Kultura regionów Ameryki Łacińskiej

fakultatywne

Niezbędna jest znajomość j. hiszpańskiego na poziomie B1-B2

Podstawowa wiedza dotycząca geografii obu Ameryk.

w sali

Celem kursu jest zapoznanie studenta z głównymi cechami specyficznymi regionów Ameryki Łacińskiej.

Mieszkańcy tego regionu stanowią około 90% wszystkich użytkowników języka hiszpańskiego.

W toku zajęć przedstawiona zostanie różnorodność kulturowa Ameryki Łacińskiej na przykładzie wybranych regionów, należących do krajów takich jak: Meksyk, Peru, Ekwador, Boliwia, Kolumbia, Argentyna.

Studenci poznają podstawowe cechy wyróżniające i składające się na tożsamość kulturową regionów. Jest to niezwykle ważne, zważywszy na rozmiary studiowanego obszaru. Regiony kulturowe rzadko pokrywają się tu z granicami państw narodowych, choć jednocześnie składają się na tożsamość narodową poszczególnych państw.

Tematyka zajęć jest pierwszoplanowa dla prawidłowej analizy istoty produkcji dzieł artystycznych i oferuje niezbędny kontekst.

Kurs zawiera podstawowe elementy geografii, gdyż kultura regionów Ameryki Łacińskiej nierozerwalnie związana jest z naturą tych regionów.

W warstwie meta, kurs powiązany jest w szczególności z przedmiotem Sztuka Ameryki Łacińskiej oraz Animacja Kultury. Przedmiot powiązany jest także z Literaturą Ameryki Łacińskiej, w której znajdują odzwierciedlenie liczne tropy kulturowe charakterystyczne dla poszczególnych obszarów (np. figura gaucho w literaturze argentyńskiej), nie zawsze łatwe do zidentyfikowania przez studenta. Tematyka ta jednocześnie stanowi materię potrzebną do późniejszej pracy w roli animatora kultury zorientowanego na kraje Ameryki Łacińskiej, w Instytucjach Kultury oraz w przemyśle turystycznym.

Kurs wymaga umiarkowanego nakładu pracy własnej studenta w zakresie przygotowania do zajęć.

Około 1 godz. tygodniowo należy poświęcić na lekturę.

Trzy spotkania polegały będą na aktywnym słuchaniu materiału filmowego i udzielaniu odpowiedzi na pytania cząstkowe przygotowane przez prowadzącą. Rozwija to umiejętność zrozumienia różnych wersji j. hiszpańskiego z Ameryki Łacińskiej i zapoznaje ze specjalistycznym słownictwem dotyczącym omawianej problematyki.

Zakres poszczególnych tematów:

1. Koncepcja kulturowa Ameryki Łacińskiej a ujęcia geograficzne (kontynent północno i południowoamerykański), lingwistyczne (hispanoameryka) i społeczno-polityczne. Główne cechy kulturowe i społeczno-gospodarcze Ameryki Łacińskiej

MEKSYK

2. Meksyk - znaczenie metysażu; zróżnicowanie kraju wg stanów. Zapatyści.

3. Meksyk- wpływ religii katolickiej na formowanie się tożsamości narodowej meksykanów.Virgen de Guadalupe. Retablos.

4. Meksyk - prezentacja polskiego wydania Nowej Historii Meksyku, dzieła, które ukazało się pod merytoryczną redakcją badaczek ISIiI UW: w części prekolumbijskiej i kolonialnej dr hab. Katarzyny Mikulskiej oraz- w części współczesnej - koordynatorki niniejszego przedmiotu, dr Urszuli Ługowskiej

REGION KARAIBSKI

5. Kolumbia - wybrzeże karaibskie. Cartagena de Indias

6. Kolumbia - region Cauca (tożsamość kulturowa zbudowana wokół uprawy kawy)

REGION ANDYJSKI

7. Ekwador (tożsamość kulturowa zbudowana wokół uprawy kakao).

8. Wyspy Galapagos. C. Darwin a Ameryka Łacińska

9. Boliwia, Peru, Ekwador - zróżnicowanie regionalne (wybrzeże-góry-Amazonia)

10. Indianie andyjscy, ruchy indiańskie

11. koka i cocaleros

12. Złoto. Znaczenie złota w okresie kolonialnym. Muzea złota. Sztuka złotnicza. Główne kierunki sztuki reprezentatywne dla kultury regionów omawianych obszarów

13. Sztuka ludowa omawianych obszarów. Rzemiosło.

REGION CONO SUR

14. Argentyna - pampa. gauchos. Buenos Aires.

Literatura wymagana:

1. ogólna:

Renzo Ramírez Bacca, Alexander Betancourt Mendieta (eds académicos) (2008) Ensayos sobre historia y cultura en América Latina, Medellín: Universidad Nacional de Colombia.

Carlos Monsiváis (2000) Aires de familia : cultura y sociedad en América Latina, Barcelona: Anagrama. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich)

Damián Bayón (2000) América Latina en sus artes, México: UNESCO. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich)

UNESCO (1981) Cultura y sociedad en América Latina y el Caribe, Paris: UNESCO. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich)

2. studia przypadków:

El Colegio de México (2013) Nueva historia general de México, México, DF – tłumaczenie: (2017) Nowa historia Meksyku, Warszawa: PWN. – fragmenty każdego rozdziału od „La revolución mexicana“ zatytułowane „La cultura“. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich) (redakcja merytoryczna: Urszula Ługowska)

José Pereira Valarezo (2009) La fiesta popular tradicional del Ecuador, Quito: Cartografía de la Memoria. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich; depozyt)

OILWATH (2004) La manera occidental de extraer petróleo. La OXY en Colombia, Ecuador y Perú, Quito: Acción Ecológica. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich; depozyt)

Ministerio de Cultura, República de Colombia (2011) Patrimonio de la humanidad en Colombia : heritage of humanity in Colombia, Bogota. (lokalizacja: BUW)

José del Val (2004), México : identidad y nación, México DF: UAM. (lokalizacja: BUW)

Carlos Iván Degregori (2004) Diversidad cultural, Lima: Orbis Ventures. (lokalizacja: BUW)

Urszula Ługowska (2001) La economía de la coca en Bolivia, Varsovia: CESLA. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich)

CVS (1993) Catedrales de México, México, DF. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich)

Cecilia Bakula, Luis Repetto, Walter Alva (1992) Perú : presencia milenaria, Exposición Universal de Sevilla: Pabellón del Perú. (lokalizacja: BUW)

Javier Ocampo López (1980) Música y folklore de Colombia , Bogota. (lokalizacja: BUW)

Fernando Benítez (1968) Los indios de México, México: Ediciones Era. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich)

3. Filmy dokumentalne:

Ramón Lopes (2003) México ida y vuelta, Ediciones del Caracol.

IEPI (2014) Ecuador, tierra media, Quito.

RTE (1990) Frutos de El Dorado: El Café, Madrid.

RTE (1990) Frutos de El Dorado: Los gauchos, Madrid.

Literatura uzupełniająca w j. angielskim:

Chasqui : peruvian mail : cultural bulletin of the Ministry of Foreign Affairs (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich)

Zoila S. Mendoza (2008) Creating our own : folklore, performance, and identity in Cuzco, Peru, London: Duke University Press.

Literatura uzupełniająca w j. polskim:

Agata Hummel i Urszula Ługowska (2009), „Ameryka Indiańska“, (w:) M.F. Gawrycki, Dzieje kultury latynoamerykańskiej, s. 141-153. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich)

Urszula Ługowska (2009), „Oblicza społecznego radykalizmu w Ameryce Łacińskiej“, (w:) M.F. Gawrycki, Dzieje kultury latynoamerykańskiej, s. 337-348. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich)

Aleksander Posern-Zieliński (2004) Między indygenizmem a indianizmem, Poznań: UAM. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich; depozyt)

Urszula Ługowska (2002), Boom kokainowy w Ameryce Łacińskiej, Warszawa: Trio. (lokalizacja: Biblioteka Instytutu Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich)

Wiedza

Student:

- ma podstawową wiedzę z zakresu kultury poszczególnych regionów Ameryki Łacińskiej K_W08 H1A_W04

- ma podstawową wiedzę niezbędną w profesjonalnej analizie procesów kulturowych w obszarze Ameryki Łacińskiej K_W13 H1A_W07

- ma elementarną wiedzę o podstawowych tendencjach rozwoju sztuki Ameryki Łacińskiej K_W05 H1A_W03

Umiejętności

Student potrafi:

- rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury właściwe dla kultur latynoamerykańskich, rozróżnić ich specyfikę oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym K_U05 H1A_U05

- przygotować wystąpienie ustne w języku hiszpańskim, z zakresu problematyki kultur latynoamerykańskich K_U09 H1A_U09

- z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów, wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje na temat kultur latynoamerykańskich K_U01 H1A_U01

Kompetencje społeczne

Student:

- potrafi aktywnie włączyć się w uczestnictwo w kulturze studiowanego regionu (Ameryka Łacińska), korzystając z różnych mediów i form K_K07 H1A_K06

- rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie K_K01 H1A_K01

- zdaje sobie sprawę ze znaczenia procentowego i wagi kulturowej Ameryki Łacińskiej w świecie hiszpańskojęzycznym

- rozumie różne akcenty i typy wymowy oraz odmiany gramatyki i słownictwa w języku hiszpańskim i zdaje sobie sprawę, że nie obowiązuje w tym języku hegemonia normy półwyspiarskiej (Hiszpania) i że wszystkie odmiany narodowe języka są w równym stopniu poprawne.

Aktywny udział w zajęciach, wypowiedzi ustne na tematy zadawane przez Prowadzącą 80%

Test pisemny 20%

Brak