Kultura materialna w refleksji humanistycznej
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3102-LKMH |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.7
|
Nazwa przedmiotu: | Kultura materialna w refleksji humanistycznej |
Jednostka: | Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej |
Grupy: |
Moduł L03 (od 2023): Materialność / rzeczy / środowisko Moduł L3: Antropologia materialności/rzeczy Przedmioty etnograficzne do wyboru |
Punkty ECTS i inne: |
3.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | nieobowiązkowe |
Skrócony opis: |
Zajęcia poświęcone są refleksji nad materialnością/kulturą materialną m.in. w filozofii, archeologii, historii, sztuce, literaturze. Ważnym wątkiem jest również obecność zainteresowań kulturą materialną w etnologii i antropologii kulturowej - począwszy od ujęć klasycznych po współczesne koncepcje powstałe po „zwrocie ku rzeczom”. Druga część zajęć koncentruje się na obecności rzeczy w życiu człowieka oraz refleksji nad ich postrzeganiem, pełnioną rolą, nadawanym znaczeniom itd. Zajęcia mają charakter konwersatorium z elementami warsztatów. |
Pełny opis: |
1. Materialność, kultura materialna, przedmiot, rzecz… definicje, zakresy, konotacje. 2. Filozofowie o materialności od Platona do Heideggera. 3. Spojrzenie na materialność/kulturę materialną z perspektywy archeologii, historii, sztuki, literatury. 4. Zainteresowania kulturą materialną w etnologii i antropologii kulturowej (przegląd podejść klasycznych, m.in.: „świadek obcej kultury”, koncepcja kultury Kazimierza Moszyńskiego, Polski Atlas Etnograficzny). 5. Kultura materialna jako składowa kultury regionalnej. 6. Kultura materialna w muzeum. 7. Przedmiot/rzecz jako obiekt zainteresowania kolekcjonera. 8. Człowiek w świecie przedmiotów/rzeczy konsumpcjonizm, kultura jednorazówek, moda na vintage, „drugie życie przedmiotów”. 9. Antropologia rzeczy Tim Dant, Igor Kopytoff, Arjun Appadurai, Bruno Latour (teoria aktora-sieci; sprawczość rzeczy), postulat antropologii nieantropocentrycznej. |
Literatura: |
(wybór) Barański J., Świat rzeczy. Zarys antropologiczny, Kraków 2007. Clifford J., O kolekcjonowaniu sztuki i kultury, [w:] Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, Warszawa 2000, s. 233271. Dant T., Kultura materialna w rzeczywistości społecznej, Kraków 2007. Kopytoff I., Kulturowa biografia rzeczy utowarowienie jako proces, [w:], Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, (red.) M. Kempny, E. Nowicka, Warszawa 2003, s. 249-274. [pdf] Kowalski K.M., Artefakty jako źródła poznania historycznego, [w:] Oblicza przeszłości, red. W. Wrzosek, Bydgoszcz 2011, s. 289-320. [pdf]. Krajewski M. (red.), W stronę socjologii przedmiotów, Poznań 2005. Kutrzeba-Pojnarowa A., Kultura materialna wsi w pracach etnograficznycznych dwudziestopięciolecia PRL, „Lud” 1969, t. 53 [pdf] Latour B., Przedmioty także posiadają sprawczość, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, (red.) E. Domańska, Poznań 2010, s. 519-554. Olsen B., Kultura materialna po tekście: przywracanie obecności rzeczom, [w:] s. 555-586 [pdf]. Pomian K., Kolekcjonerstwo i filozofia. Narodziny nowożytnego muzeum, [w:] tenże, Drogi kultury europejskiej. Trzy studia, Warszawa 1996, s. 109-172. Wieczorkiewicz A., Mowa słów i mowa rzeczy (o retoryce wypowiedzi muzealnej), [w:] Praktyki opowiadania, red. B. Owczarek, Z. Mitosek, W. Grajewski, Warszawa 2001, s. 239-256. |
Efekty uczenia się: |
Po zakończeniu zajęć student: - ma wiedzę na temat koncepcji kultury materialnej; - ma wiedzę w zakresie kultury materialnych w refleksji humanistycznej; - zna i potrafi posługiwać się terminologią związaną z kulturą materialną oraz antropologią rzeczy; - potrafi wykorzystać omawiane koncepcje do analizy relacji pomiędzy człowiekiem/ludźmi a przedmiotami/rzeczami; - potrafi przygotować i wygłosić referat, prezentację, dotyczące wybranego zagadnienia z zakresu kultury materialnej i antropologii rzeczy; - rozumie rolę rzeczy (kultury materialnej) w życiu człowieka (w rzeczywistości społecznej i kulturowej); - jest uwrażliwiony na zagadnienia kultury materialnej i antropologii rzeczy, poddaje je refleksji i krytycznej ocenie. |
Metody i kryteria oceniania: |
obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności nieusprawiedliwione); aktywne uczestniczenie w zajęciach; esej [do 6 stron]. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2024-02-19 - 2024-06-16 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT KON
|
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Katarzyna Waszczyńska | |
Prowadzący grup: | Katarzyna Waszczyńska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.