizacji integralnych we współczesnych badaniach geograficznych

- posiadać wiedzę na temat współczesnych zmian demograficznych zachodzących w skali globalnej oraz regionalnej (regiony), wymienić ich przyczyny i skutki

- scharakteryzować najważniejsze regiony społeczno-gospodarcze świata z ich cechami wyróżniającymi na tle innych wydzieleń przestrzennych

- wymienić przykłady typów gospodarek z charakterystyką tematyczną i podaniem przykładów regionalnych

Po ukończeniu przedmiotu student powinien zdobyć następujące umiejętności:

- ocenić skutki różnorodnych procesów rozwojowych i ich wpływ na międzynarodowe organizacje regionalne

- ocenić zależności między wzrostem liczby ludności na świecie a rozwojem gospodarczym

- wykazać orientację w zakresie delimitacji regionów, w tym regionów społeczno-gospodarczych

- zdobyć orientację w kierunku strategii i metod zapobiegania niekorzystnym przemianom gospodarczym;

- wykazać zrozumienie powstawania interakcji i sprzężeń zwrotnych w kształtowaniu się procesów globalizacji;

Zaliczenie pisemne testowe uwzględniające materiał realizowany podczas wykładu.

Brak.