Synowie Mannusa – archeologia ludów barbarzyńskiej Europy w I-II wieku AD

ogólnouniwersyteckie

Zajęcie dotyczą „barbarzyńców”, ludów poza granicami cywilizacji śródziemnomorskiej, ale stanowiących jej partnerów. Przewodnikiem będzie Germania Tacyta, wyjątkowo dokładny opis „barbarzyńskiej Europy”, obejmujący także ziemie dzisiejszej Polski. Konfrontacja tego przekazu z wynikami badań archeologicznych pozwoli na pokazanie obrazu wnętrza Europy w czasie największego zainteresowania starożytnych uczonych wnętrzem Barbaricum.

1. Kogo w starożytności uważano za barbarzyńców i z czego wynikało zainteresowanie tymi ludami – zbieżność wizji antycznych i koncepcji XIX-wiecznych etnologów

2. Germania Tacyta – najpełniejszy obraz barbarzyńskiej Europy u schyłku I wieku AD wraz z wizją społeczeństwa barbarzyńskiego

3. Germanie proximi ripae i Germanie w dorzeczu Wezery w świetle archeologii i relacji Tacyta

4. Nunc de Suebis dicendum est – Swebowie nad Łabą

5. latissime patet Lugiorum nomen. Związek Lugijski – hegemon „szlaku bursztynowego” w dorzeczach Warty i Wisły

6. rządzeni przez królów – Goci na południowych wybrzeżach Bałtyku

7. Aestii – zbieracze bursztynu z Półwyspu Sambijskiego

8. Na krańcach świata żyją dziwne ludy: „rozbrojeni” Swionowie i Sytonowie rządznie przez kobietę

9. Kim byli Bastarnowie, Wenetowie i Fennowie? No i gdzie w I-II wieku AD mogli być Słowianie?

Zajęcia będą odwoływały się do ogólnej wiedzy uczestników i informacji przekazywanych przez prowadzacego. Podane niżej pozycje stanowią wskazówki bibliograficzne, dla osób chcących poszerzyć wiedzę.

K. Godłowski, Pierwotne siedziby Słowian. Wybór pism pod redakcją Michała Parczewskiego, Kraków 2000.

P. Kaczanowski, J.K. Kozłowski, Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Wielka historia Polski, tom 1, Kraków 1998.

A. Kokowski, Goci. Od Skandzy do Campi Gothorum, Warszawa 2007.

J. Kolendo, Świat antyczny i barbarzyńcy. Teksty, zabytki, refleksja nad przeszłością, tom I, Warszawa 1998.

W. Nowakowski, Od Galindai do Galinditae. Z badań nad pradziejami bałtyjskiego ludu z Pojezierza Mazurskiego, Barbaricum 4, Warszawa 1995.

[T. Płóciennik, J. Kolendo], P. Cornelius Tacitus, Germania – Publiusz Korneliusz Tacyt, Germania. Przekład Tomasz Płóciennik. Wstęp i komentarz Jerzy Kolendo, Poznań 2008.

R. Wołągiewicz, Kultura wielbarska – problemy interpretacji etnicznej, [w:] T. Malinowski (red.), Problemy kultury wielbarskiej, Słupsk 1981, 79-106.

K_W06: ma wiedzę o dawnych i współczesnych instytucjach kultury i orientację w życiu kulturalnym

K_W14: posiada podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych osiągnięciach w zakresie nauki o kulturze oraz pokrewnych dyscyplin nauk humanistycznych i społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem archeologii protohistorycznej

K_W15: ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych koncepcjach na temat kształtowania się struktur społecznych i politycznych ludów barbarzyńskich pod wpływem cywilizacji śródziemnomorskiej

K_U05: potrafi krytycznie analizować teksty z obszaru teorii sztuki antycznej i pradziejowej i nowych mediów, archeologii i filozofii kultury

K_U07: posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych badaczy historii kultury i archeologii protohistorycznej oraz umiejętność wyciągania wniosków

K_K02: ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie światowego i krajowego dziedzictwa kulturowego, standardów upowszechniania, bezpieczeństwa i ochrony zabytków i stanowisk archeologicznych

K_K04: prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu (muzealnika, kuratora, pracownika służby ochrony zabytków, animatora kultury, recenzenta wystaw)

aktywność w trakcie zajęć