Tożsamość kulturowa Sardyńczyków

nieobowiązkowe

Konwersatorium to cykl 7 spotkań, dzięki którym uczestnicy zdobędą podstawową wiedzę o tożsamości kulturowej Sardynii i jej rodzimych mieszkańcach. Poznają ich historię, kulturę, sztukę, obyczaje oraz zagadnienia społeczne. Każde ze spotkań poświęcone będzie innemu aspektowi zaproponowanych obszarów tematycznych. Jednocześnie, cykl spotkań stworzy pewną całość, dając tym samym współczesny obraz Sardyńczyków i ich tożsamości kulturowej.

Tożsamość kulturowa ma dla Sardyńczyków szczególną wartość. Uwidacznia się, między innymi, we współczesnych praktykach i treściach kulturowych, w odwołaniu i nawiązaniu do sardyńskiej tradycji. W odróżnieniu od mieszkańców innych regionów Włoch, posiadających regionalne dialekty, Sardyńczycy posiadają własny język, który jest nie tylko nośnikiem walk o niepodległość, ale stanowi główny element tożsamości kulturowej mieszkańców wyspy.

Kultura Sardynii sięga odległych lat. Już we wczesnym okresie swojego istnienia, charakteryzowała się głęboką religijnością, kultem bóstw i przodków, rozwiniętymi praktykami pogrzebowymi oraz obecnością architektury sakralnej i antropomorficznych artefaktów. Przez długie wieki, Sardynia padała ofiarą najeźdźców, którzy pozostawili głęboki ślad w postrzeganiu przez nich otaczającej rzeczywistości, formach obrzędowości oraz architekturze. Ta bogata tradycja historyczna, nie zawsze związana z pokojowymi najazdami na lokalną społeczność, sprawiła, że Sardyńczycy do dzisiaj są społecznością bardzo dumną i mało ufną, ukierunkowaną na ochronę swojej kultury, tradycji i obyczajów.

Wydarzenia ostatnich dziesięcioleci, wpłynęły w sposób znaczący na tożsamość kulturową współczesnych mieszkańców wyspy, zakłócając niejako, względny porządek społeczny. Obecność faszyzmu, a następnie procesy - nierzadko - nieudolnej industrializacji i migracje przyniosły wiele zmian kulturowych. Ogromną rewolucję zaobserwować można w postrzeganiu roli kobiety i jej funkcji w społeczności sardyńskiej.

Kultura sardyńska jest żywym tworem, i jak każda kultura, wraz z procesami globalizacji, migracji oraz rozwojem technologii, ulega ciągłym przemianom, wraz z którymi dochodzi do zmiany istniejącego porządku społecznego i redefinicji tożsamości kulturowej. Sytuacja ta, wprowadza pewnego rodzaju niepokój. Sardyńczykom nie chodzi o zachowanie w niezmienionej formie rodzimej kultury i tradycji, o powrót do przeszłości, do dawnego stylu życia i dawnych wartości, które są na wyspie wszechobecne. Najważniejszym elementem, jest dla nich walka o to, aby młode pokolenia znały język sardyński. To właśnie w języku tkwią korzenie narodu sardyńskiego.

Tożsamość kulturowa Sardyńczyków, nie przejawia się współcześnie jedynie w momentach kryzysowych, lub świątecznych. Stanowi element codziennego życia. Istotnym stało się badanie nawyków, sposobów spędzania wolnego czasu, czy też wytworów kultury lokalnej. Współcześnie, nowym wyzwaniem dla Sardyńczyków, staje się życie w społeczeństwie, w którym większą rolę odgrywają imigranci.

Zaproponowane konwersatorium, jest owocem badań terenowych nad tożsamością kulturową Sardyńczyków, prowadzonych przez autorkę regularnie od 2016 roku. To cykl 7 spotkań, dzięki którym uczestnicy zdobędą podstawową wiedzę o tożsamości kulturowej Sardynii i jej rodzimych mieszkańcach. Poznają ich historię, kulturę, sztukę, obyczaje oraz zagadnienia społeczne. Każde ze spotkań poświęcone będzie innemu aspektowi zaproponowanych obszarów tematycznych. Jednocześnie, cykl spotkań stworzy pewną całość, dając tym samym współczesny obraz Sardyńczyków i ich tożsamości kulturowej.

W trakcie spotkań prowadząca podzieli się z uczestnikami autorskim materiałem badawczym w postaci wywiadów jakościowych prowadzonych z mieszkańcami wyspy, z pisarzami, rzemieślnikami, muzykami i artystami, których opowieści pozwoliły autorce doświadczyć sardyńskości oraz stanowią ważny materiał badawczy nad tożsamością kulturową mieszkańców wyspy. Jednocześnie, podczas zajęć, zostanie zaprezentowana autorska fotografia i krótkie fragmenty filmów, przedstawiające codzienne życie, obrzędy i lokalne święta.

Tematy:

1. Sardynia – od nuragów do murali. Zarys historyczno-kulturowy.

2. W kierunku współczesności – przemiany kulturowe i społeczne. Początki migracji.

3. Rola kobiety w procesie kształtowania się tożsamości kulturowej.

4. Sacrum i profanum – rytuał i obrzędowość.

5. Sztuka i kultura jako główne nośniki tożsamości kulturowej.

6. Współczesne problemy i poczucie bezradności, w obliczu nowych zjawisk kulturowych.

7. Dokąd zmierzasz Sardynio? W poszukiwaniu własnej tożsamości kulturowej.

Wiedza. Studenci i studentki:

- mają podstawową wiedzę na temat historii i kultury Sardynii oraz przemian społecznokulturowych, dokonujących się na wyspie.

- mają podstawową wiedze na temat rozwoju tożsamości kulturowej Sardyńczyków, uwzględniając aspekty tego rozwoju: historyczny, społeczny, kulturowy, religijny i polityczny.

- znają pojęcia terminologiczne z obszaru tożsamości i przemian kulturowych.

- mają świadomość kompleksowej zmienności / rozwoju kultury.

- znają, rozumieją i potrafią zidentyfikować kulturę Sardyńczyków oraz znaczenie tożsamości kulturowej w kształtowaniu ich kultury.

- znają różne metody badawcze i dobierają je odpowiednio do stawianych pytań badawczych.

Umiejętności. Studenci i studentki:

- potrafią obserwować i interpretować zjawiska społeczno-kulturowe obecne na obszarze Sardynii, a zwłaszcza dostrzegają ich uwarunkowania: językowe, religijne, polityczne i gospodarcze.

- potrafią samodzielnie zdobywać wiedzę, rozwijać swoje umiejętności oraz samodzielnie analizować konkretne problemy dotyczące przemian kulturowych Sardynii, korzystając z różnych źródeł informacji.

- potrafią w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się ustnie i pisemnie w języku rodzimym oraz z wykorzystaniem technik multimedialnych i nowoczesnych technologii (ITC), na tematy dotyczące wybranych zagadnień o współczesnej tożsamości kulturowej Sardynii, stosując przy tym argumentację zaczerpniętą z różnych perspektyw teoretycznych i odwołujących się do różnych źródeł.

Kompetencje społeczne. Studenci i studentki

- mają świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego Sardynii oraz jego znaczenia dla kultury europejskiej.

- rozumieją i rozpoznają wyzwania rozwojowe swojej roli, ustawicznie doskonaląc wiedzę i umiejętności.

Zaliczenie:

- na podstawie frekwencji (dopuszczalna 1 nieobecność)

- punktowana aktywność na zajęciach

- przygotowanie scenariusza wywiadu do jednego z omawianych zagadnień