Podróżnicy, kolekcjonerzy, badacze… Historia zainteresowań antykiem od renesansu po XIX w.

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	3105-PKB-OG
Kod Erasmus / ISCED:	03.6 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu:	Podróżnicy, kolekcjonerzy, badacze… Historia zainteresowań antykiem od renesansu po XIX w.
Jednostka:	Instytut Historii Sztuki
Grupy:	Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne Przedmioty ogólnouniwersyteckie Instytutu Historii Sztuki Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim Teorie, metody i tradycje badawcze - moduł metodologiczny, Hist. kult. w dob. hum. cyfr.
Punkty ECTS i inne:	(brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta. zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia:	polski
Rodzaj przedmiotu:	ogólnouniwersyteckie
Skrócony opis:	Uczestnicy zajęć w trakcie wykładu poznają historię zainteresowań antykiem, jakie kształtowały się od Renesansu po koniec XIX wieku. Historia odkryć archeologicznych zostanie przedstawiona na szerszym tle tak, by poznać wpływ owych odkryć na naukę, kulturę i sztukę europejską. Studenci będą mieli możliwość zastanowienia się nad zmianami tematyki i i metodyki badań – wykopaliskowych i teoretycznych w ujęciu historycznym, od początku powstania zainteresowań aż do rozwoju „archeologii jako nauki. Oprócz podstawowych faktów z dziejów archeologii, studenci poznają także najsłynniejsze zabytki, które trwale wpłynęły na nowożytna estetykę. Kurs zawiera także elementy z historii muzeologii.
Pełny opis:	Pojęcie archeologii jako dyscypliny naukowej zostało zdefiniowane dopiero w połowie XIX wieku, niemniej zainteresowanie antykiem w oparciu o jej materialne pozostałości jest możliwe do zaobserwowania już w Starożytności. Początkowo przypadkowe, a później już świadome wykopaliska legły u podstaw naukowych studiów przez humanistów epoki renesansu. Zasadnicza zmiana w poznaniu świata starożytnych nastąpiła w połowie XVIII w., gdy odkryto i zaczęto prowadzić wykopaliska w Pompejach i Herkulanum. Gwałtowny przyrost zabytków, już nie tylko sztuki lecz także rzemiosła przyczynił się w znakomitym stopniu do rozwoju antykomanii czyli mody na antyk. Zabytki starożytne były nie tylko kolekcjonowane, lecz także powszechnie kopiowane, a motywy antyczne wykorzystywane do dekoracji wnętrz i przedmiotów codziennego użytku. Powszechne zapotrzebowanie na kontakt ze sztuką antyczną było jednym z elementów, które wpłynęły na rozwój ogólnodostępnych muzeów. Te ostatnie, utrzymywane nierzadko ze środków publicznych (British Museum, Luwr) zainteresowane pozyskaniem jak największej ilości zabytków, finansowały wykopaliska w obszarze Śródziemnomorza, których niezwykłe natężenie przypada na okres XIX w. Pierwotne znaczenie terminu „archeologia” w odniesieniu do starożytności greckich i rzymskich, zaczęto rozszerzać o jej poddyscypliny powstałe w wyniku podziału obszaru zainteresowań (w ujęciu geograficznym i chronologicznym), zrodziły się wówczas takie określenia jak egiptologia, archeologia Bliskiego Wschodu, etruskologia, archeologia egejska, archeologia chrześcijańska, archeologia prowincji rzymskich. Przyrost liczby zabytków wpłynął na rozwój teorii badawczych, a postęp nauki na zastosowanie nowych technik eksploracji i dokumentacji. Jednocześnie zaczęto podnosić kwestie zachowania i konserwacji zabytków. Ważną rolę w rozwoju archeologii odegrali Polacy, których zainteresowania antykiem rozwijały się podobnie jak w innych krajach zachodniej Europy. W trakcie wykładu, oprócz opisanych powyżej zagadnień, studenci poznają także wybrane aspekty dotyczące powiązań archeologii z polityką - odkrycia archeologiczne nierzadko wykorzystywane były w służbie propagandy, zwłaszcza w okresie rywalizacji o wpływy mocarstw kolonialnych.
Literatura:	1. K. Michałowski, Wspomnienia, Warszawa 1986 2.. R. Bianchi Bandinelli, Archeologia jako historia sztuki, Warszawa 1988 3.. K. Pomian, Zbieracze i osobliwości, Warszawa 1996 4. Z dziejów miłośnictwa antyku w Polsce, A. Sadurska ed., Warszawa 1991 5. T. Mikocki, Najstarsze kolekcje starożytności w Polsce, Wrocław 1990 6. P. Bahn, Archeologia – bardzo krótkie wprowadzenie, Warszawa 1997 7.. M. Beard, J. Henderson, Kultura antyku – bardzo krótkie wprowadzenie, Warszawa 1997 8. M. Rekowska, W poszukiwaniu antycznej Cyrenajki, Warszawa 2014 (wybrane rozdziały)
Efekty uczenia się:	Student po zakończeniu kursu ma podstawową wiedzy na temat kształtowania się zainteresowań przeszłością oraz rozwoju archeologii jako dyscypliny badawczej, zna jej początki oraz miejsce i jej znaczenie w systemie nauk humanistycznych. Umie znaleźć powiązania archeologii z innymi dyscyplinami humanistycznymi, przede wszystkim historią społeczeństw i ich kultury oraz historii sztuki. Wykazuje się wiedzą na temat głównych osiągnięć archeologii do końca XIX wieku, zwłaszcza w basenie Morza Śródziemnego, w perspektywie chronologicznej i geograficznej. Docenia tradycję i rolę dziedzictwa kulturowego ludzkości we współczesnym świecie, rozumiejąc naturę archeologicznych odkryć.
Metody i kryteria oceniania:	Kurs kończy się egzaminem ustnym. Do jego zaliczenia wymagane będzie wykazanie się podstawową znajomością treści podawanych na wykładzie, wzbogaconych o własną refleksją na wybrany przez siebie temat z zakresu zainteresowań przeszłością.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.