Antropologia a lingwistyka

ogólnouniwersyteckie

Celem zajęć jest wprowadzenie w podstawy antropologii lingwistycznej. Podczas zajęć poruszone zostaną zagadnienia badawcze antropologii lingwistycznej, takie jak ideologie językowe czy polityka językowa i płeć kulturowa, a także klasyczne zagadnienia językoznawstwa, które mogą być interesujące dla antropologów, np. etymologia czy onomastyka. Wymagana znajomość języka angielskiego w stopniu umożliwiającym czytanie tekstów naukowych.

1. Wprowadzenie: czym zajmuje się językoznawstwo? Pojęcie znaku językowego. Języki naturalne — etniczne: pomocnicze; żywe: martwe; pidżiny; języki kreolskie. Języki sztuczne.

2. Terminologia: antropologia lingwistyczna, lingwistyka antropologiczna.

3. Etnolingwistyka, stereotypy językowe.

4. Dialektologia i socjolingwistyka.

5. Ideologie językowe.

6-7. Onomastyka: antroponimia i toponomastyka.

8. Krajobraz językowy

9-10. Język a polityka; kształtowanie się języków literackich. Język jako element tożsamości etnicznej / narodowej. Języki mniejszościowe i regionalne; języki zagrożone, polityka językowa.

11. Język w sytuacji wieloetniczności i wielokulturowości: biligwizm, polilingwizm, dyglosja, interferencje językowe.

12. Język i sprawczość.

13. Grzeczność i etykieta językowa.

Apresjan J., Koncepcje i metody współczesnej lingwistyki strukturalnej, Warszawa 1978, s. 38-53.

Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2006, s. 11-21 i 89-105..

Bielenin-Lenczowska K., O antropologiczno-kulturowym nurcie w językoznawstwie, w: „Zanikające granice. Antropologizacja nauki i jej dyskursów”, red. A. Pomieciński, S. Sikora, Poznań 2009, s. 245-262.

Buttler D., Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa 1978, wybrane fragmenty.

Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1994, s. 139-154.

Ivić M., Kierunki w lingwistyce, Wrocław 1975, s. 112-129; 208-226, 235-253.

Kazazis K., Dismantling Greek Diglosia, w: „Language Contact – Language Conflict”, red. E. Fraenkel i Cristina Kramer, Balkan Studies Vol. 1, 1993, s. 7-26.

Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków 2001, s. 175-202.

Marcjanik M., Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa 2007, s. 11-34 i 156-160.

Smułkowa E., Dwujęzyczność po białorusku: bilingwizm, dyglosja, czy coś innego? [w:] Język a tożsamość na pograniczu kultur, red. E. Smułkowa, A. Engelking, Białystok 2000, s. 92-96.

Wicherkiewicz T., Języki mniejszościowe i regionalne w Europie – problemy typologii, [w:] Języki mniejszości i języki regionalne, red. E. Wrocławska, J. Zieniukowa, Warszawa 2003, s. 73-78.

Zalecenia dla urzędów stanu cywilnego dotyczące nadawania imion dzieciom obywatelstwa polskiego i narodowości polskiej”, w: Komunikaty Komisji Kultury Języka Komitetu Językoznawstwa PAN”, nr 1(4) 1996.

Zieniukowa J., Kaszubszczyzna u schyłku XX wieku, [w:] Słowiańszczyzna w kontekście przemian Europy końca XX wieku. Język — tradycja — kultura, red. Emil Tokarz, Katowice 2001, s. 97-104.

http://gwarypolskie.uw.edu.pl

www.slovio.com

Po ukończeniu przedmiotu student:

- potrafi opisać najważniejsze kierunki w lingwistyce,

- poznaje językoznawcze narzędzia metodologiczne i

- zagadnienia badawcze, które może wykorzystać w badaniach antropologicznych.

aktywny udział w zajęciach i esej na wybrany przez siebie temat (8-10 stron, TNR 12, interlinia 1,5). Dopuszczalne 2 nieusprawiedliwione nieobecności.