Zmiana kulturowa w kontekście afrykańskim

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	3102-LZKAF
Kod Erasmus / ISCED:	14.7 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0314) Socjologia i kulturoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu:	Zmiana kulturowa w kontekście afrykańskim
Jednostka:	Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej
Grupy:	Moduł L2: Antropologia globalizującego się świata i mobilności Przedmioty etnograficzne do wyboru
Punkty ECTS i inne:	(brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta. zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia:	polski
Rodzaj przedmiotu:	nieobowiązkowe
Skrócony opis:	W części teoretycznej omówione będą relacje pomiędzy kategoriami „zmiany kulturowej” i „rozwoju”, modernizacją a westernizacją. W części empirycznej, odwołującej się do historii i współczesności Afryki, omówione będą wybrane przykłady zmiany kulturowej w Afryce, problemy związane z koncepcją społeczeństwa plemiennego i postplemiennego, kolonializmem i dekolonizacją, systemami edukacji i socjalizacji, procesami etnicznymi i społecznymi, emigracją oraz problematyką rozwojową.
Pełny opis:	Kultura - ciągłość i zmiana - Rozwój a teoria zmiany kulturowej - Kryteria zmiany kulturowej - Modernizacja a kierunek zmian kulturowych - Modernizacja a westernizacja - Kulturowe bariery rozwoju Kolonializm w Afryce - Definicje, przykłady - Kreowanie tubylca - Proces dekolonizacji w Afryce Systemy religijne w Afryce - Religie rodzime - Czarny islam - Chrześcijaństwo Systemy edukacji i socjalizacji w Afryce - Tradycyjny (plemienny) - związany z kulturą rodzimą - Koraniczny – związany z cywilizacją islamu - „Nowoczesny” (formalny) - na wzór zachodni Społeczeństwo plemienne i postplemienne w Afryce - Wspólnota krwi a budowanie wspólnoty - Koncepcja społeczeństwa plemiennego (przykłady) - Afrykański koncepcje etniczności (przykłady) - Koncepcja społeczeństwa postplemiennego (przykłady) - Detrybalizacja - Trybalizm (etnicyzacja polityki) - Stare i nowe elity w Afryce Afrykanie w Europie - zmiany tozsamości
Literatura:	Berman B. Jr., 1998 Ethnicity, Patronage and the African State: the Politics of Incivil Nationalism, “African Affairs”, v. 97, s. 305–341. Iliffe J. 2011 Afrykanie. Dzieje kontynentu, Kraków: Wydawnictwo UJ, [s. 276-285]. Malinowski B. 1958 Szkice z teorii kultury (tłumaczenie H. Stasiak), Warszawa. 2000 Kultura i jej przemiany, Dzieła, t. 9, Warszawa. Stankiewicz W. 2003 Konflikty etniczne w Afryce Subsaharyjskiej, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa”, z. 23 (2003), s. 149-163. Tymowski M. 2007 Podróże i poselstwa władców zachodnioafrykańskich do Portugalii w XV w. „Afryka”, t 40, 2014, s. 17-42. 2008 Europejczycy i Afrykanie. Wzajemne odkrycia i pierwsze kontakty, Toruń 2017. Vorbrich R. 1999 Trybalizm a wieloetniczne państwo afrykańskie, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa”, z. 14–15, s. 183–193. 2001 Kirditude – Ideologia uciskanej większości Kamerunu, „Afryka. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego”, nr 13, s. 1–17. 2004 Wódz jako funkcjonariusz. Despotyzm zdecentralizowany w społeczeństwie postplemiennym Kamerunu, „Lud”, t. 88, s. 219–236. 2005 Lamidat. Państwo przedkolonialne w państwie postkolonialnym, „Afryka. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego”, nr 21, s. 7–28. 2007 Idea konsensusu i tożsamość plemienna a wybory demokratyczne w państwie afrykańskim. Na przykładzie Kamerunu, w: R. Vorbrich (red.), Plemię, państwo, demokracja, Poznań: Biblioteka Telgte, s. 182–198. 2009 Etniczność a trybalizm w Afryce, (w:) Jacek Pawlik, Małgorzata Szupejko (red.), Afryka na progu XXI wieku, t. I: Kultura i społeczeństwo, Warszawa: ASPRA-JR, s. 311-322. 2010 Garnek żelazny i garnek gliniany, czyli społeczeństwo plemienne w zderzeniu ze Społeczeństwem narodowym i globalnym. Przypadek Kamerunu, „Lud”, t. 94, s. 143–158 2012 Plemienna i postplemienna Afryka. Koncepcje i postaci wspólnoty w dawnej i współczesnej Afryce, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, [s. 19-111, 126-140, 321-383] 2017 Ziomkostwo – grupa pierwszego wyboru w przestrzeni rozwoju. Na przykładzie organizacji pozarządowych w Mali, (w:) L. Buchalik, J. Różański, Ex Africa semter aliquid novi, t. IV, Kraków-Żory 2017 s. 38-54 2020 Saint-Louis – miasto zaszczepione. Europejski model urbanistyczny i kulturowy na gruncie afrykańskim, „Journal of Urban Anthropology”, t. 18, 2020, s. 47-70 2021 Tidili Centre – stolica gminy. Embrion struktury miejskiej w środowisku wysokogórskim Maroka, “Journal of Urban Ethnology”, 19, 2021, s. 217-235 Ząbek M. 2007 Trudności i bariery we wprowadzaniu współczesnego europejskiego modelu politycznego w plemiennym społeczeństwie. Przykład Czeczenii i Somali, (w:) R. Vorbrich (red.), Plemię, państwo, demokracja. Uwarunkowania kultury politycznej w krajach pozaeuropejskich, Poznań: Biblioteka Telgte, s. 165-178. 2019 Uchodźcy w Afryce. Etnografia przemocy i cierpienia, Warszawa: Wydawnictwa UW.
Efekty uczenia się:	Student uzyska podstawową wiedzę na temat : - teorii i praktyki zmiany kulturowej i rozwoju - konceptualizacji kategorii plemienia i plemienności - konceptualizacji afrykańskich kategorii etniczności - form i przejawów kolonializmu oraz jego wpływu na stratyfikację społeczną - dynamiki i kierunku procesów detrybalizacji (rozpadu struktur plemiennych) - struktury społeczeństw postkolonialnych w Afryce - źródeł trwałości struktur plemiennych we współczesnej Afryce oraz odpowiadających im kategorii analitycznych - specyfiki społeczeństwa postplemiennego jako formy hybrydalnej - głównych systemów religijnych w Afryce oraz ich roli społecznej - podstawowych modeli edukacji i socjalizacji w Afryce - charakterystyki diaspory afrykańskich w Europie Student posiądzie umiejętności : - wyjścia poza perspektywę europocentryczną w analizie kultur świata; - krytycznego spojrzenia na własną kulturę w konfrontacji z kulturami pozaeuropejskimi; - formułowania problemów badawczych w kategoriach adekwatnych do specyfiki poszczególnych typów społeczeństw;
Metody i kryteria oceniania:	uczestnictwo w zajęciach, praca pisemna (krótki esej), egzamin ustny

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.