Historia urbanistyki I

gospodarka przestrzenna

obowiązkowe

Założeniem tego cyklu wykładów jest dostarczenie niezbędnej wiedzy historycznej dotyczącej rozwoju myśli urbanistycznej, zasad budownictwa, budowy miast na przestrzeni dziejów ze szczególnym uwzględnieniem kontynentu europejskiego od antyku do renesansu.

w sali

Przedmiot Historia urbanistyki planowany jest na Gospodarce Przestrzennej jako wykład dwu-semestralny. Zadaniem przedmiotu jest dostarczenie niezbędnej wiedzy historycznej dotyczącej rozwoju myśli urbanistycznej na przestrzeni dziejów ze szczególnym uwzględnieniem kontynentu europejskiego od antyku do renesansu ( w semestrze zimowym) oraz od renesansu do współczesności (w semestrze letnim).

Dostarczenie tej wiedzy z założenia ma towarzyszyć wprowadzaniu przedmiotów projektowych, ażeby student miał pełną możliwość korzystania z dorobku poprzednich pokoleń przystępując do pracy nad własnymi koncepcjami projektowymi.

Szczególny nacisk jest położony na rozwój i przenikanie się idei w ramach szeroko rozumianego dziedzictwa europejskiego.

Zasada zajęć oparta jest na ukazaniu ciągu przyczynowo – skutkowego, na triadzie uzupełniających się nawzajem pojęć:

1)samodzielnego obiektu, zespołu lub miasta – jego koncepcji czy realizacji,

2) postaci, czyli osoby twórcy jako wybitnej indywidualności epoki oraz

3) wydarzenia lub ciągu wydarzeń stanowiących historyczne tło.

Jedno z tych trzech pojęć wyeksponowane jako najważniejsze stanowi klucz do określenia pozostałych i zrozumienia całej konfiguracji.

Podstawowa tematyka wykładów nawiązuje do następujących zagadnień:

1) Urbanistyka starożytnej Mezopotamii; okres Państwa Akad (miasto Akad); okres staro-sumeryjski ze stolicą w Ur, dom staro-sumeryjski; pierwszy okres supremacji Państwa Babilońskiego (miasto Babilon); rozwój Państwa Asyryjskiego ze stolicą w Niniwie; drugi okres supremacji Państwa Babilońskiego (miasto Babilon rozwój);okres panowania Persów - (stolica Persepolis);

2) Egipt starożytny - epoka Starego i Średniego Państwa; postawa hieratyczna, kanon sztuki staroegipskiej, metafizyczny świat starożytnego Egiptu, zasady funkcjonalne i przestrzenne domu mieszkalnego okresu starożytnego Egiptu;przełom w budownictwie w czasach Imhotepa Rozwój piramid;

3) Urbanistyka i sztuka okresu Nowego Państwa,Teby - świątynie w Karnaku i w Luksorze; Nowa stolica faraona Echnatona w Tell el-Amarna (Achetaton);

4) Świątynia w Del el- Bahari, architektura za czasów Ramzesów - świątynie w Abu Simbel; okres ptolemejski, rozwój miasta Aleksandria;

5) Grecki świat mitów i tradycji - orfizm, urbanistyka okresu archaicznego (okręg mykeński, minojski i trojański) zasada konstrukcji domu greckiego; porządki architektoniczne starożytnej Grecji;

6) Hippodamos z Miletu i jego urbanistyka;

7) Założenia urbanistyczne greckie, okresu klasycznego; Akropol Ateński; rozwój Aten; teatr grecki; urbanistyka okresu hellenistycznego – Pergamon;

8) Rzym starożytny; traktat Witruwiusza; miasta rzymskie zbudowane na zasadzie koncepcyjnej wywodzącej się z obozu wojskowego; różnice pomiędzy architektonicznym porządkiem greckim a rzymskim; dom rzymski; Palatyn i pałac Flawiuszów, fora cesarskie, złoty dom Nerona;

9) Urbanistyka wczesnochrześcijańska pomiędzy Rzymem a Bizancjum, podziemne miasto katakumb; świątynia wczesnochrześcijańska od domus ecclesiae do bazyliki; Konstantynopol i rozkwit Bizancjum;

10) Romańszczyzna i wczesne średniowiecze; założenia monastyczne Wschodu i Zachodu;

11) Rozwój wybranych miast w okresie średniowiecza: Dubrownik; Carcassonne; Nowogród Wielki; rozwój Wenecji;

12) Pergamin z Sankt Gallen i jego znaczenie; nowe typy miast średniowiecznych (miasta kolegiackie, klasztorne i arcybiskupie);

13) Urbanistyka w okresie gotyku; Pałac Dożów w Wenecji i Palazzo Vecchio we Florencji;

14) Przykłady urbanistyki warownej Awinion i Malbork; przykłady miast gotyckich : Brugia, Lubeka, Mont – Saint- Michel; Asyż;

15) Miasta akademickie średniowiecznej Anglii;

16) Traktaty teoretyków wczesnego renesansu.

• Architektura świata.; Henri Stierlin Muza S.A W-wa 1997

• Dzieje Architektury Patryk Nuttgens Warszawa Arkady 1998

• Historia architektury europejskiej. N.Pevsner; Arkady W-wa 1979

• Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i budownictwo. W. Szolginia; WNT W-wa1991

• Sztuka cenniejsza niż złoto. J. Białostocki; PWN W-wa 1968

• Urbanistyka tom I i II Tołwiński T. Wyd. ZBM PW W-wa 1934

• Wiadomości o stylach. W. Witwicki; PWWP 1959

• Wprowadzenie do historii budowy miast. Ludzie i środowisko. W. Ostrowski; OWPW W-wa 2001

Efekty uczenia się: K_W03 / K_U03,

WIEDZA

K_W03; K_W10; KW_01

Absolwent po ukończeniu kursu zna i rozumie podstawowe procesy zachodzące w przestrzeni miasta i regionu miejskiego (ujęcie historyczno-urbanistyczne); wie, jakie generują one potrzeby w zakresie praktyki planistycznej, zarządzania i procesów politycznych, a także rozumie ich wpływ na koszty społeczne oraz ekonomiczne funkcjonowania przestrzeni, ma podstawową wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla gospodarki przestrzennej, w tym historii urbanistyki oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami naukowymi

UMIEJĘTNOŚCI

K_U10

Absolwent, który ukończył kurs potrafi w sposób jasny i precyzyjny (z wykorzystaniem specjalistycznej terminologii) informować o zjawiskach i procesach przestrzennych, a także zaprezentować je różnym odbiorcom, w tym decydentom oraz opinii publicznej, umie skutecznie stosować nabytą wiedzę do rozwiązywania problemów praktycznych, czyli :

1.Rozumie literaturę w zakresie gospodarowania przestrzenią w języku polskim; czyta ze zrozumieniem teksty naukowe w języku angielskim

2.Posiada umiejętność właściwego analizowania przyczyn i przebiegów konkretnych procesów, zjawisk i problemów społecznych, kulturowych, politycznych, gospodarczych mających wpływ na zmiany w przestrzeni, w tym wynikających z uwarunkowań historycznych

3. Potrafi analizować i wyjaśnić przyczyny zmian zachodzących w urbanistyce i architekturze

4. Umie samodzielnie oceniać rozumie i potrafi wskazać podobieństwa i różnice w podstawowych urbanistycznych założeniach historycznych.

5. Posiada kwalifikacje, aby wskazać podstawowe elementy kompozycyjne i ich znaczenie jako składowe poszczególnych zespołów i wnętrz urbanistycznych

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K_K05; K_K03; K_K02

Absolwent, który ukończył kurs posiada gotowość do krytycznej oceny nabytej wiedzy i umiejętności oraz poszerzania kompetencji zawodowych może podjąć się się odpowiedzialności za innych i za dobro wspólne; poznaje formy i przejawy moralnej odpowiedzialności za społeczne skutki wykonywania swojego zawodu w tym zwłaszcza za ochronę dziedzictwa kulturowego

1. Wykazuje potrzebę stałego doskonalenia i aktualizowania wiedzy związanej z zagadnieniami gospodarki przestrzenne

2. Rozpoznaje zespoły urbanistyczne i obiekty architektoniczne wchodzące w ich skład, potrafi określić okres ich powstania i podstawowe zasady kształtowania i kompozycji.

3. Zauważa ciągłość procesów historycznych w otaczającym środowisku urbanistycznym i rozumie ich następstwo i znaczenie

Absolwent który ukończył przedmiot jest w staniie konstruktywnie rozwiązywać problemy związane z, konfliktami społecznymi w związanymi z procesami urbanizacji jak też kolizji interesów, inwestorskich, partykularnych jak i społeczności lokalnych z przez stosowanie metod negocjacyjnych, pojednawczych, konstruktywnych,

jest przygotowany do do aktywnego udziału we współpracy pomiędzy władzami lokalnymi, innymi decydentami, podmiotami gospodarczymi i mieszkańcami, w tym do koordynacji działań podejmowanych przez te podmioty w przestrzeni

Przedmiot składa się tylko z wykładów (nie ma przypisanych ćwiczeń)

• Przedmiot zalicza kolokwium przeprowadzane na ostatnich zajęciach w cyklu.

• Do kolokwium należy się przygotować na podstawie notatek z wykładów oraz studiowania zalecanej literatury.

• Należy pamiętać, że zadania na kolokwium będą skierowane tylko na urbanistykę i tematy podstawowe dotyczące głównych procesów budowy miast i zespołów, (nie będzie pytań o uwarunkowania historyczne czy detale itp..)

Punkty dodatkowe

Do punktacji ogólnej można dołączyć równoważne punkty dodatkowe, zdobyte za prawidłowe udzielenie poprawnych odpowiedzi podczas wykładów.

Przedostatnie zajęcia będą poświęcone na powtórzenie całego materiału pod kątem nadchodzącego sprawdzianu (nie będzie nowych zagadnień).

Na tych przedostatnich zajęciach będzie również szansa na zdobycie maksymalnie do 12 punktów liczących się do sprawdzianu, za wizualne rozpoznanie miasta lub zespołu urbanistycznego na przedstawianym przez prowadzącego slajdzie bez opisu (w tej kategorii nie przewiduje się punktów ujemnych).

Sprawdzian zaliczający będzie składał się wyłącznie z testu zawierającego łącznie 32 pytania.

Wśród nich będzie 20 pytań jednokrotnego wyboru i 12 pytań wielokrotnego wyboru.

Za każde dobrze rozwiązane pytanie testowe będzie do zdobycia 5 punktów, nie będzie punktów ujemnych.

W przypadku pytań wielokrotnego wyboru trzeba pamiętać, że można zdobyć niepełną liczbę punktów, gdyż zdobyte w ten sposób punkty cząstkowe nie muszą dać pełnych 5 punktów.

Przedmiot zalicza połowa punktów czyli 80 plus jeden punkt, czyli 81

Czas na napisanie kolokwium to maksymalnie 70 minut.

Po zakończeniu pełnego cyklu wykładowego w ramach dwóch semestrów przewiduje się uzupełnianie wiedzy teoretycznej o praktykę zdobytą w studenckich wyjazdach studialnych do najważniejszych historycznych zespołów urbanistycznych. Wyjazd taki przewiduje się w ramach przedmiotów wybieralnych na wyższych semestrach.