Pamięć i mit w Polsce XX w.

ogólnouniwersyteckie

Podczas planowanego wykładu zostaną zaprezentowane różnorodne aspekty polskiej pamięci i polityki historycznej w XX wieku, zarówno w Dwudziestoleciu międzywojennym, jak w PRL czy po 1989 r.

Podczas wykładu zostaną zaprezentowane różnorodne aspekty polskiej pamięci i polityki historycznej w XX wieku, zarówno w Dwudziestoleciu międzywojennym, jak w PRL czy po 1989 r. Zostaną także zaprezentowane zjawiska (dys)kontynuacji w historii Polski. Przedstawione zostaną m.in. takie zagadnienia jak kreowanie mitu Józefa Piłsudskiego, Karola Świerczewskiego; kilka wykładów zostanie poświęconych tematom związanym z pamięcią o II wojnie światowej i jej skutkach (m.in. wrzesień 1939 r., wypędzenia i migracje przymusowe, robotnicy przymusowi, Kresy Wschodnie, Volksdeutsche). Cykl wykładów o pamięci zbiorowej zostanie zakończony spotkaniem poświęconym pamiętaniu PRL. Zagadnienia (dys)kontynuacji zostaną zaprezentowane na przykładzie ewolucji polskich dokumentów osobistych w XX w.

Poszczególne tematy zostaną zaprezentowane na tle podobnych zjawisk w historii powszechnej.

Plan:

1. Wykład wprowadzający: pamięć zbiorowa i polityka historyczna?

2. Pamięć o XX wieku: ślady spotykane w podróży… (I)

3. -4. II Rzeczpospolita: jak pamiętamy, a jak było naprawdę?

5.-6. Mit Józefa Piłsudskiego.

7. „Dowody istnienia”, czyli jak odczytywać polskie dokumenty osobiste w XX w.

8. Wojna i okupacja: obraz stereotypowy vs. różnorodność doświadczeń.

9. Wrzesień 1939 r. w polskiej pamięci zbiorowej.

10. Przymusowe migracje Polaków i Niemców w polskiej pamięci zbiorowej.

11. Kresy Wschodnie w polskiej pamięci zbiorowej.

12. Zdrajcy?! Powojenna pamięć o Volksdeutschach.

13. Gen. Karol Świerczewski: mit bohatera.

14. Pamięć o XX wieku: ślady spotykane w podróży (II)

15. Pamięć o PRL.

Andrzej Garlicki, Piękne lata trzydzieste, Warszawa 2008; Heidi Hein-Kircher, Kult Piłsudskiego i jego znaczenie dla państwa polskiego 1926-1939, Warszawa 2008; Elżebieta Kaszuba, System propagandy państwowej obozu rządzącego w Polsce w latach 1926-1939, Toruń 2004; Piotr T. Kwiatkowski, Lech M. Nijakowski, Barbara Szacka, Andrzej Szpociński, Między codziennością a wielką historią. Druga wojna światowa w pamięci zbiorowej społeczeństwa polskiego, Gdańsk-Warszawa 2010; Włodzimierz Mędrzecki, Szymon Rudnicki, Janusz Żarnowski, Społeczeństwo polskie w XX wieku, Warszawa 2003; Czesław Miłosz, Wyprawa w Dwudziestolecie, Kraków 2011; Lech M. Nijakowski, Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny, Warszawa 2008; Barbara Szacka, Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa 2008; Wojna. Doświadczenie i zapis, red. Sławomir Buryła, Paweł Rodak, Kraków 2006; Marcin Zaremba, Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2001; Janusz Żarnowski, Polska 1918-1939. Praca. Technika. Społeczeństwo, Warszawa 1999.

Studenci powinni w wyniku wykładu zrozumieć/nabyć:

- wiedzę o najważniejszych faktach i osobach związanych z historia Polski po II wojnie światowej.

- podstawową wiedze o procesach historycznych, społecznych i kulturalnych związanych z pamięcią zbiorowa, polityka historyczną i kreowaniem mitów.

- specyficzną sytuację polskiej pamięci zbiorowej, , w porównaniu do innych krajów europejskich.

- zrozumienie podstawowych metod analizy i interpretacji procesów historycznych.

- zrozumienie różnorodnych powiązań między różnymi rodzajami aktywności społecznej: politycznymi, kulturalnymi, ekonomicznymi.

Wykład będzie zakończony egzaminem w formie testu zawierającego od sześciu do dziesięciu pytań zamkniętych (jednokrotnego wyboru) z zakresu prezentowanego podczas wykładu. Błędna odpowiedź na więcej niż połowę pytań uniemożliwia otrzymanie oceny pozytywnej i tym samym zaliczenie przedmiotu.

Do egzaminu nie będą dopuszczone osoby, które opuszczą (bez ważnego i udokumentowanego powodu) więcej niż trzy wykłady.